Alymlar towşanlaryň öz dişlerini iýýändigini anykladylar. Şeýdip, olar kalsiý alýarlar

  • 12.02.2025 13:33
  • 7.4k+

Towşanlaryň dişleri tutuş ömrüniň dowamynda ösmegini bes etmeýär. Şol sebäpden olar gaty iýmitleri çeýnäp, dişlerini köneldýärler. Emma täze geçirilen gözlegde alymlar towşanlaryň dişlerini diňe bir köneltmän, olary iýýändiklerini hem ýüze çykardylar. Bu barada geçirilen ylmy gözlegiň netijeleri «The Veterinary Journal» žurnalynda çap edildi.

Hünärmenleriň aýtmagyna görä, towşanlar açyk tebigatda hemişe süýümli otlar bilen iýmitlenýärler. Şol sebäpden olar hemişe çeýnemeli bolýarlar. Bu bolsa olaryň dişleriniň könelmegine getirýär. Dişleriň könelmegi bilen ýüze çykýan ownuk bölejikler we tozgalar iýmit bilen bilelikde içegä düşýär. Şol ýerde bolsa kalsiý täzeden siňdirilip organizme geçirilýär.
Bu çaklamany barlamak üçin alymlar iki hepdelik synag geçirdiler. Synaga sekiz sany towşan gatnaşdyryldy. Olar iki topara bölündi: bir topara adaty kalsiý goşundylary berildi, beýleki topara bolsa towşanlaryň dişlerinden ezilip taýýarlanan ownuk tozgalar berildi.
Netijeler haýran galdyrdy. Towşanlar öz dişlerinden alnan kalsiýni adaty mineral goşundylara garanyňda has gowy siňdirdiler. Diş tozgasy berlen towşanlar kalsiýniň 33%-ni siňdirdiler, adaty goşundylar bilen iýmitlendirilenler bolsa bary-ýogy 20%-ni siňdirdiler.
Gözlegiň netijeleri gyzykly bolsa-da, «towşanlaryň öz dişlerini bilgeşleýin iýýändikleri» henizem takyk subut edilen däldir. Alymlar olaryň könelşen dişleriniň näçerägini ýuwudýandyklaryny hem anyklap bilmediler.
Gözlegiň awtorlaryndan Sýurih uniwersitetiniň (UZH) weterinar lukmançylygynyň professory Žan-Mişel Hatt, bu hadysany «tebigatyň ýene bir täsin ewolýusion aýratynlyklarynyň biri» hökmünde häsiýetlendirdi.


düýn 19:21
1.8k+

Beýik Britaniýada şokoladyň tagamyny güýçlendirýän saz döredildi

Beýik Britaniýada diňläniňde şokoladyň süýji tagamyny has güýçlendirýän saz döredildi diýip, New York Post habar berýär. Bristol uniwersitetinden kompozitor we ses boýunça hünärmen Natali Hiasint soňky 60 ýylda sazyň tagam duýgularyna ýetirýän täsiri baradaky ylmy gözlegleri öwrendi...

28.08.2025 07:12
6.1k+

Özbegistanda ýaşy 9,2 müň ýyla barabar bolan ekerançylyk gurallary we däneleri tapyldy

Özbegistanyň günortasynda, Surhandarýa derýasynyň jülgesinde, Toda gowagynda Özbegistandan, Hytaýdan we Ýewropadan arheologlaryň topary gadymy adamlaryň gonalgasyny tapdy. Onuň ýaşy, takmynan, 9,2 müň ýyla barabar...

25.08.2025 13:01
5.2k+

Angliýada rim esgerine degişli bolan ýaşy 2000 ýyllyk başgap dikeldildi

Angliýadaky Bolton muzeýinde ýaşy 2000 ýyl töweregi bolan ýüpekden ýasalan başgaby dikeltmek işleri tamamlandy. Ony rimli esger geýipdir. Dünýäde şeýle görnüşli diňe üç nusga saklanyp galypdyr: biri Mançesterde, beýlekisi Florensiýada, üçünjisi bolsa Boltonda ýerleşýär diýip, muzeý habar berdi...

17.08.2025 23:41
9.8k+

Alymlar ertirki kofe üçin iň gowy wagty aýdyp, ony ýekelikde içmegi maslahat berdi

Kofe üçin iň gowy wagt oýananyňdan soň 2,5 sagatdan soň bolup, ony iň gowusy ýekelikde içmeli. Şeýle teklibi ýewropaly alymlar öňe sürýär. Olar kofe içmegiň wagtynyň we şertleriniň içgiden alynýan lezzete nähili täsir edýändigini öwrendi...