Ýapon alymlary Aýda iýmit ösdürip ýetişdirmegiň tehnologiýasyny işläp taýýarlaýarlar

  • 19.02.2025 11:36
  • 5.3k+

Ýaponiýada Ýerden daşynda oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça barlaglar alnyp barylýar. Tiba uniwersitetiniň ýöriteleşdirilen merkezi kosmosdaky ýaşaýşa uýgunlaşdyrmak üçin ösümlikleri ekstremal şertlerde ösdürip ýetişdirmegiň tärlerini öwrenýär diýip,  Jiji Press habar berýär.

Alymlaryň öňünde ägirt uly wezipe goýuldy. Olar NASA tarapyndan durmuşa geçirilýän Artemis maksatnamasynyň çäginde 2040-njy ýyllara çenli Aýda ilkinji fermany gurmaly. Bu missiýa Aýyň üstüne iberiljek iki ýapon astronawty gatnaşar. Olar aýratyn kyn şertlere: iki hepdelik gijä we gündize, +110-dan - 170 ° C-e çenli temperatura, pes dartyş güýjüne we kosmos radiasiýasyna döz gelmeli bolarlar.
Alymlar ösümlikleri izolirlenen ýerasty fermalarda ösdürip ýetişdirmegi teklip edýärler. Iýmitleriň ýokumlylyk, kuwwat berijilik gymmatyna we dürlüligine bagyşlanan barlaglar Ýeriň hemrasynda ösdürip ýetişdirmek üçin iň amatly ekinleri saýlamaga mümkinçilik berdi, olar - tüwi, soýa noýbasy, ýeralma, badat, pomidor, ýertudana, hyýar we salat-latuk.
Häzirki wagtda hünärmenler ýeralmany we badaty hasaba almazdan, bu ekinleriň altysyna ünsi jemleýärler. Alymlar ikinji gezek ulanylýan serişdelerden has netijeli peýdalanmak bilen, ýapyk ekoulgamy döretmek isleýärler.


26.07.2025 18:29
8.7k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

26.07.2025 11:59
2.3k+

NASA we Hindistan Ýere syn ediş hemralaryndan iň gymmatlarynyň birini uçurmaga taýynlanýar

30-njy iýulda ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişliginiň barlaglary dolandyryş gullugy (NASA) we Hindi kosmos barlaglary guramasy (ISRO) tarapyndan işlenip düzülen NISAR Ýere gözegçilik hemrasyny (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) uçurmak meýilleşdirilýär...

26.07.2025 11:55
3.8k+

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli Aýda öz bazasyny gurar

Günorta Koreýa 2045-nji ýyla çenli  Aýda öz bazasynyň gurluşygyny tamamlamagy meýilleşdirýär. Aeroskosmos tehnikasy boýunça Döwlet koreý edarasy (KASA) degişli meýilnamany Tejondaky Koreýanyň Milli gözleg gaznasynda geçirilen ýygnakda hödürledi diýip, The Korea Times habar berýär...

24.07.2025 10:31
3.1k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...