ESA Aý üçin GPS ýaly nawigasiýa ulgamyny döredýär

  • 22.05.2025 12:43
  • 2.7k+

Häzirki Aý missiýalary Ýerdäki GPS ýaly ýokary derejede takyk nawigasiýa ulgamynyň ýokdugy sebäpli düýpli çäklendirmeler bilen ýüzbe-ýüz bolýar.

Aýda hereket edýän enjamlar we astronawtlar Ýerden gelýän maglumatlara we öz hasaplaýyş modullaryna daýanýar. Ýöne signallary ibermekde gijikdirmeleriň ýüze çykmagy tiz çözgüt kabul etmäge, Aýyň çylşyrymly relýefi boýunça takyk hereket edip, işleri ýerine ýetirmäge päsgel berýär.
Bu meseläni çözmek üçin Ýewropanyň kosmos agentligi (ESA) NAVISP maksatnamasynyň çäklerinde Aý üçin LUPIN (Enabling High-Performance PNT in the Lunar Environment) ulgamyny döredýär. Ol Aýdaky enjamlaryň, astronawtlaryň we dürli obýektleriň ýerleşýän ýerini hakyky wagtda takyk kesgitlemäge mümkinçilik berer.
Ulgam Ýerdäki GPS-e meňzeş ýörelge boýunça Aýyň orbitasynda ýerleşdiriljek geljekki Aý aragatnaşyk we nawigasiýa ulgamynyň (LCNS) signallaryny we planetar nawigasiýa tehnologiýasyny ulanar.
ESA-nyň hyzmatdaşy bolan GMV kompaniýasy Fuertewentura adasynda (Kanar adalary) LUPIN-iň prototipiniň synaglaryny geçirdi. Ýerli landşaft Aý üstüniň modeli hökmünde ulanyldy. Synaglar ulgamyň Aýda ulanylmagy meýilleşdirilýän signallary ulanyp, koordinatlary takyk kesgitläp biljekdigini görkezdi.
LUPIN bortdaky kompýuterlere düşýän agramy azaldar, ugurlary kesgitlemegi ýönekeýleşdirer we hereketi ýokarlandyrar. Bu Ýer bilen aragatnaşygyň pes bolan şertlerinde awtonom işlemek üçin aýratyn wajypdyr. 


şu gün 18:23
1.9k+

Hytaýyň “Týangun” orbital stansiýasyna zeper ýetenden soň, onda gorag panelleri gurnaldy

Hytaýyň “Týangun” orbital stansiýasynda kosmos galyndysynyň kiçijik böleginiň üç kosmonawty dokuz günläp "gabap" saklan hadysasyndan takmynan bir aý soň, ekipaž stansiýanyň gurluşyna üýtgeşmeler girizmäge başlady diýip, CGTN döwlet teleýaýlym ulgamy habar berýär...

düýn 11:16
2.1k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

11.12.2025 09:36
1.1k+

SpaceX kompaniýasy Falcon 9-yň birinji basgançagyny 32-nji gezek uçuryp, rekord goýdy

2025-nji ýylyň 8-nji dekabrynda (Aşgabat wagty bilen 9-njy dekabrda 03:26) SpaceX kompaniýasy Group 6-92 missiýasyny ýerine ýetirmek bilen, Starlink hemralarynyň täze toplumyny üstünlikli uçurdy. Floridadaky Kennedi kosmodromyndan uçuryş Falcon 9 raketasynyň B1067 belgili birinji basgançagynyň 32-nji uçuşy boldy we bu yzyna gaýtarylýan basgançaklary gaýtadan ulanmagyň sany boýunça täze rekorddyr...

11.12.2025 09:32
1.8k+

NASA Marsdaky MAVEN enjamy bilen aragatnaşygy ýitirdi

ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek edarasy (NASA) MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN) Mars zondy bilen aragatnaşygyň ýitendigini habar berdi. Bu enjam Gyzyl planetanyň atmosferasyny öwrenmek bilen meşgullanýar...