Amerikan başlangyjy düwünçeklere genetiki taýdan baha berjek ilkinji programmany döretdi

  • 11.06.2025 13:58
  • 2.7k+

Amerikanyň Nucleus Genomics startapy emeli tohumlandyrma wagtynda ýatga geçirilmezden ozal düwünçegiň genetiki profilini seljermäge mümkinçilik berýän dünýäde ilkinji programma üpjünçiligini döretdi.

Maksatnama neslegeçiji keselleriň ösmek ähtimallygyna, ömrüň dowamlylygyna, şeýle hem geljekki çaganyň fiziki we aň-bilim aýratynlyklaryna baha berýär.
Işläp taýýarlama bir wagtyň özünde 20-ä çenli düwünçegiň DNK-syny 900-den gowrak ölçeg boýunça seljerip biler. Olaryň arasynda ýürek-damar we onkologiýa keselleri, süýji keseli, ruhy bozulmalar, şeýle hem çak edilýän boý, gözüň reňkini we ýokary aň-bilim başarnyklaryna meýilliligi ýaly aýratynlyklar bar.
Kompaniýanyň esaslandyryjysy we baş direktory Kian Sadeginiň sözlerine görä, bu maksatnama ene-atalara geljekki çagalarynyň genetiki saglygyna gözegçiligi artdyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýle-de, netijeleri düşündirmäge ýardam berjek  genetikler bilen maslahatlaşmalar hem ýola goýuldy.
Häzirki wagta çenli EKO klinikalarynda, adatça, düwünçeklerde Daun sindromy ýaly hromosom kadadan çykmalarynyň barlygy-ýoklugy barlanylýardy. Şeýle-de bolsa, köp genleriň täsirini göz öňünde tutýan poligeniki töwekgelçilik ballarynyň ulanylmagy ylmy we ahlak jemgyýetçilikde jedel mesele bolmagynda galýar.
Hünärmenler pes hasaplanan töwekgelçilikler bilen hem keseliň özüni görkezip biljekdigini we tersine bolmagynyň hem mümkindigini nygtaýarlar. Şeýle-de bolsa, tehnologiýa bolan gyzyklanma artýar. Hyzmatdaş Genomic Prediction kompaniýasy poligeniki töwekgelçilikleri göz öňünde tutup, eýýäm 120 müňden gowrak düwünçegi seljerdi.
Işläp taýýarlamany şahsylaşdyrylan lukmançylyk we nesil kesellerine garşy göreş ugruna degişli hasaplaýarlar.


23.06.2025 13:30
12k+

10 müň ýyllyk ýalňyşlyk düzedildi. Adamlar Demirgazyk Amerika ozal pikir edilişinden has ir göçüp barypdyrlar

Arizona uniwersitetiniň alymlary ilkinji adamlaryň Demirgazyk Amerikada, takmynan, 23 müň ýyl ozal, ýagny ylmy jemgyýetiň pikir edişinden takmynan 10 müň ýyl öň peýda bolandygyny subut etdiler diýip, BBC ýazýar...

20.06.2025 18:04
2k+

ABŞ-da nerw ulgamy bilen baglanyşygy dikeltmäge ukyply diş implanty döredildi

Tafts uniwersitetiniň Stomatologiýa we lukmançylyk mekdebiniň alymlary diňe bir ýitirilen dişleriň ornuny tutman, eýsem sensor duýgurlygy dikeldýän diş implantynyň täze görnüşini döretdiler diýip, New Atlas neşiri ýazýar...

09.06.2025 14:48
4.3k+

Nýu-Ýorkuň howa menziline ilkinji gezek doly elektrikleşdirilen uçar gondy

Nýu-Ýorkuň Jon F.Kennedi adyndaky halkara howa menziline ilkinji gezek doly elektrikleşdirilen uçar gondy. Beta Technologies tarapyndan işlenip düzülen Alia CX300 dört ýolagçyny we piloty getirdi. Uçuş 45 minut dowam etdi diýip, Reuters habar berýär...

04.06.2025 15:41
3.8k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...