Hasaplamalar: Ortaýer deňzinde 3,7 müň tonna plastik zibiller ýüzýär

  • 06.10.2021 19:30
  • 11k+
Hasaplamalar: Ortaýer deňzinde 3,7 müň tonna plastik zibiller ýüzýär

Gözlegçiler topary Ortaýer deňzinde ýerüsti çeşmelerden plastik zibilleriň ýollaryny yzarlamak üçin model döretdiler. Hasaplamalara görä, häzirki wagtda Ortaýer deňzinde 3,7 müň tonnadan gowrak plastik massa ýüzýär. Bu barada “Frontiers in Marine Science” žurnalynda neşir edilen makalada aýdylýar diýip, Trend habar berýär.

Ortaýer deňzi plastik hapalarynyň gyzgyn nokady hasaplanýar. Munuň gür ilatly kenar ýakasy, balykçylyk, gämi gatnawy, syýahatçylyk we ýerüsti suwlaryň Atlantik ummanyna çäkli akmagy bilen baglanyşyklydygy çaklanylýar. Şol bir wagtyň özünde Ortaýer deňzi biodürlülige baý bolup, bu ony ekologiki betbagtçylyk zolagyna öwürýär. Plastik galyndylar haýwanlaryň bedeninde tapylýar, olar iýmit bilen adam organizmine hem düşýär.

Alymlar 2010-njy ýyldan 2017-nji ýyla çenli döwür üçin plastik galyndylaryň dolanyşygynyň modelirlemesini ulanyp, derýalar we kenarýaka şäherler ýaly ýerüsti çeşmelerden gelýän plastikleri yzarladylar. Bu gözlegçilere üstki gatlakda, suw galyňlygynda, deňiz düýbünde we kenarlarda mikro we makroplastikleriň üýşmeginiň potensial kanunylygyny anyklamaga mümkinçilik berdi.

Netijede, Ortaýer deňzine düşýän plastik massanyň ýyllyk ýüküniň, takmynan, 17,6 müň tonna barabar bolup, olardan 3760 tonnasynyň häzirki wagtda Ortaýer deňzinde ýüzýändigi anyklanyldy. Olaryň 84 göterimi kenara çykýar, galan 16 göterimi bolsa suw galyňlygyna ýa-da deňiz düýbüne gidýär.


14.11.2024 23:34
5.6k+

Hyundai Günorta Koreýanyň Ulsan şäherini “wodorod şäherine” öwrer

Hyundai Motor kompaniýasy we Ulsan şäheriniň häkimiýeti şäherde wodorod ekoulgamyny döretmek maksady bilen özara düşünişmek hakynda ähtnama gol çekdiler. Şertnamanyň maksady wodorody öndürmek, saklamak, daşamak...

10.11.2024 11:40
8.9k+

Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ählihalk bag ekmek dabarasy geçirildi

9-njy noýabrda Prezident Serdar Berdimuhamedow bag nahalyny oturdyp, güýzki ählihalk bag ekmek dabarasyna badalga berdi Bu barada TDH habar berýär. Çäräniň dowamynda Serdar Berdimuhamedow wise-premýerler bilen...

09.11.2024 08:32
8.3k+

Alymlar: tebigat adam gatyşmazdan 215 mln gektar tokaýy dikeldip bilerdi

Awstraliýadan we ABŞ-dan halkara alymlar topary tokaýlaryň tebigy taýdan dikelmeginiň global mümkinçiliklerine baha bermek üçin ylmy gözleg geçirdiler. Nature žurnalynda çap edilen netijeler adam gatyşmazdan tokaýlaryň...

06.11.2024 10:02
4.8k+

Dünýädäki agaçlaryň her üçünji görnüşine ýok bolmak howpy abanýar

Dünýä boýunça agaçlaryň 16 müň görnüşine ýitip gitmek howpy abanýar. CNN-niň  habar bermegine görä, bu barada Gyzyl kitap üçin Halkara tebigaty goramak bileleşiginiň (IUCN) hasabatynda aýdylýar. Agajyň adamzada...