Ýer ýüzüniň alymlary goşmaça sekuntdan ýüz öwürmegi karar etdiler

  • 29.11.2022 13:16
  • 12k+

Ýer ýüzüniň ähli hronometrçileri 2035-nji ýyla çenli goşmaça sekuntdan ýüz öwürmek üçin ses berdiler. Ol ýarym asyrdan bäri her ýyl goşulyp gelinýär, bu bolsa mydama düzediş girizilip durulmaly bolýan programmalar we ulgamlar üçin kynçylyk döredýär diýip, Phys.org portalynda habar berilýär.

Bütindünýä koordinirlenen wagta (UTC) Halkara ölçegler we agramlar býurosy jogap berýär. Ol halkara derejesinde ylalaşylan standarta gözegçilik edýär. Dünýä wagty şol standarta görä kesgitlenýär.
Edil doly ýyllaryňky ýaly, soňky 50 ýylyň dowamynda sagada, takyk atom wagty bilen Ýeriň has haýal aýlanmagynyň arasyndaky tapawudyň öwezini  dolmak üçin, yzygiderli ýagdaýda goşmaça sekunt goşulyp gelinýärdi.  1972-nji ýyldan başlap, dünýä wagtyna dürli döwürlerde 27 sekunt goşuldy. Soňky gezek bu 2016-njy ýylda goşuldy.
Adamlaryň aglaba köpçüligi üçin goşmaça sekuntlaryň bary-ýogy bildirmeýär, ýöne käbir ulgamlar takyk yzygider wagt akymyny talap edýär, mysal üçin, hemra nawigasiýasy, programma üpjünçiligi, telekommunikasiýa, biržalar, kosmiki uçuşlar.  
Kabul edilen teklibe laýyklykda, goşmaça sekuntlar häzirlikçe öňküsi ýaly goşular. Ýöne 2035-nji ýyla çenli atom we astronomiki wagtyň arasyndaky aratapawut üýtgediler. Munuň nähili tertipde ediljegi heniz çözülenok - öňde ýurtlar bu barada ylalaşyga gelmeli. 


11.07.2025 11:17
3.4k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

10.07.2025 11:41
2.7k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.6k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...