ESA Aý üçin GPS ýaly nawigasiýa ulgamyny döredýär

  • 22.05.2025 12:43
  • 2.6k+

Häzirki Aý missiýalary Ýerdäki GPS ýaly ýokary derejede takyk nawigasiýa ulgamynyň ýokdugy sebäpli düýpli çäklendirmeler bilen ýüzbe-ýüz bolýar.

Aýda hereket edýän enjamlar we astronawtlar Ýerden gelýän maglumatlara we öz hasaplaýyş modullaryna daýanýar. Ýöne signallary ibermekde gijikdirmeleriň ýüze çykmagy tiz çözgüt kabul etmäge, Aýyň çylşyrymly relýefi boýunça takyk hereket edip, işleri ýerine ýetirmäge päsgel berýär.
Bu meseläni çözmek üçin Ýewropanyň kosmos agentligi (ESA) NAVISP maksatnamasynyň çäklerinde Aý üçin LUPIN (Enabling High-Performance PNT in the Lunar Environment) ulgamyny döredýär. Ol Aýdaky enjamlaryň, astronawtlaryň we dürli obýektleriň ýerleşýän ýerini hakyky wagtda takyk kesgitlemäge mümkinçilik berer.
Ulgam Ýerdäki GPS-e meňzeş ýörelge boýunça Aýyň orbitasynda ýerleşdiriljek geljekki Aý aragatnaşyk we nawigasiýa ulgamynyň (LCNS) signallaryny we planetar nawigasiýa tehnologiýasyny ulanar.
ESA-nyň hyzmatdaşy bolan GMV kompaniýasy Fuertewentura adasynda (Kanar adalary) LUPIN-iň prototipiniň synaglaryny geçirdi. Ýerli landşaft Aý üstüniň modeli hökmünde ulanyldy. Synaglar ulgamyň Aýda ulanylmagy meýilleşdirilýän signallary ulanyp, koordinatlary takyk kesgitläp biljekdigini görkezdi.
LUPIN bortdaky kompýuterlere düşýän agramy azaldar, ugurlary kesgitlemegi ýönekeýleşdirer we hereketi ýokarlandyrar. Bu Ýer bilen aragatnaşygyň pes bolan şertlerinde awtonom işlemek üçin aýratyn wajypdyr. 


düýn 14:02
4.5k+

Kosmosda emeli Gün tutulmasynyň ilkinji suraty iberildi

Ýewropa kosmos agentligi Proba-3 missiýasyndan alnan, Ýeriň orbitasynda döredilen emeli Gün tutulmasyny görkezýän ilkinji suraty çap etdi. Proba-3 missiýasy 2024-nji ýylyň dekabrynda başlandy. Onuň maksady – Gün koronasyny, ýagny ýyldyzyň atmosferasynyň daşky we iň yssy gatlagyny öwrenmek...

18.06.2025 14:34
4.2k+

Pluton Gün ulgamy üçin howanyň düýbünden täze görnüşine eýe. Muny bilmäge James Uebb kömek etdi

James Uebb kosmos teleskopy (JWST) astronomlara ýene bir möhüm açyşy etmäge kömek etdi, ýagny ol alymlara Plutonyň adaty bolmadyk howa ulgamyny açmaga mümkinçilik berdi. Gözegçilikler planetanyň üstündäki belentlikdäki dumanyň onuň ekstremal howa şertlerine işjeň täsir edýändigini görkezdi...

18.06.2025 14:32
6.3k+

Hytaý ýertitremesiniň alamatlaryny gije-gündizleýin öwrenmek üçin hemra uçurdy

Hytaý ýurduň demirgazyk-günbataryndaky Szýusýuan kosmos merkezinden CSES-2 (China Seismo-Electromagnetic Satellite-2) hemrasyny üstünlikli uçurdy. Apparat orbita Long March 2D (“Beýik ýöriş-2D”) raketasy bilen uçuryldy diýip Space News habar berýär...

18.06.2025 14:13
3.1k+

Hytaýyň «Mençžou» atly täze nesil uçarmanly kosmos gämisi synagdan üstünlikli geçdi

Hytaý «Mençžou» («Arzuw gaýygy») atly täze nesil uçarmanly kosmos gämisinde synag uçuşyny üstünlikli amala aşyrdy. Nol beýiklikde geçirilen synag uçuşy geljekki Aý missiýasyna taýýarlygyň möhüm tapgyry boldy diýip, «South China Morning Post» habar berýär...