ESA Aý üçin GPS ýaly nawigasiýa ulgamyny döredýär

  • 22.05.2025 12:43
  • 2.6k+

Häzirki Aý missiýalary Ýerdäki GPS ýaly ýokary derejede takyk nawigasiýa ulgamynyň ýokdugy sebäpli düýpli çäklendirmeler bilen ýüzbe-ýüz bolýar.

Aýda hereket edýän enjamlar we astronawtlar Ýerden gelýän maglumatlara we öz hasaplaýyş modullaryna daýanýar. Ýöne signallary ibermekde gijikdirmeleriň ýüze çykmagy tiz çözgüt kabul etmäge, Aýyň çylşyrymly relýefi boýunça takyk hereket edip, işleri ýerine ýetirmäge päsgel berýär.
Bu meseläni çözmek üçin Ýewropanyň kosmos agentligi (ESA) NAVISP maksatnamasynyň çäklerinde Aý üçin LUPIN (Enabling High-Performance PNT in the Lunar Environment) ulgamyny döredýär. Ol Aýdaky enjamlaryň, astronawtlaryň we dürli obýektleriň ýerleşýän ýerini hakyky wagtda takyk kesgitlemäge mümkinçilik berer.
Ulgam Ýerdäki GPS-e meňzeş ýörelge boýunça Aýyň orbitasynda ýerleşdiriljek geljekki Aý aragatnaşyk we nawigasiýa ulgamynyň (LCNS) signallaryny we planetar nawigasiýa tehnologiýasyny ulanar.
ESA-nyň hyzmatdaşy bolan GMV kompaniýasy Fuertewentura adasynda (Kanar adalary) LUPIN-iň prototipiniň synaglaryny geçirdi. Ýerli landşaft Aý üstüniň modeli hökmünde ulanyldy. Synaglar ulgamyň Aýda ulanylmagy meýilleşdirilýän signallary ulanyp, koordinatlary takyk kesgitläp biljekdigini görkezdi.
LUPIN bortdaky kompýuterlere düşýän agramy azaldar, ugurlary kesgitlemegi ýönekeýleşdirer we hereketi ýokarlandyrar. Bu Ýer bilen aragatnaşygyň pes bolan şertlerinde awtonom işlemek üçin aýratyn wajypdyr. 


şu gün 14:27
2.2k+

Hytaýyň metan ýangyjynda işleýän raketa göterijisi synag wagty heläkçilige uçrady

Hytaýyň LandSpace Technology kompaniýasy suwuk kislorodda we metanda işleýän Zhuque-2E Y3 raketa göterijisiniň synagynyň şowsuz tamamlanandygyny habar berdi. Uçuryş 15-nji awgustda Szýusýuan kosmodromynyň 96A meýdançasyndan amala aşyryldy...

15.08.2025 19:02
4.4k+

Astronomlar ilkinji gezek Marsdaky gijeki bulutlaryň doly şekilini düşürdiler

Astronomlar ilkinji gezek Marsdaky gijeki bulutlary jikme-jik öwrenip bildiler. Planetanyň atmosferasynyň Ýeriňkiden has ýukadygyna we gurakdygyna garamazdan, onda howanyň ýagdaýyna täsir edýän suwuň kiçijik buz kristallarynyň bulutlary bar...

15.08.2025 01:05
3.9k+

Üzüm hoşasyna meňzeýän gadymy galaktika tapyldy

Astronomlar Uly partlamadan 900 million ýyl geçensoň emele gelen galaktikany tapdylar. Şekiline görä, oňa "kosmiki üzüm" ady berildi diýip, National Radio Astronomy Observatory-daky makalada aýdylýar. “Habbl” teleskopynyň ilkinji suratlarynda galaktika bulaşyk ýaly görünýärdi, ýöne täze tehnologiýalar azyndan 15 sany äpet ýyldyz emele getirýän toparyň aýlanýan ulgamyny synlamaga mümkinçilik berdi...

13.08.2025 07:36
8.8k+

Marsda Ýerde näbelli mineral tapyldy

Marsa köpýyllyk gözegçilikler onuň üstüniň jikme-jik kartasyny döretmäge mümkinçilik berdi, ýöne planetanyň mineral düzümi häzire çenli doly öwrenilmän galýar. Alymlar bu planeta barada täze düşünjeleri almak üçin zond we spektr maglumatlaryny seljermegi dowam etdirýär, bu bolsa käwagtlar garaşylmadyk netijeleri berýär...