Kosmosdan dünýäniň iň beýik dag derýasynyň ugrunyň nähili üýtgändigini görkezdiler

  • 07.09.2025 19:15
  • 10k+

Tibetdäki Ýarlung Zangbo derýasy ortaça 4000 metr belentlikden akýar, bu bolsa ony dünýäniň iň beýik derýasyna öwürýär. Ýol ugrunda ol 6000 metrden gowrak çuňlukdan - Arizonadaky Uly kanýondan üç esse diýen ýaly uly, planetanyň iň çuň gurak kanýonyndan akyp geçýär.

Ýarlung Zangbo köp şahaly derýa bolup, Landsat hemralary soňky onýyllykda onuň hanasynyň ugrunda ep-esli üýtgeşmeleriň bolandygyny hasaba aldy.
Derýa Gimalaý daglarynyň demirgazyk etegindäki Angsi buzlugyndan gözbaş alýar we günbatardan gündogara Tibet daglygynyň hem-de Hindi we Ýewraziýa tektoniki plitalarynyň birleşýän Hindi-Ýarlung suturasynyň üstünden akýar. Hut şu çaknyşyk hem Gimalaý daglaryny döredipdir. Sebit seýsmiki taýdan işjeň bolmagynda galýar. Derýa daglardan çökündileri alyp gaýtmak bilen, oba hojalygy we ekoulgamlar üçin amatly topraklary döredýär.
Soňra Ýarlung Zangbo birden günorta - Hindistanda Brahmaputra diýlip atlandyrylýan ýere tarap öwrülýär. Ahyrynda derýa Gang bilen birleşip, dünýäniň iň uly derýa deltasyny emele getirmek bilen Hindi ummanyna guýýar.


25.09.2025 20:00
6.1k+

Günden soň iň ýagty ýyldyz ýakyn wagtda Ýerden hatda gündiz hem görner

Astronomlar uzak wagt bäri sorag döredýän adaty bolmadyk ýyldyz ulgamynyň syryny açdylar. Gürrüň Betelgeýze — Günüň yzysüre asmandaky iň ýagty ýyldyz — we onuň ýaş egindeş ýyldyzy barada barýar. Alymlaryň pikirine görä, birnäçe ýyldan Betelgeýze supernowa hökmünde partlap biler we onuň ýalynyny Ýerden hatda gündiz hem görmek mümkin bolar...

17.09.2025 23:21
8.6k+

Ýere şu ýylda iň uly asteroidleriň biri golaýlaşýar

2025-nji ýylyň 18-nji sentýabrynda Ýeriň golaýyndan 2025 FA22 asteroidi uçup geçer. Ol Aý orbitasynyň diametrinden biraz uly aralykdan geçer diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi...

13.09.2025 13:03
5.1k+

Alymlar 13-14-nji sentýabrda magnit hadysalarynyň bolmagyny çaklaýarlar

13-14-nji sentýabrda Ýer ýüzünde G2–G3 derejesindäki (bäş derejeli şkalada ikinji we üçünji dereje) magnit tupanlarynyň bolmagyna garaşylýar. Bu barada Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Kosmos barlaglary institutynyň Gün astronomiýasy laboratoriýasy hem-de Gün–Ýer fizikasynyň Sibir bölüminiň institutynda habar berildi...

02.09.2025 16:30
5.5k+

Ýeri G2-G3 derejeli magnit tupanlary gurşap aldy. Olar azyndan bir gün dowam eder

Ýerde 2-nji sentýabra geçilen gije magnit tupanlary başlady. Olar azyndan bir gün dowam eder diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizikasy institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň metbugat gullugy habar berýär...