"Spectrum" atly nemes raketasynyň ilkinji uçuşy şowsuz boldy, emma işläp düzüjileri kanagatlanýar

  • 31.03.2025 09:09
  • 5.7k+

30-njy martda germaniýaly Isar Aerospace kompaniýasy özüniň Spectrum atly göteriji raketasyny ilkinji gezek synagdan geçirdi. Bu raketa Norwegiýanyň Annýoýa kosmodromy üçin ilkinji orbital uçuş bolmalydy. Şol bir wagtyň özünde, ol Ýewropa yklymyndaky (Russiýanyň Plesetsk kosmodromyny hasaba almasak) ilkinji täjirçilik maksatly raketa uçuşy bolup taryha girmelidi. Emma synag şowsuzlyk bilen tamamlandy.

Spectrum – beýikligi 28 metr bolan, bir gezek ulanylýan, iki basgançakly ýeňil synpa degişli raketadyr. Onuň birinji basgançagy dokuz sany Aquila hereketlendirijisi, bu hereketlendirijiler kislorod-propan ýangyjy bilen işleýär. Ikinji basgançagy bolsa, şol hereketlendirijileriň gaýtadan işläp bilýän bir nusgasy bilen üpjün edilen. Spectrum 1 tonna çenli ýüküň pes orbitada ýerleşdirilmegine, şeýle-de 700 kg çenli ýüküň Gün bilen sinhron orbitada ýerleşdirilmegine mümkinçilik berýär.
Uçuş howa şertleri sebäpli, birnäçe gezek yza süýşürilipdi. Ahyrynda, 30-njy martda, Aşgabat wagty bilen sagat 15:30-da raketa uçuryldy. Emma ol tiz wagtdan ugruny ýitirdi. Soň bolsa, başlangyç meýdançasynyň golaýynda ýere gaçyp partlady.
Muňa garamazdan, taslamanyň işläp düzüjileri netije bilen kanagatlanýarlar. Sebäbi raketa 30 sekuntlap uçdy. Mundan başga-da, adatdan daşary ýagdaý ulgamy synagdan geçirildi. Eger uçuş üstünlikli geçsedi, raketanyň ikinji basgançagy ýük maketi bilen bilelikde birinjisinden aýrylyp, kosmosa çykmalydy.

«Ilkinji synag uçuşymyz ähli garaşylanlary kanagatlandyrdy we uly üstünlik boldy. Biz raketanyň uçuşyny, 30 sekuntlyk uçuşy hem-de adatdan daşary ýagdaý ulgamyny synagdan geçirmegi başardyk» — diýip, Isar Aerospace kompaniýasynyň ýerine ýetiriji direktory we esaslandyryjylaryndan Daniel Metsler uçuş bilen baglanyşykly beýanat berdi.

Metsleriň diýenlerine garamazdan, adatdan daşary ýagdaý ulgamynyň hakykatdanam netijeli işläp-işlemeýändigi barada soraglar döredi. Sebäbi ol haçanda raketa ýere degensoň işläp başlapdyr.
Hadysanyň sebäpleri entek aýan edilmedi, emma hünärmenler synagdan möhüm maglumatlary ýygnadylar. Kosmodromyň infrastrukturasyna zeper ýetmedi. Adam ýitgisi ýa-da ýaralanan bolmady. Indiki synag uçuşy ýakyn wagtda geçiriler.
Mundan ozal, düýbi Mýunhen şäherinde ýerleşýän Isar Aerospace kompaniýasy uly göwrümli täjirçilik maksatly uçuş şertnamalaryna gol çekipdi. 2026-njy ýylda Spectrum raketasy Ýaponiýanyň AOBA synag emeli hemrasyny, 2028-nji ýylda bolsa Norwegiýanyň kosmos agentligi üçin iki sany uzakdan gözegçilik hemrasyny orbita çykarmaly.


düýn 13:07
4.7k+

Hytaý asteroidi urup, planetany goramak tehnologiýasyny iş ýüzünde barlamak isleýär

Hytaý Ýeri kosmos howplaryndan goramak tehnologiýasynyň netijeliligini barlamak üçin, asteroidi urmak boýunça görkezme missiýasyny taýýarlaýar. Bu barada Hytaýyň Aý maksatnamasynyň baş inženeri Wu Weýžen çuň kosmos boýunça maslahatda aýtdy...

08.09.2025 13:21
2.4k+

SpaceX Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny 120-ä çenli artdyrmaga rugsat aldy

SpaceX Floridadaky Kanaweral burnundan Falcon 9 raketalarynyň uçuş sanyny ep-esli artdyryp biler. ABŞ-nyň Federal raýat awiasiýasy edarasy (FAA) ekologiýa synyny tamamlady, bu hem kompaniýa uçuşlaryň sanyny ýylda 50-den 120-ä çenli artdyrmaga mümkinçilik berdi diýip, TechCrunch habar berýär...

07.09.2025 18:59
3.3k+

Hytaýda kosmos üçin kir ýuwujy maşynyň taslamasyny işläp düzdüler

Orbitada hepdeläp işleýän kosmonawtlar üçin kir ýuwmak işi iň kyn meseleleriň biri bolmagynda galýar: suw üpjünçiliginiň çäkliligi we enjamlaryň ýetmezçiligi sebäpli, eşikler gaty hapa bolýança geýilýär we soň zyňylýar...

06.09.2025 17:40
3.4k+

Fizikler Älemiň geljegini çaklamak üçin matematiki enjam döretdi

Moskwanyň fiziki-tehniki institutyndan (MFTI) rus fizik-teoretikleri Älemimiziň geljegini çaklamak üçin täze matematiki gural döretdi. Ol kosmos masştabynda kwant meýdanlarynyň özüni nähili alyp barýandygyny beýan edýär we Äleme giňelmek şertlerinde nämäniň garaşýandygyna düşünmäge kömek eder...