Aý ýumrulmak howpy abanýan obýektleriň sanawyna goşuldy

  • 19.01.2025 11:37
  • 8.4k+

Bütindünýä ýadygärlikler gaznasy Aýy howp astyndaky medeni miras obýektleriniň sanawyna goşdy. The New York Times neşiriniň ýazmagyna görä, Aý kosmos syýahatçylygyndan we hemrada alnyp barylýan işlerden zyýan çekýär.

Gaznanyň prezidenti we ýerine ýetiriji müdiri Benedikt de Monlor 90-dan gowrak möhüm obýektiň howp astyndadygyny belledi. Olaryň arasynda Rahatlyk bazasy hökmünde tanalýan “Apollon-11” modulynyň Aýa gonan ýeri we Nil Armstrongyň düşen ýeri bar.
Monlor hemranyň hiç kime degişli däldigi we halkara derejesinde degişli düzgünleriň ýokdugy sebäpli, uçuşlary we Aýda alnyp barylýan işleri düzgünleşdirmegiň kyndygyny belleýär. Mundan başga-da, ABŞ, Russiýa we Hytaý ýaly öňdebaryjy kosmos güýçleriniň täsiri çäksiz bolmagynda galýar, çünki Aýda we beýleki asman jisimlerinde döwletleriň işi barada gol çekilen şertnamalar ýok.
Ýene bir mesele asman jisiminiň üstünde hemişe adamzat medeniýetini görkezýän artefaktlaryň galdyrylmagydyr.
Şeýle-de bolsa, gaznanyň pikiri bilen hemmeler ylalaşmaýar. Astronawtlar we bu ugurda beýlek hünärmenler ylmy missiýalaryň we kosmos syýahatçylygynyň Aýdaky taryhy ýerlere täsirini ýetirmeýändigini belleýär.
Belläp geçsek, Aýdan başga-da, weýran bolmak we ýitmek howpy abanýan obýektleriň sanawynda Peruwdaky gadymy Maçu-Pikçu şäheri, Keniýanyň kenarýakalary, Ýemendäki Taiz şäheri, Kambojadaky ybadathanalar we beýlekiler bar.


25.09.2025 21:02
4k+

Perdýu uniwersiteti öz uçurymlaryndan we işgärlerinden kosmosa ekipaž iberer

Perdýu uniwersiteti (Indiana ştaty, ABŞ) 2027-nji ýylda işgärler we uçurymlar toparynyň Virgin Galactic kompaniýasynyň kosmoplanynda suborbital uçuşa iberiljekdigini habar berdi. Bu taryhda sap uniwersitet ekipažynyň ilkinji uçuşy bolup, Perdýunyň resmi däl “kosmos uniwersiteti” adyny berkider diýip, Space...

23.09.2025 17:38
2.6k+

Astronomlar Saturnyň atmosferasynda täsin “altyburçly ýyldyzy” gördi

Astronomlar ilkinji gezek polýar şöhlelenmesi wagtynda “Jeýms Uebb” teleskopynyň kömegi bilen Saturnyň atmosferasyny giňişleýin öwrendi. Bu hem planetanyň gaz gatlaklarynda üýtgeşik şekilleri ýüze çykarmaga mümkinçilik berdi...

20.09.2025 17:13
5.2k+

Äleme ser sal: astrofotosurat bäsleşiginden iň gowy kadrlar

Beýik Britaniýada Grinwiç patyşalyk obserwatoriýasynyň eminleri “Ýylyň astronomiki fotosuratçysy – 2025” (Astronomy Photographer of the Year) bäsleşiginiň ýeňijilerini yglan etdi. Şu ýyl baş baýragy fotosuratçylar Weýtan Lýanyň, Si Ýanyň we Çuhon Ýunyň bilelikdäki işi – “Andromedanyň ýadrosy” aldy...

08.09.2025 13:02
14k+

Doly Aý tutulmasy: dünýäniň dürli künjeklerinden suratlar

7-nji sentýabr gijesi bütin dünýäde şu ýylda eýýäm ikinji doly Aý tutulmasyna syn edildi. Hadysanyň doly fazasy üç sagatdan gowrak dowam etdi. Aý Aşgabat wagty bilen 22:31-den 23:53-e çenli Ýeriň kölegesine doly girdi, şondan soň kem-kemden ondan çykyp başlady...