Alymlar koronawirus bilen kesellänleri “ýagtylandyrýan” maskany döretdiler

  • 20.05.2020 23:00
  • 6.7k+

Massaçusets tehnologik institutynyň we Garward uniwersitetiniň alym-bioinženerleri gorag maskalary üçin ýörite datçikleri döretmegiň üstünde işleýärler. Olar fluoressent signalynyň kömegi bilen adamda koronawirusyň bardygyny görkezerler. Bu barada 360tv.ru neşirinde bellenilip geçilýär.
Business Insider portalynyň habar bermegine görä, 2014-nji ýylda Jim Kollinziň topary bu tehnologiýany işläp düzdi. Ýöne şonda ol Ebola wirusyny ýüze çykarmak üçin niýetlenildi. 2016-njy ýylda olar bu tehnologiýany Zika wirusy bilen göreşmeklige gönükdirdiler.
Indi bolsa koronawirus keseli bilen göreşmeli boldy. Alymlar ýörite gorag maskalaryny täze wirusyň esasynda özleşdirýärler. Ol koronawirusly adam dem alanda, üsgürende ýa-da asgyranda ýagtylanyp başlaýar.
Kollinziň aýtmagyna görä, bu taslamany aeroportlarda, işe gidişin we gaýdyşyn ýolda ýa-da hassahanada syrkawlar kabul edilişige garaşýan wagtlary peýdalanyp bolar.
“Lukmanlar olary hatda nusgalary barlaghana ibermezden ýerlerde anyklamak üçin hem ulanyp bilýärler” – diýip, ol belleýär.
Barlag geçiriji häzirki işiň heniz “örän irki tapgyrdadygyny” belläp geçdi. Ýöne onuň aýtmagyna görä, netijeler umyt beriji görünýär. Soňky birnäçe hepdäniň içinde onuň topary datçikleriň täze koronawirusy tüýküligiň az möçberli nusgasynda anyklaýjylyk ukybyny barlap gördüler.
Alymlar super-maskanyň dizaýny bilen hem işleşýärler. Häzir barlaghana datçigi maskanyň içinde oturtmalymy ýa-da islendik maska berkidip boljak moduly taýýarlamalymy diýen meseläni maslahatlaşýar.
Neşir wirusy ýüze çykaryjy tehnologiýanyň eýýäm subut edilendigini belleýär. 2018-nji ýylda barlaghananyň datçikleri ýiti respirator wirusly keseli, gyzamygy, dümewi, C gepatiti we beýleki keselleri döredýän wirusy ýüze çykarmagy başardylar.
Kollinziň datçigi wirus bilen aragatnaşygy açýan DNK we RNK genetiki materiallardan ybarat. Munuň üçin iki zat gerek: birinji – bu biziň organizmimiziň dem alyş bölekleri arkaly bölüp çykarýan nem we tüýkülik ýaly suwuklygy. Ikinji - wirusyň genetiki täsirini anyklamak.

düýn 13:33
6.2k+

Hytaýyň täze lazerli enjamy çybynlary üç millisekuntda ýok edýär

Hytaýda Photon Matrix atly enjam döredildi. Bu enjam çybynlary üç millisekundyň dowamynda tapyp, aralygy kesgitläp, lazer arkaly ýok edýär diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär. Işläp düzüjileriň maglumatlaryna görä, enjam bir sekuntda 30-a çenli çybyny ýok edip bilýär...

07.07.2025 13:17
1.8k+

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyplydygyny görkezdi

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyply bolup çykdy. Ol «Kerbal Space Program Differential Games» atly simulýasiýadaky uçuş bäsleşiginde ikinji orny eýeledi. Bu barada «Live Science» neşiri habar berýär. Bäsleşik ilkinji gezek 2023-nji ýylda Massaçusets tehnologiýa institutynyň başlangyjy bilen geçirilip başlandy...

07.07.2025 10:53
3.3k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
9.8k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...