Şwesiýada 7500 ýyl ozal söweş paltasy hökmünde ulanylan şah tapyldy

  • 20.04.2025 21:54
  • 2.9k+

Şwesiýada arheologlar Strandwegen ýerinden tapylan 7500 ýyllyk sugun şahyny öwrendi. Sekiz ýyl mundan ozal tapylan artefakt döwrebap tehnologiýalaryň kömegi bilen öwrenildi. Ylmy gözlegiň netijeleri barada Live Science neşirine Lund uniwersitetinden arheolog Lars Larssen gürrüň berdi.

Uzynlygy 10,7 sm we ini 2,1 sm bolan şah çylşyrymly nagyşlar bilen bezelipdir. Sanly mikroskop onuň ilkibaşda igelenendigini, soňra nagyş ýasalandygyny görkezdi. Nagyşlaryň käbiri sähel tertipsiz ýerine ýetirilipdir, bu bolsa birnäçe adamyň işländigini görkezýär.
Alymlar şahyň şekilinden ugur alyp, onuň söweş paltasynyň sapy hökmünde ulanylandygyny çaklaýar. Soňra palta döwlenden soň, şahy garpuna öwren bolsalar gerek. Döwük yzlary bu çaklamany tassyklaýar.
Tapyndy Wettern kölünden Baltika deňzine akýan derýadaky daş platformada tapyldy. Onuň bilen birlikde süňk iňňesi, balyk çeňňekleri, daş paltalar, haýwanlaryň nagyşly süňkleri we adam kelleçanagynyň 20 bölegi tapyldy. Alymlar bu şahyň gurban etmegiň bir bölegi bolup biljekdigini öňe sürýär.
Strandwegen ýeri Şwesiýada iň uly mezolit ýerleriniň biridir. Radiouglerod senelenmesi ol ýerde b.e.öň 5800-5000-nji ýyllarda ýaşaýşyň bolandygyny görkezdi. Üýtgeşik şertler sebäpli şah ýaly organiki materiallar gowy saklanypdyr, bu bolsa şwed topraklary üçin seýrek ýagdaýdyr. 


düýn 10:24
2.4k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...

23.07.2025 07:17
6.4k+

Sisiliýanyň kenarynda bogaldagy saklanyp galan gadymy grek gämisi tapyldy

Arheologlar Sisiliýanyň günorta-gündogar kenar ýakasynda bogaldagy we urgany saklanyp galan gark bolan gadymy grek gämisini tapdylar. Gämi b.e. öňki VI–V asyrlarda gark bolupdyr diýip, LBV portaly habar berýär...

16.07.2025 06:12
4.7k+

Belizde maýalaryň gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary - Te Kaab Çaakanyň mazary tapyldy

Hýuston uniwersitetiniň arheologlary Karakolda (Beliz) maýalaryň bu gadymy şäheriniň ilkinji hökümdary we onuň şa nesilşalygynyň esaslandyryjysy Te Kaab Çaagyň mazaryny tapdylar. Bu Merkezi Amerikanyň döwleti bolan Belizdäki iň uly maýa arheologik ýadygärliginde 40 ýyldan gowrak wagtlap geçirilen barlagda tapylan ilkinji şa mazarydyr...

12.07.2025 19:24
13k+

Germaniýada arheologlar ýaşy 125 000 ýyl bolan gadymy ýag “fabrikasyny” tapdy

Arheologlar Germaniýadaky Noýmark-Nord diýen ýerde 172 haýwanyň – atlaryň, sugunlaryň we öküzleriň 2000-den gowrak süňk bölegini tapdy. Süňkler döwlüp, ýag almak üçin gaýnadylypdyr. Bu 125 müň ýyl ozal neandertallar tarapyndan ýagyň işlenmeginiň subutnamasydyr diýlip, Science Advances žurnalynda ýerleşdirilen habarda aýdylýar...