Amerikan başlangyjy düwünçeklere genetiki taýdan baha berjek ilkinji programmany döretdi

  • 11.06.2025 13:58
  • 2.8k+

Amerikanyň Nucleus Genomics startapy emeli tohumlandyrma wagtynda ýatga geçirilmezden ozal düwünçegiň genetiki profilini seljermäge mümkinçilik berýän dünýäde ilkinji programma üpjünçiligini döretdi.

Maksatnama neslegeçiji keselleriň ösmek ähtimallygyna, ömrüň dowamlylygyna, şeýle hem geljekki çaganyň fiziki we aň-bilim aýratynlyklaryna baha berýär.
Işläp taýýarlama bir wagtyň özünde 20-ä çenli düwünçegiň DNK-syny 900-den gowrak ölçeg boýunça seljerip biler. Olaryň arasynda ýürek-damar we onkologiýa keselleri, süýji keseli, ruhy bozulmalar, şeýle hem çak edilýän boý, gözüň reňkini we ýokary aň-bilim başarnyklaryna meýilliligi ýaly aýratynlyklar bar.
Kompaniýanyň esaslandyryjysy we baş direktory Kian Sadeginiň sözlerine görä, bu maksatnama ene-atalara geljekki çagalarynyň genetiki saglygyna gözegçiligi artdyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýle-de, netijeleri düşündirmäge ýardam berjek  genetikler bilen maslahatlaşmalar hem ýola goýuldy.
Häzirki wagta çenli EKO klinikalarynda, adatça, düwünçeklerde Daun sindromy ýaly hromosom kadadan çykmalarynyň barlygy-ýoklugy barlanylýardy. Şeýle-de bolsa, köp genleriň täsirini göz öňünde tutýan poligeniki töwekgelçilik ballarynyň ulanylmagy ylmy we ahlak jemgyýetçilikde jedel mesele bolmagynda galýar.
Hünärmenler pes hasaplanan töwekgelçilikler bilen hem keseliň özüni görkezip biljekdigini we tersine bolmagynyň hem mümkindigini nygtaýarlar. Şeýle-de bolsa, tehnologiýa bolan gyzyklanma artýar. Hyzmatdaş Genomic Prediction kompaniýasy poligeniki töwekgelçilikleri göz öňünde tutup, eýýäm 120 müňden gowrak düwünçegi seljerdi.
Işläp taýýarlamany şahsylaşdyrylan lukmançylyk we nesil kesellerine garşy göreş ugruna degişli hasaplaýarlar.


19.08.2025 15:09
3.8k+

Paleontologlar 5 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen keýigiň galyndylaryny tapdylar

Tennessiniň (ABŞ) Greý şäherindäki Greý fosil muzeýiniň paleontologlary, takmynan, 5 million ýyllyk keýigiň galyndylaryny tapdylar. Bu barada Palaeontologia Electronica žurnalynda çap edilen ylmy işde aýdylýar...

12.08.2025 17:18
8.1k+

ABŞ-da ýaş bilen bagly gözüň kütelişmegini gowulandyrmak üçin niýetlenen göz damjasy tassyklandy

ABŞ-da ýaşyň ulalmagy bilen bagly ýüze çykýan presbiopiýa - golaýdaky obýektleri dury görüp bilmezlik näsazlygyny gowulandyrmak üçin aseklidine esaslanýan VIZZ göz damjalaryny tassyklandy. Bu derman Lenz derman öndüriji kompaniýa tarapyndan işlenip düzüldi diýip, Popular Science habar berýär...

05.08.2025 21:47
6.7k+

Gün energiýasynda işleýän uçarmansyz enjam ilkinji gezek üznüksiz 73 sagat uçdy

Gün energiýasynyň kömegi bilen işleýän uçarmansyz uçýan enjam Skydweller ilkinji gezek 73 sagatlyk gonuşsyz uçuşy amala aşyrdy. Bu barada ABŞ-nyň Harby-deňiz güýçleriniň Söweş hereketleri merkeziniň awiasion bölümçesiniň ýolbaşçylygynda Missisipi ştatyndaky Stennis aerodromyndan geçirilen synaglaryň netijesi boýunça habar berildi...

04.08.2025 18:17
6.9k+

ABŞ-dan başlangyç kompaniýa kosmosa äpet aýna ugradar. Ol näme üçin gerek?

Amerikanyň Reflect Orbital başlangyjy kosmosa äpet aýnany ibermegi meýilleşdirýär. Ol Gün şöhlesini tutup, ony Ýere gönükdirer diýip, Kaliforniýada ýerleşýän kompaniýa habar berýär. Taslama gijesine gury ýeriň we deňziň käbir böleklerini ýagtylandyrmaga kömek eder diýlip garaşylýar...