Alymlar towşanlaryň öz dişlerini iýýändigini anykladylar. Şeýdip, olar kalsiý alýarlar

  • 12.02.2025 13:33
  • 7.4k+

Towşanlaryň dişleri tutuş ömrüniň dowamynda ösmegini bes etmeýär. Şol sebäpden olar gaty iýmitleri çeýnäp, dişlerini köneldýärler. Emma täze geçirilen gözlegde alymlar towşanlaryň dişlerini diňe bir köneltmän, olary iýýändiklerini hem ýüze çykardylar. Bu barada geçirilen ylmy gözlegiň netijeleri «The Veterinary Journal» žurnalynda çap edildi.

Hünärmenleriň aýtmagyna görä, towşanlar açyk tebigatda hemişe süýümli otlar bilen iýmitlenýärler. Şol sebäpden olar hemişe çeýnemeli bolýarlar. Bu bolsa olaryň dişleriniň könelmegine getirýär. Dişleriň könelmegi bilen ýüze çykýan ownuk bölejikler we tozgalar iýmit bilen bilelikde içegä düşýär. Şol ýerde bolsa kalsiý täzeden siňdirilip organizme geçirilýär.
Bu çaklamany barlamak üçin alymlar iki hepdelik synag geçirdiler. Synaga sekiz sany towşan gatnaşdyryldy. Olar iki topara bölündi: bir topara adaty kalsiý goşundylary berildi, beýleki topara bolsa towşanlaryň dişlerinden ezilip taýýarlanan ownuk tozgalar berildi.
Netijeler haýran galdyrdy. Towşanlar öz dişlerinden alnan kalsiýni adaty mineral goşundylara garanyňda has gowy siňdirdiler. Diş tozgasy berlen towşanlar kalsiýniň 33%-ni siňdirdiler, adaty goşundylar bilen iýmitlendirilenler bolsa bary-ýogy 20%-ni siňdirdiler.
Gözlegiň netijeleri gyzykly bolsa-da, «towşanlaryň öz dişlerini bilgeşleýin iýýändikleri» henizem takyk subut edilen däldir. Alymlar olaryň könelşen dişleriniň näçerägini ýuwudýandyklaryny hem anyklap bilmediler.
Gözlegiň awtorlaryndan Sýurih uniwersitetiniň (UZH) weterinar lukmançylygynyň professory Žan-Mişel Hatt, bu hadysany «tebigatyň ýene bir täsin ewolýusion aýratynlyklarynyň biri» hökmünde häsiýetlendirdi.


düýn 17:37
7.8k+

Awstraliýada ýurtda iň uly we iň agyr mör-möjek ýüze çykaryldy

Kwinslend tropiklerinde, Aterton belentliginde Awstraliýanyň çäginde belli bolan mör-möjekleriň iň uly we iň agyr görnüşi ýüze çykaryldy. The Guardian neşiriniň habar bermegine görä, taýajyk görnüşlileriň täze görnüşine Acrophylla alta ady berildi...

01.08.2025 15:02
4.8k+

Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar. El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy...

29.07.2025 12:15
15k+

Alymlar wagtyň azalandygyny subut edip, indi sekunty hasapdan aýyrmak isleýärler

Ýer öňküden çalt aýlanýar we bu taryhda ilkinji gezek global wagtdan sekunty aýyrmagyň zerurlygyna getirip biler. Bu barada Ýeriň aýlanyşy we hasaplaýyş ulgamlarynyň halkara gullugynyň (IERS) we ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň maglumatlaryna salgylanyp, CNN habar berýär...

24.07.2025 10:24
3.7k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...