Orbitada kosmos zibiliniň massasy 6600 tonnadan geçdi

  • 20.04.2025 10:47
  • 4k+

Ýere golaý pes orbitada (160 – 2000 km) kosmos zibiliniň massasy 6600 tonnadan geçdi. Bu mesele uçurylýan hemralaryň sanynyň artmagy bilen ýitileşýär diýip, Ýewropa Kosmos agentliginiň (ESA) ýyllyk hasabatyna salgylanyp, New Atlas ýazýar.

Bellenilişi ýaly, 2023-nji ýylda NASA-nyň orbitada hasaba alan zibili 6000 tonnadan geçmeýärdi.
ESA-nyň baş direktory Ýozef Aşbaher bu meseläniň giň gerime eýe bolup, ýitileşmegini dowam etdirýändigini, sebäbi “biziň gündelik durmuşda maglumat çeşmesi hökmünde nawigasiýa, telekommunikasiýa, dürli hyzmatlar we Ýere gözegçilik etmek, şol sanda gorag we howpsuzlyk üçin hemralara garaşlydygymyzy” belleýär.
Zibil hemralaryň ýarylmagy, çaknyşyklary ýa-da könelmegi sebäpli döreýär. Hatda millimetr ululykdaky bölejikler hem enjamlara zyýan ýetirip bilýär, santimetr ululykdaky obýektler bolsa energiýasy boýunça granatyň ýarylmagy bilen deňdir. Häzir orbitada diametri bir santimetrden uly bolan azyndan 1,2 mln bölejik bar.
Orbitany arassalamak boýunça halkara düzgünler henizem ýok, ýöne aýry-aýry agentlikler öz çärelerini işläp taýýarlaýar. 2028-nji ýylda ClearSpace-1 hemrasy orbitadan PROBA-1 enjamyny aýyrmaly bolar. Şeýle çözgütleriň üstünde Astroscale ýapon kompaniýasy hem işleýär. Firmalaryň ikisi-de orbitadan işini tamamlan birnäçe britan hemrasyny aýyrmak barada Beýik Britaniýanyň Kosmos agentligi bilen şertnama baglaşdy. 


21.05.2025 15:01
6.3k+

ABŞ-nyň asmanynda geň ak zolak peýda boldy: oňa Hytaýyň raketasy sebäp bolupdyr

Polýar şöhleleriniň we geomagnit tupanynyň dowam edýän wagty, ABŞ-nyň ýaşaýjylary asmandaky geň galdyryjy ýagty zolaga tomaşa etdiler. Garaşylmadyk hadysa köp sanly tomaşaçyny haýran galdyrdy diýip, «Space.com» habar berýär...

17.05.2025 13:28
4.4k+

Marsda ilkinji gezek polýar şöhleleri surata düşürildi

NASA-nyň Perseverance mars roweri ilkinji gezek Marsda polýar şöhleleriniň emele gelýän pursadyny surata almagy başardy. Bu hadysa Günden gelýän koronal massa zyňyndylarynyň netijesinde ýüze çykdy. MAVEN we Mars Express atly missiýalaryň maglumatlary bu açyşy tassyklady...

22.04.2025 12:02
3.5k+

Daň ýyldyzy Wenera 24-nji aprelde öňküsinden has ýagty bolar

24-nji aprelde Wenera (Zöhre) öz ýagtylygynyň iň ýokary derejesine ýeter. Live Science-yň maglumatlaryna görä, bu gün Günden ikinji planetanyň görünýän ýyldyz ululygy -4.4 bolar. Indiki gezek planeta şeýle ýagtylygyna 2026-njy ýylyň 22-nji sentýabrynda ýetip biler...

20.04.2025 14:34
4.5k+

Alymlar: Gün ýokary işjeňligiň 50 ýyllyk döwrüne girýär

Gün ýokary işjeňligiň täze döwrüne geçdi we bu, amerikan alymlarynyň maglumatlaryna görä, ýarym asyr töweregi dowam edip biler. Bu Gün tupanlaryny güýçlendirýän seýrek döwür bilen baglanyşykly diýip, ABŞ-nyň Milli atmosfera gözlegleri merkeziniň (NCAR) hünärmenleri habar berýär...