Fizikler 2030-njy ýylda sekunda täze kesgitleme bererler

  • 18.11.2022 15:49
  • 9.9k+

Golaýda fransuz Wersalynda açylan XXVII Ölçegler we agyrlyklar boýunça baş konferensiýa 2030-njy ýyla çenli sekunda täze kesgitleme bermek barada karara geler, bu barada Moskwanyň Inžener-fiziki institutynyň (MIFI) Milli ýadro barlaglary uniwersitetinde geçen konferensiýada rus alymlary habar berdiler.

Bu günki gün sekunt ýagtylyk döwrüniň 9 192 631 770 uzaklygy hökmünde kesgitlenilýär. Bu kesgitleme 1967-nji ýylda XIII Ölçegler we agyrlyklar boýunça baş konferensiýasynda kabul edildi. Şeýle-de bolsa şu wagt içinde hünärmenlere bu kesgitlemäni takyklamak başartdy. Sekundyň täze kesgitlemesi indi optiki diapazonda geçişiň uzaklygyna esaslanar.
WNIIFTRI-niň baş ylmy işgäri Witaliý Palçikowyň sözlerine görä, ýygylygyň optiki standartlary we olaryň ölçeg takyklygy seziýada atom ýygylygynyň ölçeg takyklygyndan takmynan iki tertip ýokarydyr. Häzirki wagtda sekundyň täze kesgitlemesi üçin dokuz «dalaşgär» bar, olardan şu elementleri görkezmek bolar: simap, itterbiý, alýuminiý we beýlekiler.
Alymlar täze kesgitleme babatynda bir pikire gelenlerinden soň, ony Halkara birlikler ulgamyna (CИ ulgamyna) girizerler — uzaklygy, wagty we beýleki ululyklary ölçemek üçin 1960-njy ýylda girizilen ählumumy halkara çemeleşme.

şu gün 00:07
1.5k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

düýn 09:27
7.4k+

Hindistan Delini tüsseden arassalamak üçin emeli ýagyş ýagdyrmaga taýýarlanýar

Hindi häkimiýeti emeli aňyň kömegi bilen Delidäki tüssä garşy göreşmek meýilnamasyny durmuşa geçirmäge girişdi. Şäher häkimiýetiniň başlygy Rekha Guptanyň habar bermegine görä, 23-nji oktýabrda tehnologiýanyň synaglary üstünlikli geçirildi, indi bolsa hünärmenler 28 – 30-njy oktýabrda bulut “ekişi” boýunça synagy geçirmäge taýýarlanýar...

25.10.2025 15:42
5k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
1.9k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...