Alymlar towşanlaryň öz dişlerini iýýändigini anykladylar. Şeýdip, olar kalsiý alýarlar

  • 12.02.2025 13:33
  • 7.5k+

Towşanlaryň dişleri tutuş ömrüniň dowamynda ösmegini bes etmeýär. Şol sebäpden olar gaty iýmitleri çeýnäp, dişlerini köneldýärler. Emma täze geçirilen gözlegde alymlar towşanlaryň dişlerini diňe bir köneltmän, olary iýýändiklerini hem ýüze çykardylar. Bu barada geçirilen ylmy gözlegiň netijeleri «The Veterinary Journal» žurnalynda çap edildi.

Hünärmenleriň aýtmagyna görä, towşanlar açyk tebigatda hemişe süýümli otlar bilen iýmitlenýärler. Şol sebäpden olar hemişe çeýnemeli bolýarlar. Bu bolsa olaryň dişleriniň könelmegine getirýär. Dişleriň könelmegi bilen ýüze çykýan ownuk bölejikler we tozgalar iýmit bilen bilelikde içegä düşýär. Şol ýerde bolsa kalsiý täzeden siňdirilip organizme geçirilýär.
Bu çaklamany barlamak üçin alymlar iki hepdelik synag geçirdiler. Synaga sekiz sany towşan gatnaşdyryldy. Olar iki topara bölündi: bir topara adaty kalsiý goşundylary berildi, beýleki topara bolsa towşanlaryň dişlerinden ezilip taýýarlanan ownuk tozgalar berildi.
Netijeler haýran galdyrdy. Towşanlar öz dişlerinden alnan kalsiýni adaty mineral goşundylara garanyňda has gowy siňdirdiler. Diş tozgasy berlen towşanlar kalsiýniň 33%-ni siňdirdiler, adaty goşundylar bilen iýmitlendirilenler bolsa bary-ýogy 20%-ni siňdirdiler.
Gözlegiň netijeleri gyzykly bolsa-da, «towşanlaryň öz dişlerini bilgeşleýin iýýändikleri» henizem takyk subut edilen däldir. Alymlar olaryň könelşen dişleriniň näçerägini ýuwudýandyklaryny hem anyklap bilmediler.
Gözlegiň awtorlaryndan Sýurih uniwersitetiniň (UZH) weterinar lukmançylygynyň professory Žan-Mişel Hatt, bu hadysany «tebigatyň ýene bir täsin ewolýusion aýratynlyklarynyň biri» hökmünde häsiýetlendirdi.


şu gün 12:08
1.7k+

Hytaýda maýmynyň näbelli görnüşiniň galyndylary tapyldy

Londonyň Zoologiýa institutynyň alymlary we olaryň hytaýly kärdeşleri Sianda takmynan 2200–2300 ýyl ozal jaýlanan zenanyň mazarynda gibbonyň (maýmynyň görnüşi) ozal näbelli görnüşiniň galyndylaryny tapdylar. Skelet ilkibaşda 2004-nji ýylda tapylypdy, ýöne jikme-jik öwrenilmegi onuň Nomascus urugynyň ýok bolup giden görnüşine degişlidigini görkezdi diýip, Arkeonews neşiri ýazýar...

şu gün 11:22
3.7k+

Russiýada ýaşy 385 million ýyllyk agaç tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) paleontologlary Leningrad oblastynyň Lužskiý raýonynda ýerleşýän Şalowo-Pereçiskiý çäge karýerinde dewon döwründen galan seýrek tapyndynyň — gadymy agaç sütüniň üstünden bardylar...

şu gün 11:14
1.6k+

Belgiýada kömelekden gaplamalar öndürilip başlandy

Brýusselde kömelek damarlaryndan (miseliýden) gaplama öndürýän Permafungi fabrigi işläp başlady. Bu "miko-material" doly dargap bilýär we polietileniň hem-de plastigiň beýleki görnüşleriniň ornuna ulanmak üçin işlenip taýýarlanýar...

düýn 13:38
3.5k+

Alymlar “içki ses” bilen ýürek urşunyň arasynda geň baglanyşyk tapdylar

Daniýanyň Orhus uniwersitetiniň psihologlary adamyň içki sesiniň — ýagny öz-özüne içinden gürlemeginiň — bedeni hereketsiz galanda-da, ýürek ritmini üýtgetmäge ukyplydygyny görkezdiler. Işiň netijeleri Psychophysiology žurnalynda çap edildi...