Amazon tokaýlarynda bikanun altyn gazyp almalar tokaýlaryň dikelişini haýalladýar. Alymlaryň anyklamagyna görä, metaly çykarmagyň iň giň ýaýran usuly topragyň güýçli zaýalanmagyna we aşa gyzmagyna sebäp bolýar. Bu barada Günorta Kaliforniýa uniwersitetiniň (USC) metbugat gullugy habar berdi.
ABŞ-nyň professory Joşua West "Topragyň zaýalanmagy tokaýyň dikelişini haýalladýandygyny öňdenem bilýäris, ýöne bu ýagdaýda başga bir hadysa bilen ýüzbe-ýüz bolýarys. Altyn gazyp almak şol ýeriniň topragyny zaýalaýar, netijede çapylan Amazon tokaýlaryndaky şertler täze agaçlaryň ösmegi üçin amatsyz bolýar" -diýip, USC-nyň professory Joşua Uest düşündirdi.
Peruwyň Madre-de-Dios sebitindäki gözegçiliklere esaslanyp, şeýle netijä gelindi. Ol ýerde bikanun magdançylar topragyň ýokarky gatlaklaryny ýokary basyşly suw pürküp ýuwýarlar. Bu topragyň gurluşyny weýran edýär we palçykly howdanlaryň we gum depeleriniň döremegine sebäp bolýar.
Barlag uçarmansyz uçarlary, radarlary we toprak gurallaryny ulanmak arkaly geçirildi. Magdan çykarylandan soň, çägäniň we galyndylaryň adaty Amazon topragyndan suwy 100 esse çalt siňdirýändigi we yzgary takmynan bäş esse çalt ýitirýändigi ýüze çykaryldy.
Çäge massalary 60 gradusa çenli gyzýar, bu topragy ýörite ekilende-de ösümlikleriň ösmegi üçin ýaramsyz edýär. Çyglylygyň ýetmeýändigi we aşa gyzmak tokaýyň dikelmegine päsgel berýär. Alymlar bu prosese düşünmek Amazon tebigatyny dikeltmek üçin täze çemeleşmeleriň işlenip taýýarlanmagyna kömek eder diýip umyt edýärler.