Biz özümizi näçe ýaşdan bilip başlaýarys?

  • 18.06.2021 16:14
  • 17k+

ABŞ-ly hünärmenler adamlarda ilkinji ýatlamalaryň iki ýarym ýaşynda ýüze çykyp başlaýandygyny anykladylar. Ýöne biz, adatça, islendik wakany ýatlanymyzda, şol wagt özümizi has ulurak ýaly hasaplaýarys. Muňa garamazdan, adamyň ýadyndan irki ýatlamalary çekip almak aňsat — ondan iň ilkinji ýatlamasyny aýtmagy soramak ýeterlik. Alymlar öz barlaglarynyň çaganyň huşuny ýitirme keselinde gözegçilikler üçin peýdaly bolup biljekdigine ynanýarlar. news.mail.ru amerikaly alymlaryň gelen netijeleri barada giňişleýin maglumat berýär.

Has irki barlaglarda adamlaryň üç ýarym ýaşdan özüni bilip başlaýandygy subut edildi. Ýöne Nýu-Faundlendiň Memorial uniwersitetinden çaga amneziýasy boýunça bilermen, doktor Kerol Peterson hem-de onuň kärdeşleri adamyň ilkinji ýatlamalarynyň ondan has irräk ýüze çykýandygyny aýdýarlar.
Petersonyň aýtmagyna görä, haçan-da adamlardan onuň ilkinji ýatmalary hakynda, soňra bolsa ýene birnäçeleri hakynda sorasaň, ol has ir bolup geçen, hatda ondan bir ýyl öňki wakalary hem ýatlap başlar. Muňa garamazdan, adamlar ýatlamalarynyň senelerini ýalňyşýarlar we şol döwürde özlerini has ulurak bolan ýaly hasaplaýarlar. Görlüp oturylsa, adamlar bu babatda, hakykatdan-da, ýalňyşýan ekenler. Munuň şeýledigini olaryň şol wakada näçe ýaşynda bolandygyny anyk bilýän ene-atalarynyň sözleri doly tassyklaýar.

«Çaga bu waka bolan pursadynda özüniň 3 ýaşyndadygyny aýtdy, ene-atalary bolsa düzetdiler — ýok, şol wagt ol 2 ýaşyndady» diýip, Peterson aýdýar.

Peterson ýat, aýratyn-da, çagalaryň başarnyklary we ulularyň ömrüniň ilkinji ýyllaryny ýatlamalaryny öwrenmek boýunça 20 ýyldan gowrak iş alyp bardy. Bu barlaglary geçirmek üçin ol özüniň çaga amneziýasy baradaky ylmy makalalarynyň 10-syny saýlap aldy, şeýle-de 1999-njy ýyldan bäri toplanan, heniz çap edilmedik maglumatlaryny peýdalandy. Toparyň gelen netijeleri «Memory» žurnalyndaky makalada beýan edildi.

02.08.2025 15:35
6k+

Türk Çaýönüsinde ýaşy 12 müň ýyldan gowrak bolan gadymy desgalar tapyldy

Arheologlar Türkiýäniň günorta-gündogarynda ýaşy 12 müň ýyldan gowrak bolan täze desgany tapdylar. Bu barada Arkeonews habar berdi. Gazuw-agtaryş işleri Çanakkale şäherindäki 18-nji mart uniwersitetinden dosent Sawaş Sarialtunyň ýolbaşçylygynda Çaýönü depesinde alnyp barylýar...

02.08.2025 15:13
3.3k+

NASA Trampyň prezidentlik möhletiniň gutarmanka Aýa adam gondurmagy meýilleşdirýär

NASA ýakyn ýyllarda astronawtlary Aýa ibermegi meýilleşdirýär. Bu barada edaranyň direktorynyň wezipe borçlaryny ýerine ýetiriji Şon Daffi Fox News bilen söhbetdeşlikde habar berdi. Missiýanyň birinji tapgyry geljek ýyla meýilleşdirilýär – ekipaž gonmazdan Aýyň töweregine uçuşy amala aşyrar...

02.08.2025 00:23
5k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

02.08.2025 00:18
2.3k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...