Astronom tutuş Älemiň “aýlanmagynyň” alamatlaryny tapdy

  • düýn 18:34
  • 1.6k+

Amerikaly astronom, ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň ylmy işgäri Waleriý Makarow tutuş Älemiň aýlanýandygyna mümkin bolan subutnamalary tapandygyny aýdýar. Üstesine-de, aýlanma ugry ençeme gezek üýtgän bolmaly diýip, Nature Astronomy žurnalyndaky ylmy gözlege salgylanyp, TASS habar berýär.

Makarow maşyn bilimi ulgamynyň kömegi bilen galaktikalar, kwazarlar we gara girdaplar ýaly uzakdaky 1,57 mlrd obýekte çenli aralygy kesgitledi. Ol GAIA we WISE obserwatoriýalary tarapyndan alnan optiki we infragyzyl diapazondaky suratlary ulandy, şeýle-de algoritmi 280 müň kwazar baradaky maglumatlaryň üsti bilen “okatdy”.
Astronom 7,7, 10,4 we 11,5 mlrd ýagtylyk ýyly aralygyndaky obýektleri öwrendi. Hasaplamalar olaryň köpüsiniň şol bir ugra hereket edýändigini görkezdi, bu bolsa Älemiň giňelmegi baradaky adaty pikirlere laýyk gelmeýär.

“Adatça Älemiň giňelmek prosesinde obýektler wagtyň geçmegi bilen diňe göni ugur boýunça hereket edýär diýlip hasaplanýar, netijede galaktikalar kem-kemden biri-birinden “gaçýar”, ýöne olaryň giňişlikdäki otnositel orny üýtgemeýär. Eger olar gapdallara hereket edýän bolsa, onda bu nusgawy kosmologiýanyň we kosmologiki ýörelgäniň ýalňyşdygyny görkezýär” – diýip, Makarow ýazýar.

Şol bir wagtyň özünde alym şeýle netijäniň GAIA-nyň maglumatlaryndaky ýa-da beýleki astrometrik maglumatlaryň çeşmelerindäki ýalňyşlyklaryň netijesinde alnyp bilnendigini hem ret etmeýär. Şonuň üçin, alymyň aýtmagyna görä, bularyň ählisini has takyk kosmos gözegçilikleriniň kömegi bilen barlamak gerek. 


düýn 14:09
1.8k+

ABŞ ýene-de hususy kosmos gämilerini uçurmak boýunça rekordy täzeledi

ABŞ bir aýda amala aşyrylan täjirçilik kosmos uçuşlarynyň sany boýunça täze rekord goýdy. Federal raýat awiasiýa edarasynyň (FAA) maglumatlaryna görä, iýun aýynda amerikan kompaniýalary jemi 21 uçuşy amala aşyrdy diýip, Space...

03.07.2025 22:41
1.5k+

SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasyny 500-nji gezek üstünlikli uçurdy

SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasynyň 500-nji uçuşyny üstünlikli geçirdi. Ýubileý uçuşy Florida ştatynyň Kanaweral burnundaky kosmodromdan amala aşyryldy. Raketa göterijisi Starlink hemralarynyň täze tapgyryny orbita çykardy...

03.07.2025 18:24
3.1k+

“Habbl” teleskopy Sowur ýyldyzlar toplumynda mawy öwüsýän dumanlygy surata düşürdi

Astronomlar “Habble” kosmos teleskopyny ulanmak bilen, Sowur ýyldyzlar toplumynda Ýerden takmynan 480 ýagtylyk ýyly uzaklykda ýerleşýän yzyna serpikdiriji şöhleli GN 04.32.8 dumanlygyny surata aldylar. DG 41 diýlip hem atlandyrylýan bu ýyldyzlar topary molekulýar buludyň düzümindedir...

02.07.2025 14:10
2.4k+

Netflix NASA-nyň raketalarynyň uçuşyny we beýleki kosmos missiýalaryny ýaýlyma berer

Netflix akym hyzmaty NASA bilen hyzmatdaşlykda raketalaryň uçuşyny, astronawtlaryň açyk kosmosa çykyşyny we beýleki kosmos bilen bagly wakalary göni ýaýlymda görkezip başlar. Bu barada platformanyň sosial ulgamlarynda habar berilýär...