Arheologlar Meksikada üstünden 2000 ýyl geçen uly obserwatoriýany tapdylar

  • 09.11.2024 17:48
  • 6.4k+

Meksikada Milli Antropologiýa we taryh institutynyň (INAH) arheologlary Puebla ştatynyň Tetelihtik şäherinde gadymy astronomiýa toplumyny tapdylar. Takmynan, 30 müň inedördül metr meýdany eýeleýän obserwatoriýa ýerli ýaşaýjylara ýyldyzlary öwrenmek arkaly möhüm oba hojalyk möwsümlerini yzarlamaga kömek etdi diýip, Heritage Daily habar berýär.

Bu ýerde gazuw-agtaryş işleri 2014-nji ýylda başlandy, şu geçen on ýyldan gowrak wagt bäri alymlar köp açyşlary etdiler.

"Ähli toplumlar esasy belliklere gabat gelip, asman jisimleriniň ýagdaýyna laýyklykda gurlupdyr" diýip, INAH-nyň wekilleri belleýärler. Barlagyň netijesine görä, "Gurluş 1" diýlip atlandyrylýan toplumyň iň uly bölegi günorta ýarym şaryň parlak ýyldyzlaryndan biri bolan Kanopusyň fewral aýynda peýda bolandygyny görkezdi. Gadymy medeniýetleriň köpüsi bu ýyldyzy keramatlaşdyrypdyrlar. Gözlegçileriň düşündirişi ýaly, Kanopus Mezoamerikan senenamasynyň başlangyjy üçin salgylanma nokady bolup hyzmat etdi.

Golaýda tapylan "Gurluş 2" bölümi Günüň hereketini synlamak üçin niýetlenipdir.
Mundan başga-da, gazuw-agtaryş işleri Tetelihtikiň Totonak siwilizasiýasynyň dörän medeni merkezi bolmagynyň mümkindigini görkezýär.
INAH-yň metbugat beýanatynda "Toplumyň binagärlik stili, ilkinji ýaşaýjylarynyň Totonaklaryň ata-babalary hökmünde gelip çykyşyny görkezýän Huasteca sebiti bilen arabaglanyşygy görkezýär" diýip aýdylýar. Totonaklar soňra El Tajin, Ýoualiçan, Nepatekutlan, Las Igueras, Nopiloa we Zapotal ýaly beýleki sebitlerde şäherleri döredipdirler, ýöne Tetelihtik olaryň başlangyç nokady bolup biler.


22.06.2025 11:49
6.8k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.5k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

13.06.2025 10:27
8.5k+

Türkiýede patyşa Midas bilen baglanyşykly 2800 ýyllyk mazar tapyldy

Ankaranyň günorta-günbatarynda ýerleşýän gadymy Gordion şäherinde arheologlar, takmynan, 2800 ýyl mundan ozalky döwre degişli mazar tapdylar. Hünärmenleriň pikirine görä, bu mazar ady rowaýata öwrülen patyşa Midasyň garyndaşlaryna degişli bolup biler diýip, Live Science ýazýar...

07.06.2025 11:25
6.5k+

Müsürde ýaşy 3500 ýyl töweregi bolan ozal näbelli üç sany gadymy mazar tapyldy

Müsürde ozal näbelli üç mazar tapyldy. Açyş Patyşalar jülgesiniň golaýynda, Nil derýasynyň günbatar kenarynda ýerleşen Luksordaky arheologik gazuw-agtaryş işlerinde mahalynda edildi diýip, Müsüriň Syýahatçylyk we gadymyýet ministrligine salgylanýan Daily Mail habar berýär...