Ummanlar howp astynda: BMG-niň ýolbaşçysy tebigaty goramaga çagyrýar

  • 09.06.2022 06:17
  • 12k+

Umman Ýer ýüzündäki kislorodyň 50%-den gowragyny öndürýär we milliarddan gowrak adam üçin esasy ýaşaýyş çeşmesi hasaplanýar. Şol bir wagtyň özünde, ummanyň baýlyklary we biodürlülik adamyň işi sebäpli howp astyna galýar. Bu barada BMG-niň Baş sekretarynyň Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli ýüzlenmesinde aýdylýar. Ol 8-nji iýunda bellenilýär diýip, BMG-niň saýty habar berýär.

BMG-niň Baş sekretary geçen ýyl klimatyň dört möhüm görkezijisiniň görlüp-eşidilmedik derejä ýetendigini ýatladýar: bu deňiz derejesiniň ýokarlanmagy; ummanyň gyzmagy; umman kislotasynyň ýokarlanmagy; bug gazlarynyň konsentrasiýasy. “Üç hili çökgünligiň, klimatyň üýtgemeginiň, biodürlüligiň ýitmeginiň we hapalanmanyň ahyrky netijede biziň garaşly bolan ummanlarymyzyň ýagdaýyna howp salýandygy düşnüklidir” – diýip, Guterriş  belleýär.

Umman bilen baglanyşykly pudaklarda 40 mln töweregi adam işleýär. Ýöne adamyň işjeňligi sebäpli ummanyň baýlyklary we biodürlülik howp astyna galýar: dünýädäki balyk gorlarynyň üçden birinden gowragy bilogiki taýdan durnuksyz derejede ýygnalýar; merjen gaýalaryň ep-esli bölegi ýok edildi, plastmassa zyňyndylaryny bolsa häzirki wagtda has uzakdaky adalarda we ummanyň çuň ýerlerinde-de tapyp bolýar. “Kenarýaka “öli” zolaklarynyň meýdany barha artýar” – diýip, BMG-niň ýolbaşçysy duýdurýar.

Guterriş “tebigata garşy däl-de, onuň bilen bilelikde” işlemäge we ummanlary goramak meselesinde hyzmatdaşlygy giňeltmäge çagyrdy.

Ol belli bir öňegidişligiň bardygyny belledi: geçen ýylyň noýabr aýynda Glazgoda geçirilen klimatyň üýtgemegi baradaky konferensiýada deňiz ekoulgamlarynyň klimat üýtgemeleriniň öňüni almakdaky roly tassyklandy, mart aýynda bolsa ýurtlar plastik bilen hapalanmany bes etmäge gönükdirilen täze şertnamanyň üstünde bilelikde işlemek barada ylalaşdylar.

Iýun aýynda Lissabonda umman barada BMG-niň konferensiýasy geçiriler, oňa gatnaşyjylar durnukly ösüş ugrundaky 14-nji maksadyň ýerine ýetirilişini, şeýle-de milli ýurisdiksiýanyň çäginden daşary sebitlerde deňziň biologik dürlüligini gorap saklamak we durnukly ulanmak barada täze şertnamany ara alyp maslahatlaşarlar.

“Ummanyň sagdyn ýagdaýyny we öndürijiligini üpjün etmek – biziň toparlaýyn jogapkärçiligimiz bolup, biz ony diňe umumy güýç bilen ýerine ýetirip bileris. Şu gün, Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli men Dünýä ummanynyň saglygy barada alada edýänleriň hemmesini ony dikeltmek üçin tagallalary birleşdirmäge çagyrýaryn” – diýip, BMG-niň ýolbaşçysy belledi.


16.07.2025 06:49
4.4k+

Türkmenistan Ruanda Respublikasy bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýdy

14-nji iýulda Nýu-Ýork şäherinde Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň ýanyndaky Hemişelik wekilhanasynyň edarasynda Türkmenistan bilen Ruanda Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklary ýola goýmak hakynda Bilelikdäki Beýanata gol çekildi...

15.07.2025 14:40
3.3k+

Hazarýaka döwletleriniň bilermenleri durnukly ösüş we dolandyryş boýunça okuw geçýärler

14-nji iýulda Aşgabat şäherinde iki hepdelik «Hazar deňzi – durnukly ösüş we dolandyryş» atly okuw sapaklary başlandy. Okuwlar Türkmenistanyň daşary işler ministrliginiň, nebit-gaz toplumynyň, Türkmenistanyň Hazar deňzi institutynyň Halkara ummanlar instituty bilen hyzmatdaşlykda guramagynda geçirilýär diýip, Türkmenistanyň DIM-nde habar berdiler...

09.07.2025 10:09
11k+

Mähri Bäşimowa BMG-niň Nýu-Ýorkdaky baş edarasynda ýokary derejedäki duşuşykda çykyş etdi

7-nji iýulda Türkmenistanyň daşary işler ministriniň orunbasary Mähri Bäşimowanyň ýolbaşçylygyndaky türkmen wekiliýeti BMG-niň Nýu-Ýorkdaky baş edarasynda geçirilen Birleşen Milletler Guramasynyň sebitleýin parahatçylyk zolaklary boýunça ýokary derejedäki duşuşygyna gatnaşdy...

05.07.2025 08:44
12k+

Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahat 4-8-nji awgustda Awazada geçiriler

Prezident Serdar Berdimuhamedow «Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny geçirmek hakynda» Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, 2025-nji ýylyň 4...