Ummanlar howp astynda: BMG-niň ýolbaşçysy tebigaty goramaga çagyrýar

  • 09.06.2022 06:17
  • 12k+

Umman Ýer ýüzündäki kislorodyň 50%-den gowragyny öndürýär we milliarddan gowrak adam üçin esasy ýaşaýyş çeşmesi hasaplanýar. Şol bir wagtyň özünde, ummanyň baýlyklary we biodürlülik adamyň işi sebäpli howp astyna galýar. Bu barada BMG-niň Baş sekretarynyň Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli ýüzlenmesinde aýdylýar. Ol 8-nji iýunda bellenilýär diýip, BMG-niň saýty habar berýär.

BMG-niň Baş sekretary geçen ýyl klimatyň dört möhüm görkezijisiniň görlüp-eşidilmedik derejä ýetendigini ýatladýar: bu deňiz derejesiniň ýokarlanmagy; ummanyň gyzmagy; umman kislotasynyň ýokarlanmagy; bug gazlarynyň konsentrasiýasy. “Üç hili çökgünligiň, klimatyň üýtgemeginiň, biodürlüligiň ýitmeginiň we hapalanmanyň ahyrky netijede biziň garaşly bolan ummanlarymyzyň ýagdaýyna howp salýandygy düşnüklidir” – diýip, Guterriş  belleýär.

Umman bilen baglanyşykly pudaklarda 40 mln töweregi adam işleýär. Ýöne adamyň işjeňligi sebäpli ummanyň baýlyklary we biodürlülik howp astyna galýar: dünýädäki balyk gorlarynyň üçden birinden gowragy bilogiki taýdan durnuksyz derejede ýygnalýar; merjen gaýalaryň ep-esli bölegi ýok edildi, plastmassa zyňyndylaryny bolsa häzirki wagtda has uzakdaky adalarda we ummanyň çuň ýerlerinde-de tapyp bolýar. “Kenarýaka “öli” zolaklarynyň meýdany barha artýar” – diýip, BMG-niň ýolbaşçysy duýdurýar.

Guterriş “tebigata garşy däl-de, onuň bilen bilelikde” işlemäge we ummanlary goramak meselesinde hyzmatdaşlygy giňeltmäge çagyrdy.

Ol belli bir öňegidişligiň bardygyny belledi: geçen ýylyň noýabr aýynda Glazgoda geçirilen klimatyň üýtgemegi baradaky konferensiýada deňiz ekoulgamlarynyň klimat üýtgemeleriniň öňüni almakdaky roly tassyklandy, mart aýynda bolsa ýurtlar plastik bilen hapalanmany bes etmäge gönükdirilen täze şertnamanyň üstünde bilelikde işlemek barada ylalaşdylar.

Iýun aýynda Lissabonda umman barada BMG-niň konferensiýasy geçiriler, oňa gatnaşyjylar durnukly ösüş ugrundaky 14-nji maksadyň ýerine ýetirilişini, şeýle-de milli ýurisdiksiýanyň çäginden daşary sebitlerde deňziň biologik dürlüligini gorap saklamak we durnukly ulanmak barada täze şertnamany ara alyp maslahatlaşarlar.

“Ummanyň sagdyn ýagdaýyny we öndürijiligini üpjün etmek – biziň toparlaýyn jogapkärçiligimiz bolup, biz ony diňe umumy güýç bilen ýerine ýetirip bileris. Şu gün, Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli men Dünýä ummanynyň saglygy barada alada edýänleriň hemmesini ony dikeltmek üçin tagallalary birleşdirmäge çagyrýaryn” – diýip, BMG-niň ýolbaşçysy belledi.


07.09.2025 20:19
5.5k+

Nýu-Ýorkda BMG-niň düzümleriniň Türkmenistan üçin ýurt maksatnamalary tassyklanyldy

25-nji awgustdan 5-nji sentýabr aralygynda Nýu-Ýork şäherinde BMG-niň Ösüş Maksatnamasynyň (BMGÖM), Ilat gaznasynyň (ÝUNISEF) hem-de Çagalar gaznasynyň (ÝUNFPA) ýerine ýetiriji geňeşleriniň ikinji nobatdaky mejlisleri geçirildi...

07.09.2025 19:13
9k+

Dürli ýurtlarda her sagatda näçe çaga dogulýar? BMG-niň maglumatlaryna esaslanýan infografika

BMG-niň “Ýurtlaryň ilat sanynyň geljegi” baradaky hasabatyna görä, 2023-nji ýylda dünýäde 132 milliondan gowrak çaga dünýä indi, bu bolsa her sagatda 15 000 töweregi bäbegiň dünýä inendigini aňladýar. Hindistan täze doglan bäbekleriň sany boýunça dünýäde öňde barýar, bu ýurtda sagatda 2600-den gowrak çaga dogulýar...

06.09.2025 15:52
1.3k+

Aşgabatda BMG-niň Ýewropa Ykdysady Komissiýasynyň halkara bilermeni bilen duşuşyk geçirildi

2-nji sentýabrda Aşgabatda Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrliginiň ýanyndaky Döwlet weterinariýa gullugynyň Merkezi weterinariýa laboratoriýasynyň hünärmenleri bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa Ykdysady Komissiýasynyň (ÝYK BMG) halkara bilermeni Wiktoras Zabolotnos bilen duşuşyk geçirildi...

01.09.2025 13:51
1k+

DIM-nde geçirilen brifingde BMG-niň 80-nji sessiýasynda Türkmenistanyň ileri tutýan ugurlary beýan edildi

30-njy awgustda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň nobatdaky 80-nji sessiýasynda Türkmenistanyň ileri tutýan wezipeleri barada brifing geçirildi. Bu barada Türkmenistanyň DIM-niň metbugat gullugy habar berýär...