Astrobiologlar Saturnyň hemrasy Enselada ýaşaýyş «ýokuşdyrmagy» teklip edýärler

  • 07.06.2025 11:20
  • 2.1k+

Kosmos enjamlarynyň, esasan-da, gonuş apparatlaryň sterilizasiýasy (arassalanmagy) halkara kosmonawtikanyň hökmany talabydyr. Maksat Ýerdäki mikroorganizmleriň beýleki planetalara ýaýramagynyň öňüni almak bolup durýar. Emma käbir alymlar munuň tersine bolan pikiri öňe sürdüler: Saturnyň hemrasy Enseladyň buz bilen örtülen ýüzüniň astyndaky ummana agyr şertlere çydamly mikroorganizmleri ibermek.

Bu pikir «Space Policy» žurnalynda çap edilen makalanyň baş temasy bolup durýar.
Köp sanly astrobiologlar mümkin bolan ýaşaýyş alamatlaryny Marsdan däl-de, eýsem, buz bilen örtülen hemralardan, ýagny Ýewropadan we Enseladdan gözlemegiň has ýerliklidigine ynanýarlar. Bu iki hemranyň ýüzi hem buz bilen örtülen, olaryň aşagynda bolsa, alymlaryň pikiriçe, ummanlar bar. NASA-nyň «Kassini» zondy ozal Enseladyň yrgyldylaryny we suw buglarynyň geýzerlerini hasaba alypdy, bu bolsa suwuk suwuň bardygyny aňladyp biler.
Enseladyň dykyzlygy – 1,6 g/sm³ bolup, bu suwuňkyndan birneme ýokarydyr. Deňeşdirsek, Ýeriň dykyzlygy – 5,5 g/sm³. Enseladyň ýüzündäki buz örtüginiň galyňlygy, ähtimal, onlarça kilometre bolmaly. Alymlar şol buzy deşip geçip, aşagyndaky ummana ýetip biljek apparaty döretmäge synanyşýarlar.
ABŞ-dan we Beýik Britaniýadan alymlar topary şeýle apparaty ulanyp, Methanobacterium subterraneum ýaly ýerli arheýleri Enselada ibermegi teklip etdiler. Bu organizmler metan öndürip, Enseladda bolmagy ähtimal agyr şertlerde ýaşaýşy dowam etdirip biler.
Ýöne beýle taslama durmuşa geçirilmezden ozal, Enseladyň özünde ýaşaýşyň ýokdugyna doly göz ýetirilmeli bolar. Eger-de ol ýerde ýaşaýyş bar bolsa, onuň üstüne daşarky mikroorganizmleri ibermek diňe bir ýerli ekoulgama zyýan ýetirmez, eýsem, daşarky ýaşaýşyň tebigy görnüşlerini tapmagy hem kynlaşdyryp biler.


düýn 11:59
2k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

düýn 11:55
3.1k+

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli Aýda öz bazasyny gurar

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli  Aýda öz bazasynyň gurluşygyny tamamlamagy meýilleşdirýär. Aeroskosmos tehnikasy boýunça Döwlet koreý edarasy (KASA) degişli meýilnamany Tejondaky Koreýanyň Milli gözleg gaznasynda geçirilen ýygnakda hödürledi diýip, The Korea Times habar berýär...

21.07.2025 23:42
2.7k+

NASA býujetiň azaldylmagy sebäpli hemralary we kosmos enjamlaryny satýar

NASA-nyň Reaktiw hereket barlaghanasy (JPL) ozal Ýere gözegçilik etmek üçin ulanylan hemralary we kosmos enjamlaryny satyp başlady. Bu barada agentligiň öňki astrobiology Kit Kouwing tarapyndan ýöredilýän NASA Watch blogunda habar berilýär...

21.07.2025 00:38
6.5k+

Astronomlar ilkinji gezek täze planeta ulgamynyň döremegini görüp bildiler

Halkara astronomlar topary ilkinji gezek ýaş ýyldyzyň töwereginde planetalaryň emele gelip başlandygyny hasaba aldy. Nature žurnalynda neşir edilen açyş Gün ulgamynyň gelip çykyşyna düşünmekde möhüm ädim boldy...