Marsyň ekwatoryndan suw gyrpagy tapyldy

  • 13.06.2024 15:28
  • 20k+

Barlagçylar garaşylmadyk açyş edip, Marsyň ekwatoryndan suw gyrpagyny tapdylar. Ozal Gün radiasiýasynyň derejesiniň ýokarydygy we atmosferanyň dykyz däldigi sebäpli bu ýerde suw gyrpagynyň emele gelmeginiň mümkin däldigi aýdylýardy.

Suw gyrpagy 12 sany uly wulkanyň ýerleşýän ýeri bolan “Tarsis” (Tharsis) sebitindäki ExoMars Trace Gas Orbiter we Mars Express orbital apparatlaryň kömegi bilen tapyldy diýip, Space.com habar berýär.
Gyrpak “Olimp” (Gün ulgamynda iň beýik nokat), “Askreý Mons”, “Arsiýa Mons” we “Seraunius Tolus” wulkanlarynyň gerşinde, “kalderalar” diýlip atlandyrylýan gerişleriň çuňňur oýtaklarynda göründi.
Gyraw daňdan emele gelýär we irdenki günüň şöhleleri astynda, takmynan, 75000 inedördül metri örtmek bilen ýitip gidýär. Alymlar gyrawdaky suwuň umumy mukdarynyň, takmynan, 29,4 million gallon (111 million litr) bolýandygyny çaklaýarlar.
Barlagçylar “Tarsis” sebitinde howa aýlanyşygy gyrawyň emele gelmegine täsirini ýetirýän kalderalarda özboluşly mikroklimaty döredýär diýip hasaplaýarlar. Bu açyş Marsyň gidrologiki sikline we onuň ýaşaýyş mümkinçiligine düşünmek üçin möhüm ähmiýete eýe.
Häzire çenli gözegçilik wagtynyň çäkli bolany üçin we kosmos apparatlarynyň orbitalarynyň aýratynlyklary sebäpli Marsyň ekwatorynda gyraw tapmak başartmandy.


düýn 15:46
4.3k+

ABŞ-da ilkinji gezek hemra bilen uçup barýan uçaryň arasynda lazer aragatnaşygyny barlap gördüler

Amerikanyň Birleşen Ştatlary ilkinji gezek uçup barýan uçar bilen Ýeriň pes orbitasyndaky emeli hemranyň arasynda lazer aragatnaşyk ulgamynyň synaglaryny geçirdi. Synag wagtynda 1 Gbit/s çenli maglumat geçiriş tizligi bilen durnukly aragatnaşygy üpjün etmek başartdy...

düýn 14:53
930

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 21:21
6k+

NASA-nyň täze tejribesinde 4 meýletinçi bir ýylyny Marsyň “simulyatorynda” geçirer

NASA Marsyň barlag bazasyny simulýasiýa edýän gurşawda adamlary izolirlemek boýunça tejribeleriniň ikinji tapgyryny geçirer. 19-njy oktýabrda dört meýletinçi Hýustonyň Jonson adyndaky Kosmos merkeziniň Mars Dune Alpha barlaghanasyna ugrar...

11.09.2025 19:53
6.9k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...