Amerikan başlangyjy düwünçeklere genetiki taýdan baha berjek ilkinji programmany döretdi

  • 11.06.2025 13:58
  • 2.9k+

Amerikanyň Nucleus Genomics startapy emeli tohumlandyrma wagtynda ýatga geçirilmezden ozal düwünçegiň genetiki profilini seljermäge mümkinçilik berýän dünýäde ilkinji programma üpjünçiligini döretdi.

Maksatnama neslegeçiji keselleriň ösmek ähtimallygyna, ömrüň dowamlylygyna, şeýle hem geljekki çaganyň fiziki we aň-bilim aýratynlyklaryna baha berýär.
Işläp taýýarlama bir wagtyň özünde 20-ä çenli düwünçegiň DNK-syny 900-den gowrak ölçeg boýunça seljerip biler. Olaryň arasynda ýürek-damar we onkologiýa keselleri, süýji keseli, ruhy bozulmalar, şeýle hem çak edilýän boý, gözüň reňkini we ýokary aň-bilim başarnyklaryna meýilliligi ýaly aýratynlyklar bar.
Kompaniýanyň esaslandyryjysy we baş direktory Kian Sadeginiň sözlerine görä, bu maksatnama ene-atalara geljekki çagalarynyň genetiki saglygyna gözegçiligi artdyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýle-de, netijeleri düşündirmäge ýardam berjek  genetikler bilen maslahatlaşmalar hem ýola goýuldy.
Häzirki wagta çenli EKO klinikalarynda, adatça, düwünçeklerde Daun sindromy ýaly hromosom kadadan çykmalarynyň barlygy-ýoklugy barlanylýardy. Şeýle-de bolsa, köp genleriň täsirini göz öňünde tutýan poligeniki töwekgelçilik ballarynyň ulanylmagy ylmy we ahlak jemgyýetçilikde jedel mesele bolmagynda galýar.
Hünärmenler pes hasaplanan töwekgelçilikler bilen hem keseliň özüni görkezip biljekdigini we tersine bolmagynyň hem mümkindigini nygtaýarlar. Şeýle-de bolsa, tehnologiýa bolan gyzyklanma artýar. Hyzmatdaş Genomic Prediction kompaniýasy poligeniki töwekgelçilikleri göz öňünde tutup, eýýäm 120 müňden gowrak düwünçegi seljerdi.
Işläp taýýarlamany şahsylaşdyrylan lukmançylyk we nesil kesellerine garşy göreş ugruna degişli hasaplaýarlar.


15.12.2025 08:34
1.4k+

ABŞ-da gatanda CO₂-ni siňdirýän beton işlenip düzüldi

Massaçusetsdäki Wuster Politehniki Institutynyň (WPI) alymlary Fermentatiw Gurluşlyk Materialy (ESM) diýlip atlandyrylýan innowasion gurluşyk materialyny işläp düzdüler. Onuň esasy aýratynlygy uglerod-negatiw bolmagydyr: gatama prosesinde ol kömürturşy gazyny çykarman, tersine, atmosferadan kömürturşy gazyny işjeň özüne siňdirýär...

16.11.2025 22:19
1.9k+

2024-nji ýylda tabşyrylan ähli patentleriň tas ýarysy Hytaýa degişli

2024-nji ýylda ähli tabşyrylan patent arzalarynyň tas ýarysy Hytaýyň paýyna düşdi. Ikinji orny eýelän ABŞ üç esse diýen ýaly yza galdy we öz arzalarynyň sanyny azaltdy diýip, WIPO halkara guramasynyň statistikasyna salgylanyp, South China Morning Post habar berýär...

15.11.2025 14:58
4.8k+

Blue Origin ilkinji gezek Marsa zond iberdi we New Glenn raketasynyň birinji basgançagyny yzyna gaýtardy

Blue Origin kompaniýasy New Glenn raketasynyň kömegi bilen ilkinji gezek orbita peýdaly ýük çykardy we onuň birinji basgançagyny Atlantikdäki barža yzyna gaýtardy. Uçuş ýerli wagt bilen 13-nji noýabrda 15:55-de (Aşgabat wagty bilen ertesi gün 01:55) Kanaweral burnundaky ABŞ-nyň Kosmos güýçleriniň bazasyndan amala aşyryldy...

30.10.2025 14:30
11k+

ABŞ-da sesden tiz uçýan sessiz X-59 uçarynyň ilkinji uçurylyşy geçirildi

ABŞ-da Lockheed Martin we NASA tarapyndan bilelikde işlenip düzülen synag görnüşli ýokary derejeli X-59 uçarynyň ilkinji uçuşy üstünlikli amala aşyryldy. Synaglar Kaliforniýada geçirildi: uçar ABŞ-nyň Harby-howa güýçleriniň Skunk Works zawodyndan uçup, Eduard howa güýçleri bazasyna gondy...