Gözlegçiler topary Ortaýer deňzinde ýerüsti çeşmelerden plastik zibilleriň ýollaryny yzarlamak üçin model döretdiler. Hasaplamalara görä, häzirki wagtda Ortaýer deňzinde 3,7 müň tonnadan gowrak plastik massa ýüzýär. Bu barada “Frontiers in Marine Science” žurnalynda neşir edilen makalada aýdylýar diýip, Trend habar berýär.
Ortaýer deňzi plastik hapalarynyň gyzgyn nokady hasaplanýar. Munuň gür ilatly kenar ýakasy, balykçylyk, gämi gatnawy, syýahatçylyk we ýerüsti suwlaryň Atlantik ummanyna çäkli akmagy bilen baglanyşyklydygy çaklanylýar. Şol bir wagtyň özünde Ortaýer deňzi biodürlülige baý bolup, bu ony ekologiki betbagtçylyk zolagyna öwürýär. Plastik galyndylar haýwanlaryň bedeninde tapylýar, olar iýmit bilen adam organizmine hem düşýär.
Alymlar 2010-njy ýyldan 2017-nji ýyla çenli döwür üçin plastik galyndylaryň dolanyşygynyň modelirlemesini ulanyp, derýalar we kenarýaka şäherler ýaly ýerüsti çeşmelerden gelýän plastikleri yzarladylar. Bu gözlegçilere üstki gatlakda, suw galyňlygynda, deňiz düýbünde we kenarlarda mikro we makroplastikleriň üýşmeginiň potensial kanunylygyny anyklamaga mümkinçilik berdi.
Netijede, Ortaýer deňzine düşýän plastik massanyň ýyllyk ýüküniň, takmynan, 17,6 müň tonna barabar bolup, olardan 3760 tonnasynyň häzirki wagtda Ortaýer deňzinde ýüzýändigi anyklanyldy. Olaryň 84 göterimi kenara çykýar, galan 16 göterimi bolsa suw galyňlygyna ýa-da deňiz düýbüne gidýär.