Astrobiologlar Saturnyň hemrasy Enselada ýaşaýyş «ýokuşdyrmagy» teklip edýärler

  • düýn 11:20
  • 1.2k+

Kosmos enjamlarynyň, esasan-da, gonuş apparatlaryň sterilizasiýasy (arassalanmagy) halkara kosmonawtikanyň hökmany talabydyr. Maksat Ýerdäki mikroorganizmleriň beýleki planetalara ýaýramagynyň öňüni almak bolup durýar. Emma käbir alymlar munuň tersine bolan pikiri öňe sürdüler: Saturnyň hemrasy Enseladyň buz bilen örtülen ýüzüniň astyndaky ummana agyr şertlere çydamly mikroorganizmleri ibermek.

Bu pikir «Space Policy» žurnalynda çap edilen makalanyň baş temasy bolup durýar.
Köp sanly astrobiologlar mümkin bolan ýaşaýyş alamatlaryny Marsdan däl-de, eýsem, buz bilen örtülen hemralardan, ýagny Ýewropadan we Enseladdan gözlemegiň has ýerliklidigine ynanýarlar. Bu iki hemranyň ýüzi hem buz bilen örtülen, olaryň aşagynda bolsa, alymlaryň pikiriçe, ummanlar bar. NASA-nyň «Kassini» zondy ozal Enseladyň yrgyldylaryny we suw buglarynyň geýzerlerini hasaba alypdy, bu bolsa suwuk suwuň bardygyny aňladyp biler.
Enseladyň dykyzlygy – 1,6 g/sm³ bolup, bu suwuňkyndan birneme ýokarydyr. Deňeşdirsek, Ýeriň dykyzlygy – 5,5 g/sm³. Enseladyň ýüzündäki buz örtüginiň galyňlygy, ähtimal, onlarça kilometre bolmaly. Alymlar şol buzy deşip geçip, aşagyndaky ummana ýetip biljek apparaty döretmäge synanyşýarlar.
ABŞ-dan we Beýik Britaniýadan alymlar topary şeýle apparaty ulanyp, Methanobacterium subterraneum ýaly ýerli arheýleri Enselada ibermegi teklip etdiler. Bu organizmler metan öndürip, Enseladda bolmagy ähtimal agyr şertlerde ýaşaýşy dowam etdirip biler.
Ýöne beýle taslama durmuşa geçirilmezden ozal, Enseladyň özünde ýaşaýşyň ýokdugyna doly göz ýetirilmeli bolar. Eger-de ol ýerde ýaşaýyş bar bolsa, onuň üstüne daşarky mikroorganizmleri ibermek diňe bir ýerli ekoulgama zyýan ýetirmez, eýsem, daşarky ýaşaýşyň tebigy görnüşlerini tapmagy hem kynlaşdyryp biler.


düýn 13:32
1.1k+

Bezosyň Blue Origin kompaniýasy Aýy özleşdirmek meýilnamasyny hödürledi: gonuş modullary we Aý tankeri

Jeff Bezosyň «Blue Origin» aerokosmos kompaniýasy Aýy özleşdirmek boýunça meýilnamalarynyň käbir jikme-jikliklerini mälim etdi. Kompaniýa şu onýyllygyň ahyryna çenli Aýa iki sany adamly uçuşy amala aşyrmagy meýilleşdirýär...

düýn 13:05
3.4k+

Ýene-de gonup bilmedi: ispace ýapon kompaniýasynyň Resilience enjamy Aýa baryp uruldy

ispace hususy ýapon kompaniýasy tarapyndan gurlan Resilience gonuş enjamy Aýa asuda gonup bilmedi. Onuň bilen aragatnaşyk gonuşdan 1 minut 45 sekunt öň ýitirildi diýip, Space habar berýär. Enjam 2025-nji ýylyň 15-nji ýanwarynda Firefly Aerospace kompaniýasynyň Blue Ghost Aý moduly bilen bilelikde uçuryldy...

düýn 11:23
1.8k+

NASA beýleki planetalaryň buzlarynyň aşagynda ýaşaýyş gözlemek üçin burawçy roboty döretdi

NASA-nyň Reaktiw hereket laboratoriýasynyň (JPL) inženerleri Europa Lander robotynyň prototipini (nusgasyny) görkezdiler. Hünärmenler bu işläp düzmäniň üstünde 10 ýyl bäri işleýärler diýip, Science Robotics žurnalyna salgylanýan Phys...

06.06.2025 08:53
1k+

Gazagystan özüniň ultra-ýeňil raketasyny döretmegi meýilleşdirýär

Gazagystan ownuk hemralary orbita uçurmak üçin öz ultra-ýeňil raketa göterijisini döretmekçi bolýar. Bu barada Gazagystanyň Mejlisiniň Senatynyň agzasy Andreý Lukiniň beren beýanyna salgylanýan Informburo.kz habar berýär...