Tozgajyk COVID-19-yň soňuna çykyp biler

  • 15.07.2020 12:38
  • 36k+

Gollandiýanyň Açyk uniwersitetiniň we Erazmus lukmançylyk merkeziniň alymlary howada tozganyň peýda bolmagynyň hem-de grip ýokuşma sanynyň çalt azalmagynyň arasyndaky baglanyşygy açyp görkezýän makalanyň deslapky neşirini çap etdiler. Olar bu tendensiýanyň täze koronawirusa hem degişlidigine ynanýarlar. Bu barada iz.ru habar berýär.

Barlagçylar Gollandiýada 2016–2020-nji ýyllar aralygynda gripiň we tozanyň ýagdaýyny, şeýle hem COVID-19-yň ýaýraýşyny deňeşdirip gördüler. Tozganyň peýda bolmagy bilen Günüň işjeňleşmeginiň sazlaşygy baradaky maglumatlar dümew ýaly epidemiýalaryň, şol sanda koronawirusyň möwsümleýinligini görkezip biler diýen netijä geldiler.
Howada köp mukdarda tozganyň peýda bolmagy, wirusy öz içine alýan mikrodroplaryň birleşmegine sebäp bolup bilýär, bu bolsa onuň ýaýramagyny haýalladýar diýip, Moskwanyň Fizika we Tehnologiýa Institutynyň biofizika kafedrasynyň dosenti Oleg Batişýew «Известия» üçin eden çykyşynda aýtdy.
"Beýleki tarapdan seredeniňde, gülleme hadysasy howanyň we gün işjeňliginiň belli bir temperaturasynda başlaýar, bu hem wirusa täsir edýär, ýagny ýokary temperatura we ultramelewşe şöhle wiruslaryň ýaýramagyny gowşadýar. Şonuň üçin hem munuň ýönekeý bir tötänlik bolaýmagy hem ähtimal" - diýip, Batişew belleýär.
Neşiriň awtorlarynyň özleri, öz nusgalaryna görä, SARS-CoV-2 dümewiň beýleki wiruslary bilen bilelikde, demirgazyk ýarym şarda tozga möwsüminiň tamamlanýan döwründe - güýzde we gyşda has işjeň bolup biljekdigini öňe sürýärler.

15.09.2025 10:38
4k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
5.1k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
6k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...