ABŞ Älemiň döreýşini öwrenmek üçin SPHEREx teleskopyny uçurdy

  • 13.03.2025 17:19
  • 1.5k+

Kaliforniýada SPHEREx teleskopy bilen SpaceX kompaniýasynyň Falcon 9 raketa göterijisi uçuryldy. Obserwatoriýa Älemiň emele gelşiniň irki tapgyrlary barada maglumat ýygnar diýip, NBC News habar berýär.

SPHEREx kosmosyň döreýiş we özgeriş kartinasyny gaýtadan döretmek üçin asman jisimlerini we galaktikalary kartografirlemek üçin niýetlenendir. Bu uçuş inženerlere ulgamy goşmaça barlamaga mümkinçilik bermek üçin fewral aýynyň ahyryndan bäri birnäçe gezek yza süýşürildi.
Taslamanyň bahasy 488 mln dollara barabar. Teleskop 2,5 ýyl işläp, Älemiň kartasyny döreder. Ol Ýerden görüp bolmaýan infragyzyl şöhlä syn edip biler. Teleskopyň gurallary kosmosa 102 dürli reňkde ýa-da tolkun uzynlygynda gözegçilik etmäge mümkinçilik berýär.
SPHEREx bilen bilelikde orbita Gün täjini we Gün ýeliniň akymlaryny öwrenmek üçin niýetlenen PUNCH taslamasynyň dört hemrasy iberildi.


düýn 13:17
1.5k+

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyplydygyny görkezdi

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyply bolup çykdy. Ol «Kerbal Space Program Differential Games» atly simulýasiýadaky uçuş bäsleşiginde ikinji orny eýeledi. Bu barada «Live Science» neşiri habar berýär. Bäsleşik ilkinji gezek 2023-nji ýylda Massaçusets tehnologiýa institutynyň başlangyjy bilen geçirilip başlandy...

düýn 10:53
2.7k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
9k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 14:49
2.7k+

ABŞ-da millionlarça dollar sarp edilen kosmos ýadro reýderi taslamasy ýapyldy

ABŞ-nyň Goranmak boýunça geljekki barlag taslamalary gullugy (DARPA) NASA bilen kosmos termiki ýadro hereketlendirijisini (NTP) döretmek baradaky bilelikdäki taslamany ýatyrdy. Bu karar häzirki zaman raketa tehnologiýasynyň gazananlary, şol sanda SpaceX-iň üstünligi we ýadro hereketlendirijileriniň geljeginiň täze seljermesi bilen düşündirilýär  diýip, Space News habar berýär...