Täze tapyndylar gark bolan “San-Hose” galeonynyň syrlaryny açýar

  • 14.06.2025 18:38
  • 7.5k+

Gark bolan “San-Hose” ispan galeonyndan (uly gämi) tapylan teňňeler alymlara onuň hakykylygyny we taryhy ähmiýetini tassyklamaga kömek etdi.

1708-nji ýylda Kartahenanyň kenarynda gark bolan “San-Hose” ispan galeony Kolumbiýanyň hökümeti tarapyndan baryp 2015-nji ýylda tapylypdy. Gämi Günorta Amerikanyň koloniýalaryndan toplanan hazynalary, şol sanda takmynan 11 million altyn-kümüş teňňäni, zümerredi we beýleki gymmat bahaly daşlary alyp barýan eken.
Şeýle uly hazyna Beýik Britaniýa bilen tagt ugrunda söweşýän korol Filip V-iň urşuny maliýeleşdirmek üçin niýetlenipdi. Iňlis gämileri söweşde galeony gark etdi.
Ýakynda alymlar hazynany öwrenmek üçin suwasty apparat ulandylar. Olar şaýy pullary ýokary durulykda surata aldylar we olaryň 3D modelini döretdiler. Şaýlarda olaryň 1707-nji ýylda Limada zikgelenendigini tassyklaýan nyşanlar tapyldy. Olaryň arasynda Ierusalim haçy, galaly we arslanly galkan bar. Şaýy pullaryň ters ýüzünde Lima zikgehanasyna mahsus bolan "Gerkulesiň deňiz tolkunlarynyň üstündäki täç sütünleri" şekillendirilýär.
Şaýy pullaryň ortaça diametri 32,5 mm, agramy 27 gram töweregi. Käbirlerinde metalyň arassalygyny tassyklaýan möhür bar.
Bu tapyndylar munuň hakykatdanam ispan “San-Hose” galeonydygyna şübhe döretmedi.
Bu barlag “Antiquity” žurnalynda çap edildi.

şu gün 14:56
2.3k+

«Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşiginde Balkan welaýatyndan Ýunus Aşyrdurdyýew we Öwezmyrat Ataýew wekilçilik eder

Balkanabat şäheriniň «Türkmeniň ak öýi» binasynyň öňündäki meýdançada «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşiginiň çäklerinde guralýan «Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşiginiň Balkan welaýaty boýunça jemleýji tapgyry geçirildi...

şu gün 14:47
1.1k+

“Godzilla: Minus bir” filminiň dowamy 2026-njy ýylda çykar. Ol tomsuň ahyrynda düşürilip başlanar

Oskar baýragyny alan “Godzilla: Minus bir” ýapon blokbasteriniň dowamy 30-njy awgustda düşürilip başlanar. Bu barada Consequence of Sound neşiri habar berýär. Filmiň prokata çykmagy 2026-njy ýyla meýilleşdirilýär...

şu gün 14:46
2.7k+

Hytaýyň Hunan şäherindäki uniwersitetde kebap taýýarlamagy hünär hökmünde öwredip başladylar

Hytaýyň Ýueýan şäherinde (Hunan welaýaty) kebapçy aşpezleri taýýarlaýan dünýäde ilkinji kollej açyldy. Okuw jaýy ýerli hökümetiň we Ýueýan barbekýu birleşiginiň goldamagynda Ýueýanyň Açyk Uniwersitetiniň düzüminde döredildi diýip, China Daily portaly habar berýär...

şu gün 14:42
1.5k+

“Supermen” we “Formula-1” $500 mln ýygnady, “Ýura eýýamynyň dünýäsi” milliarda kowalaşýar

Geçen dynç günleri Golliwudyň iki filmi dünýä prokatynda 500 mln dollardan geçdi. Variety neşiriniň habar bermegine görä, iýulyň başynda kinoteatrlarda görkezilip başlanan Jeýms Gannyň “Supermen” filmi ABŞ-da 289,5 mln dollar ýygnady...