Täze tapyndylar gark bolan “San-Hose” galeonynyň syrlaryny açýar

  • 14.06.2025 18:38
  • 7.4k+

Gark bolan “San-Hose” ispan galeonyndan (uly gämi) tapylan teňňeler alymlara onuň hakykylygyny we taryhy ähmiýetini tassyklamaga kömek etdi.

1708-nji ýylda Kartahenanyň kenarynda gark bolan “San-Hose” ispan galeony Kolumbiýanyň hökümeti tarapyndan baryp 2015-nji ýylda tapylypdy. Gämi Günorta Amerikanyň koloniýalaryndan toplanan hazynalary, şol sanda takmynan 11 million altyn-kümüş teňňäni, zümerredi we beýleki gymmat bahaly daşlary alyp barýan eken.
Şeýle uly hazyna Beýik Britaniýa bilen tagt ugrunda söweşýän korol Filip V-iň urşuny maliýeleşdirmek üçin niýetlenipdi. Iňlis gämileri söweşde galeony gark etdi.
Ýakynda alymlar hazynany öwrenmek üçin suwasty apparat ulandylar. Olar şaýy pullary ýokary durulykda surata aldylar we olaryň 3D modelini döretdiler. Şaýlarda olaryň 1707-nji ýylda Limada zikgelenendigini tassyklaýan nyşanlar tapyldy. Olaryň arasynda Ierusalim haçy, galaly we arslanly galkan bar. Şaýy pullaryň ters ýüzünde Lima zikgehanasyna mahsus bolan "Gerkulesiň deňiz tolkunlarynyň üstündäki täç sütünleri" şekillendirilýär.
Şaýy pullaryň ortaça diametri 32,5 mm, agramy 27 gram töweregi. Käbirlerinde metalyň arassalygyny tassyklaýan möhür bar.
Bu tapyndylar munuň hakykatdanam ispan “San-Hose” galeonydygyna şübhe döretmedi.
Bu barlag “Antiquity” žurnalynda çap edildi.

şu gün 18:56
618

Nýu-Ýorkda drona garşy täze Iron Drone Raider tehnologiýasy döredildi

Nýu-Ýorkuň şäher polisiýa bölümi American Robotics kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen Iron Drone Raider atly täze drona garşy ulgamy ornaşdyrmaga taýýarlanýar. Ulgam howplary kesgitlemek üçin gijeki görüş kameralary we emeli aň algoritmleri bilen enjamlaşdyrylan awtonom tutujy-dronlary ulanýar diýip, Interesting Engineering habar berýär...

şu gün 18:48
414

Gün ulgamynda täze ýyldyzara obýekt peýda boldy – bu gözegçiligiň taryhynda üçünji

Astronomlar Gün ulgamyndan uçup geçýän “ýyldyzara obýekt” bolup çykan täze kometanyň üstüni açdy. Bu gözegçiligiň taryhynda şular ýaly üçünji asman jisimi boldy diýip, Ars Technica ýazýar. 3I/ATLAS (A11pl3Z) adyny alan kometa, takmynan, dört aýdan Güne golaý geler, şondan soň Gün ulgamyny hemişelik terk eder...

şu gün 18:46
328

“Lilo we Stiç” “Minecraft-dan” öňe geçip, ýylyň iň girdejili golliwud filmi boldy

“Lilo we Stiç” remeýki bütin dünýäde 957,6 mln dollar ýygnap, 2025-nji ýylyň iň köp girdeji gazanan golliwud filmi boldy. Ol “Minecraft kinoda” filminden öňe geçdi diýip, Deadline habar berýär. Film eýýäm altynjy hepde prokatda bolup, 1 mlrd dollar görkezijisine golaýlaýar...

şu gün 18:39
162

82-nji Wenesiýa kinofestiwaly Paolo Sorrentinonyň filmi bilen açylar

Italiýaly režissýor Paolo Sorrentinonyň “Merhemet” (Благодать/La Grazia) dramasy 82-nji Wenesiýa halkara kinofestiwalyny açar. Film esasy bäsleşige goşuldy diýlip, kinofestiwalyň saýtynda habar berilýär. Filmiň sýužeti Italiýada ýaýbaňlanýar we söýgi hekaýatyna bagyşlanýar...