Fizikler 2030-njy ýylda sekunda täze kesgitleme bererler

  • 18.11.2022 15:49
  • 9.8k+

Golaýda fransuz Wersalynda açylan XXVII Ölçegler we agyrlyklar boýunça baş konferensiýa 2030-njy ýyla çenli sekunda täze kesgitleme bermek barada karara geler, bu barada Moskwanyň Inžener-fiziki institutynyň (MIFI) Milli ýadro barlaglary uniwersitetinde geçen konferensiýada rus alymlary habar berdiler.

Bu günki gün sekunt ýagtylyk döwrüniň 9 192 631 770 uzaklygy hökmünde kesgitlenilýär. Bu kesgitleme 1967-nji ýylda XIII Ölçegler we agyrlyklar boýunça baş konferensiýasynda kabul edildi. Şeýle-de bolsa şu wagt içinde hünärmenlere bu kesgitlemäni takyklamak başartdy. Sekundyň täze kesgitlemesi indi optiki diapazonda geçişiň uzaklygyna esaslanar.
WNIIFTRI-niň baş ylmy işgäri Witaliý Palçikowyň sözlerine görä, ýygylygyň optiki standartlary we olaryň ölçeg takyklygy seziýada atom ýygylygynyň ölçeg takyklygyndan takmynan iki tertip ýokarydyr. Häzirki wagtda sekundyň täze kesgitlemesi üçin dokuz «dalaşgär» bar, olardan şu elementleri görkezmek bolar: simap, itterbiý, alýuminiý we beýlekiler.
Alymlar täze kesgitleme babatynda bir pikire gelenlerinden soň, ony Halkara birlikler ulgamyna (CИ ulgamyna) girizerler — uzaklygy, wagty we beýleki ululyklary ölçemek üçin 1960-njy ýylda girizilen ählumumy halkara çemeleşme.

düýn 14:21
5k+

NASA Parker enjamynyň Güne iň golaý aralykdan alan wideosyny çykardy

NASA Parker Solar Probe enjamynyň 2024-nji ýylyň dekabrynda Güne ýakynlaşanda alan ilkinji suratlaryny paýlaşdy. Enjam ýyldyzyň üstünden 6,17 million km uzaklykdan sagatda 687 müň km tizlik bilen uçup geçdi. Görünýän...

14.07.2025 17:12
6.9k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...

14.07.2025 10:44
2k+

Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär...

13.07.2025 19:23
2.3k+

Alymlar ýaralary bitirmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryny ulanmagy teklip edýärler

Demirgazyk-Kawkaz federal uniwersitetiniň alymlary ýara bitiriji dermanlary döretmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryndan edilen peptidleri ulanmagy teklip etdiler. Işläp taýýarlama melhemleriň, gelleriň we suwuk plastyrlaryň bir toparynyň çykarylmagy bilen tamamlanar...