Şwesiýada 7500 ýyl ozal söweş paltasy hökmünde ulanylan şah tapyldy

  • 20.04.2025 21:54
  • 3k+

Şwesiýada arheologlar Strandwegen ýerinden tapylan 7500 ýyllyk sugun şahyny öwrendi. Sekiz ýyl mundan ozal tapylan artefakt döwrebap tehnologiýalaryň kömegi bilen öwrenildi. Ylmy gözlegiň netijeleri barada Live Science neşirine Lund uniwersitetinden arheolog Lars Larssen gürrüň berdi.

Uzynlygy 10,7 sm we ini 2,1 sm bolan şah çylşyrymly nagyşlar bilen bezelipdir. Sanly mikroskop onuň ilkibaşda igelenendigini, soňra nagyş ýasalandygyny görkezdi. Nagyşlaryň käbiri sähel tertipsiz ýerine ýetirilipdir, bu bolsa birnäçe adamyň işländigini görkezýär.
Alymlar şahyň şekilinden ugur alyp, onuň söweş paltasynyň sapy hökmünde ulanylandygyny çaklaýar. Soňra palta döwlenden soň, şahy garpuna öwren bolsalar gerek. Döwük yzlary bu çaklamany tassyklaýar.
Tapyndy Wettern kölünden Baltika deňzine akýan derýadaky daş platformada tapyldy. Onuň bilen birlikde süňk iňňesi, balyk çeňňekleri, daş paltalar, haýwanlaryň nagyşly süňkleri we adam kelleçanagynyň 20 bölegi tapyldy. Alymlar bu şahyň gurban etmegiň bir bölegi bolup biljekdigini öňe sürýär.
Strandwegen ýeri Şwesiýada iň uly mezolit ýerleriniň biridir. Radiouglerod senelenmesi ol ýerde b.e.öň 5800-5000-nji ýyllarda ýaşaýşyň bolandygyny görkezdi. Üýtgeşik şertler sebäpli şah ýaly organiki materiallar gowy saklanypdyr, bu bolsa şwed topraklary üçin seýrek ýagdaýdyr. 


28.09.2025 10:49
43

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...

27.09.2025 19:28
49

Argentinada öň belli bolmadyk ýyrtyjy megaraptoryň we onuň pidasynyň galyndylary tapyldy

Argentinanyň günortasynda paleontologlar güýçli öňki elleri we uzyn dyrnaklary bolan öň näbelli ýyrtyjy dinozawryň galyndylaryny ýüze çykardylar. Bu tapyndy megaraptor nesliniň Günorta Amerikada uzak wagtlap ýaşandygyny tassyklaýar diýip, Nature Communications žurnalynda bellenýär...

25.09.2025 19:07
7

Çehiýada ýerde 30 müň ýyl ýatan awçy gurallarynyň toplumy tapyldy

Günorta Morawiýada, Pawlow daglarynyň eteginde arheologlar üýtgeşik artefakty – grawett döwrüniň awçysynyň daş gurallarynyň toplumyny gazyp aldy. Tapyndy ýerde, takmynan, 30 müň ýyl ýatan diýip, Anthropology neşiri ýazýar...

24.09.2025 13:17
5

Serbiýada gladiatorlaryň söweşine gatnaşan aýynyň galyndylary tapyldy

Häzirki Serbiýanyň Wiminasium şäherindäki gadymy Rim amfiteatrynyň golaýynda ýaşy takmynan 1700 ýyllyk aýy kellesiniň bölekleri  tapyldy. Bu açyş aýylaryň gladiator söweşine gatnaşandygyny görkezýän ilkinji göni subutnamany berýär diýip, Live Science ýazýar...