BSGG-niň ýewropalylaryň kliniki depressiýasyna beren bahalary seljerildi

  • 09.07.2021 12:30
  • 3k+

Lukmanlar Ýewropanyň 27 ýurdunyň ýaşaýjylarynyň psihiki saglygynyň ýagdaýyny öwrendiler we olaryň 6,5 göteriminiň kliniki depressiýanyň dürli görnüşlerinden ejir çekýändigi hakynda netijä geldiler. Bu görkeziji BSGG-niň resmi bahalandyrmalaryndan, takmynan, 1,5 esse ýokary boldy. Barlagyň netijeleri «The Lancet Public Health» ylmy žurnalynda çap edildi. Bu barada tass.ru maglumat berdi.

BSGG-niň statistiki maglumatlaryna görä, Ýer ýüzüniň 260 milliondan gowrak ýaşaýjysy kliniki depressiýadan ejir çekýär. Şol sebäpli her ýylda 800 müňe golaý adam aradan çykyp, esasan, ýetginjekler, 15-29 ýaş aralygyndaky gyzlar we oglanlar bu kesele has ýakyndyr. Neýrofiziologlaryň bu keseliň tebigatyna entek doly düşünmeýändikleri we ony göterijileriň sanyny doly anyklap bilmeýändikleri depressiýa garşy göreşmek işini çylşyrymlaşdyrýar.
IMIM barlag institutyndan Hordi Alonso we onuň kärdeşleri bu meseläni çözmekde uly ädim ätmegi başardy. Olar Ýewropanyň 27 ýurdunda depressiýanyň nähili derejede ýaýrandygyny  öwrendiler. Alymlar munuň üçin şu ýurtlaryň ýaşaýjylarynyň 258 müňden gowragynyň psihiki saglygyny öwrenip, olaryň arasynda depressiýany göterijileriň sanyny kesgitlediler.
Görlüp oturylsa, BSGG-niň hünärmenleri Ýewropa ýurtlaryndaky bu ýagdaýa az derejede baha berýän eken. Ýewropanyň ilatynda olaryň ortaça sany 6,5 göterime golaýlaýar, munuň özi ozalky barlaglardan 1,5 esse ýokarydyr. Şeýle-de Alonso we onuň kärdeşleri subkontinentiň aýry-aýry ýurtlarynda depressiýanyň has köp duş gelýändigini hasaba aldylar. Hususan-da, Slowakiýanyň, Çehiýanyň we Litwanyň çäginde ýaşaýan adamlarda bu görkeziji az duş gelýär, ýagny bu ýurtlaryň umumy ilat sanynda olar bary-ýogy 2,6-3 göterimi tutýar. Munuň tersine, Islandiýanyň, Germaniýanyň we Lýuksemburgyň ýaşaýjylary depressiýadan has köp ejir çekip, olaryň 9-10 göterimi bu mesele bilen ýüzbe-ýüz bolýar.
Barlaglaryň şeýle netijeleri alymlar üçin garaşylmadyk ýagdaý boldy, çünki olar lukmançylygyň we sosial hyzmatlaryň ösüş derejesi pes bolan Gündogar Ýewropa ýurtlarynda depressiýany göterijileriň sanynyň ýokary bolmagyna garaşdylar. Hakykatda bolsa depressiýa Günbatar Ýewropanyň baý ýurtlary üçin mahsus ýagdaý eken.
Alymlar gözegçilikleriň we maglumatlaryň gaýtadan seljerilmeginiň bu hadysanyň näme bilen baglanyşyklydygyny we olaryň sebäplerini anyklamaga mümkinçilik berjekdigine ynanýarlar. Alymlar bu ýagdaýyň Günbatar Ýewropa ýurtlarynyň ýaşaýjylarynyň medeniýetiniň aýratynlyklary we fiziki işjeňliginiň pes derejesi bilen baglydygyny çaklaýarlar.


24.06.2025 12:13
4.9k+

Ýewropa kosmos agentligi Aýy we Marsy ilatlaşdyrmagyň meýilnamasyny hödürleýär

2040-njy ýyla çenli adamlar Marsda ýaşap başlap bilerler. Bu meýilnama Ýewropa kosmos agentligi (ESA) tarapyndan hödürlenen Strategy 2040-yň we Technology 2040 Vision-niň resminamalarynda yglan edildi. Maksatlaryň arasynda - orbital we planetar bazalary döretmek, özbaşdak ýaşaýşy goldamak ulgamyny we balyk ýaly iýmitleri ösdürip ýetişdirmek görnüşindäki  işleri  öz içine alýar...

15.06.2025 12:48
5.1k+

Ýewropanyň Solar Orbiter zondy ilkinji gezek Günüň günorta polýusyny görkezdi

Ýewropanyň Kosmos agentliginiň (ESA) Solar Orbiter zondy taryhda ilkinji gezek Günüň günorta polýusynyň suratlaryny we wideo ýazgysyny iberdi. Adatça, biz Güni diňe “gapdaldan” – onuň ekwatorynyň töwereginden görýäris...

14.06.2025 00:35
2.3k+

Ýewropada maglumat geçiriş tizliginde rekord goýuldy: 3500 km aralykdan 1,2 Tbit/sek

Ýewropaly alymlar rekord goýdy – CSC (Finlýandiýa), SURF (Niderlandlar) we Nokia konsorsiumy 3500 kilometr aralykdan maglumatlary 1,2 Tbit/sek tizlikde geçirmegi başardy. Bu üstünlik superkompýuterleriň işini tizleşdirer we maglumatlaryň kwant goragyny üpjün eder diýip, Interesting Engineering ýazýar...

25.04.2025 15:03
2k+

Ýewropa kosmos agentligi kosmosda azyk ösdürip ýetişdirmegi synagdan geçirýär

Ýewropa kosmos agentligi (ESA) geljekde astronawtlar üçin iýmiti göni orbitada ýa-da Aýda hem-de Marsda ösdürip ýetişdirmegi maksat edinýän synagy ýola goýdy. Taslamada belok, ýag, protein we süýüm ýetişdirmek göz öňünde tutulýar diýip, «BBC» ýazýar...