Ummanlar howp astynda: BMG-niň ýolbaşçysy tebigaty goramaga çagyrýar

  • 09.06.2022 06:17
  • 12k+

Umman Ýer ýüzündäki kislorodyň 50%-den gowragyny öndürýär we milliarddan gowrak adam üçin esasy ýaşaýyş çeşmesi hasaplanýar. Şol bir wagtyň özünde, ummanyň baýlyklary we biodürlülik adamyň işi sebäpli howp astyna galýar. Bu barada BMG-niň Baş sekretarynyň Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli ýüzlenmesinde aýdylýar. Ol 8-nji iýunda bellenilýär diýip, BMG-niň saýty habar berýär.

BMG-niň Baş sekretary geçen ýyl klimatyň dört möhüm görkezijisiniň görlüp-eşidilmedik derejä ýetendigini ýatladýar: bu deňiz derejesiniň ýokarlanmagy; ummanyň gyzmagy; umman kislotasynyň ýokarlanmagy; bug gazlarynyň konsentrasiýasy. “Üç hili çökgünligiň, klimatyň üýtgemeginiň, biodürlüligiň ýitmeginiň we hapalanmanyň ahyrky netijede biziň garaşly bolan ummanlarymyzyň ýagdaýyna howp salýandygy düşnüklidir” – diýip, Guterriş  belleýär.

Umman bilen baglanyşykly pudaklarda 40 mln töweregi adam işleýär. Ýöne adamyň işjeňligi sebäpli ummanyň baýlyklary we biodürlülik howp astyna galýar: dünýädäki balyk gorlarynyň üçden birinden gowragy bilogiki taýdan durnuksyz derejede ýygnalýar; merjen gaýalaryň ep-esli bölegi ýok edildi, plastmassa zyňyndylaryny bolsa häzirki wagtda has uzakdaky adalarda we ummanyň çuň ýerlerinde-de tapyp bolýar. “Kenarýaka “öli” zolaklarynyň meýdany barha artýar” – diýip, BMG-niň ýolbaşçysy duýdurýar.

Guterriş “tebigata garşy däl-de, onuň bilen bilelikde” işlemäge we ummanlary goramak meselesinde hyzmatdaşlygy giňeltmäge çagyrdy.

Ol belli bir öňegidişligiň bardygyny belledi: geçen ýylyň noýabr aýynda Glazgoda geçirilen klimatyň üýtgemegi baradaky konferensiýada deňiz ekoulgamlarynyň klimat üýtgemeleriniň öňüni almakdaky roly tassyklandy, mart aýynda bolsa ýurtlar plastik bilen hapalanmany bes etmäge gönükdirilen täze şertnamanyň üstünde bilelikde işlemek barada ylalaşdylar.

Iýun aýynda Lissabonda umman barada BMG-niň konferensiýasy geçiriler, oňa gatnaşyjylar durnukly ösüş ugrundaky 14-nji maksadyň ýerine ýetirilişini, şeýle-de milli ýurisdiksiýanyň çäginden daşary sebitlerde deňziň biologik dürlüligini gorap saklamak we durnukly ulanmak barada täze şertnamany ara alyp maslahatlaşarlar.

“Ummanyň sagdyn ýagdaýyny we öndürijiligini üpjün etmek – biziň toparlaýyn jogapkärçiligimiz bolup, biz ony diňe umumy güýç bilen ýerine ýetirip bileris. Şu gün, Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli men Dünýä ummanynyň saglygy barada alada edýänleriň hemmesini ony dikeltmek üçin tagallalary birleşdirmäge çagyrýaryn” – diýip, BMG-niň ýolbaşçysy belledi.


30.05.2025 12:50
2k+

BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça III maslahatyna taýýarlyk maslahatlaşyldy

28-nji maýda Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, Az derejede ösen, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar hem-de kiçi ada döwletler boýunça Ýokary wekili Rabab Fatima bilen wideoaragatnaşyk görnüşinde duşuşyk geçirdi...

30.05.2025 12:47
934

Türkmenistan we BMG durnukly ösüş ugrunda hyzmatdaşlyk maksatnamasynyň durmuşa geçirilişini maslahatlaşdy

27-nji maýda Türkmenistanyň daşary syýasat edarasynyň binasynda Türkmenistan bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda durnukly ösüş ugrunda 2021–2025-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň Çarçuwaly maksatnamasyny durmuşa geçirmek boýunça Ýolbaşçy komitetiň utgaşykly görnüşdäki mejlisi geçirildi...

23.05.2025 19:19
8.2k+

Hytaýda «ýaşyl» energetikanyň ösüşi ilkinji gezek CO2 zyňyndylarynyň azalmagyna getirdi

Hytaý 2024-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, kömürturşy gazynyň (CO2) zyňyndylaryny ilkinji gezek 1,6% azaltmagy başardy. Bu netije ýel, Gün we ýadro energiýalarynyň giňden ulanylmagy bilen gazanyldy diýip, «Carbon Brief» britan neşiri habar berýär...

23.05.2025 12:23
1.4k+

Wideoaragatnaşyk görnüşinde BMG-niň Türkmenistandaky ýurt boýunça toparynyň mejlisi geçirildi

22-nji maýda wideoaragatnaşyk görnüşinde BMG-niň Türkmenistandaky ýurt boýunça toparynyň mejlisi geçirildi. Duşuşyga Türkmenistanyň Daşary işler ministri Raşid Meredow, BMG-niň Türkmenistandaky agentlikleriniň we bu guramanyň sebitleýin düzümleriniň ýolbaşçylary gatnaşdylar diýip, türkmen daşary syýasat edarasynyň saýtynda habar berilýär...