ESA Aý üçin GPS ýaly nawigasiýa ulgamyny döredýär

  • 22.05.2025 12:43
  • 2.6k+

Häzirki Aý missiýalary Ýerdäki GPS ýaly ýokary derejede takyk nawigasiýa ulgamynyň ýokdugy sebäpli düýpli çäklendirmeler bilen ýüzbe-ýüz bolýar.

Aýda hereket edýän enjamlar we astronawtlar Ýerden gelýän maglumatlara we öz hasaplaýyş modullaryna daýanýar. Ýöne signallary ibermekde gijikdirmeleriň ýüze çykmagy tiz çözgüt kabul etmäge, Aýyň çylşyrymly relýefi boýunça takyk hereket edip, işleri ýerine ýetirmäge päsgel berýär.
Bu meseläni çözmek üçin Ýewropanyň kosmos agentligi (ESA) NAVISP maksatnamasynyň çäklerinde Aý üçin LUPIN (Enabling High-Performance PNT in the Lunar Environment) ulgamyny döredýär. Ol Aýdaky enjamlaryň, astronawtlaryň we dürli obýektleriň ýerleşýän ýerini hakyky wagtda takyk kesgitlemäge mümkinçilik berer.
Ulgam Ýerdäki GPS-e meňzeş ýörelge boýunça Aýyň orbitasynda ýerleşdiriljek geljekki Aý aragatnaşyk we nawigasiýa ulgamynyň (LCNS) signallaryny we planetar nawigasiýa tehnologiýasyny ulanar.
ESA-nyň hyzmatdaşy bolan GMV kompaniýasy Fuertewentura adasynda (Kanar adalary) LUPIN-iň prototipiniň synaglaryny geçirdi. Ýerli landşaft Aý üstüniň modeli hökmünde ulanyldy. Synaglar ulgamyň Aýda ulanylmagy meýilleşdirilýän signallary ulanyp, koordinatlary takyk kesgitläp biljekdigini görkezdi.
LUPIN bortdaky kompýuterlere düşýän agramy azaldar, ugurlary kesgitlemegi ýönekeýleşdirer we hereketi ýokarlandyrar. Bu Ýer bilen aragatnaşygyň pes bolan şertlerinde awtonom işlemek üçin aýratyn wajypdyr. 


düýn 13:07
4k+

Hytaý asteroidi urup, planetany goramak tehnologiýasyny iş ýüzünde barlamak isleýär

Hytaý Ýeri kosmos howplaryndan goramak tehnologiýasynyň netijeliligini barlamak üçin, asteroidi urmak boýunça görkezme missiýasyny taýýarlaýar. Bu barada Hytaýyň Aý maksatnamasynyň baş inženeri Wu Weýžen çuň kosmos boýunça maslahatda aýtdy...

08.09.2025 13:21
2.3k+

SpaceX Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny 120-ä çenli artdyrmaga rugsat aldy

SpaceX Floridadaky Kanaweral burnundan Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny ep-esli artdyryp biler. ABŞ-nyň Federal raýat awiasiýasy edarasy (FAA) ekologiýa synyny tamamlady, bu hem kompaniýa uçuşlaryň sanyny ýylda 50-den 120-ä çenli artdyrmaga mümkinçilik berdi diýip, TechCrunch habar berýär...

07.09.2025 18:59
3.2k+

Hytaýda kosmos üçin kir ýuwujy maşynyň taslamasyny işläp düzdüler

Orbitada hepdeläp işleýän kosmonawtlar üçin kir ýuwmak işi iň kyn meseleleriň biri bolmagynda galýar: suw üpjünçiliginiň çäkliligi we enjamlaryň ýetmezçiligi sebäpli, eşikler gaty hapa bolýança geýilýär we soň zyňylýar...

06.09.2025 17:40
3.4k+

Fizikler Älemiň geljegini çaklamak üçin matematiki enjam döretdi

Moskwanyň fiziki-tehniki institutyndan (MFTI) rus fizik-teoretikleri Älemimiziň geljegini çaklamak üçin täze matematiki gural döretdi. Ol kosmos masştabynda kwant meýdanlarynyň özüni nähili alyp barýandygyny beýan edýär we Äleme giňelmek şertlerinde nämäniň garaşýandygyna düşünmäge kömek eder...