Aýyň daşlaşýandygy sebäpli Ýerde günüň dowamlylygy ýyldan 25 sagada çenli artar

  • 21.08.2024 01:08
  • 12k+

Barlaglar ýene 200 million ýyldan Ýer ýüzünde bir günüň 25 sagada çenli artyp biljekdigini görkezdi. Munuň sebäbi Aýyň planetamyzdan kem-kemden daşlaşýanlygydyr diýip, Daily Mail habar berýär.

Alymlar Aýyň Ýerden her ýylda 3,81 sm daşlaşýandygyny, netijede günüň uzaklygyny artdyrjakdygyny anykladylar.
Wiskonsin uniwersitetinden geofizik Stiwen Meýers bu prosesi ellerini uzadanda aýlanyşy haýallaýan figuralaýyn typyjy türgeniň hereketi bilen deňeşdirýär. Belli bir pursatda Aý durnukly aralyga ýeter we planetamyzyň diňe bir tarapyndan görner.
Häzirki wagtda Ýer bilen Aýyň arasyndaky uzaklyk, takmynan, 383 023 km, hemra 27,3 günüň içinde planetamyzyň daşyndan bir öwrüm edýär. Şeýle-de bolsa, alymlar milliardlarça ýyl ozal Aýyň Ýere has ýakyn bolandygyny, munuň planetanyň has çalt aýlanmagyna sebäp bolandygyny bildiler. Mysal üçin, 1,4 milliard ýyl ozal bir gün 18 sagat töweregi dowam edipdir.
Ýeriň aýlanmagyny haýalladýan faktorlaryň biri Aýyň umman daşgynlaryna grawitasiýa täsiridir. Umman suwunyň hereketi Ýeriň aýlanyşyny haýalladýar, şol bir wagtda Aý energiýa toplaýar we has ýokary orbita geçýär.
Bu prosese howanyň üýtgemegi hem ýardam edýär. Ählumumy temperaturanyň ýokarlanmagy polýar buzlaryny eredýär we ummanlarda suw massasyny gaýtadan paýlaýar, bu bolsa haýallaşmany hasam güýçlendirýär.


17.08.2025 23:41
8.6k+

Alymlar ertirki kofe üçin iň gowy wagty aýdyp, ony ýekelikde içmegi maslahat berdi

Kofe üçin iň gowy wagt oýananyňdan soň 2,5 sagatdan soň bolup, ony iň gowusy ýekelikde içmeli. Şeýle teklibi ýewropaly alymlar öňe sürýär. Olar kofe içmegiň wagtynyň we şertleriniň içgiden alynýan lezzete nähili täsir edýändigini öwrendi...

11.08.2025 01:21
11k+

Pompeýde Wezuwiý atylandan soň hem ýaşalandygynyň subutnamalary tapyldy

Arheologlar b.e. öňki 79-njy ýylda Wezuwiniň atylmagy zerarly weýran bolan Pompeýde betbagtçylykdan soň hem ýaşaýyşyň gaýtadan dowam eden bolmagynyň mümkindigini görkezýän alamatlary tapdylar diýip, täze gazuw-agtaryş işleriniň netijelerine salgylanýan ScienceAlert neşiri habar berýär...

05.08.2025 23:33
5.9k+

Ýaponiýa orbitany zibilden arassalamak boýunça halkara düzgünleri taýýarlaýar

Ýaponiýa hemralara we Halkara kosmos stansiýasyna howp salýan kosmos zibillerini aýyrmak üçin halkara düzgünleri işläp taýýarlamagy meýilleşdirýär. Bu barada ýurduň resmi şahslaryna salgylanyp, Kyodo agentligi habar berýär...

05.08.2025 21:50
3.6k+

Blue Origin kriptomilliarder Jastin Sany suborbital uçuşa iberdi

Blue Origin kompaniýasy 3-nji awgustda NS-34 missiýasynyň çäklerinde suborbital uçuşy üstünlikli amala aşyrdy. New Shepard raketasynda uçuşa kriptomilliarder Jastin San we ýene bäş gatnaşyjy iberildi. Uçuş günbatar Tehasdaky kosmodromdan boldy...