Panama ägirt uly meýdanda çäkli deňiz goraghanasyny döretdi

  • 12.06.2021 15:49
  • 2.6k+

Panamanyň Hökümeti öz deňiz kenarlaryny goramak boýunça  ägirt uly ädim ätdi. Biodürlülige örän baý we klimatyň üýtgemek howpy has ýiti täsir edýän Panamada Ýuwaş ummanynyň özüne degişli çägindäki 67 müň 742 inedördül kilometr meýdanda çäkli deňiz goraghanasyny döretdi. Munuň özi, takmynan, ýurduň gury ýerdäki meýdanyna barabardyr — diýip, azertag.az ýazýar.

Deňiz zapowednigi Kordilýera-de-Koýba diýip atlandyrylýan giň çäkde ýerleşýär. Ol balyk gorlaryna örän baý bolup, bu sebitde iýmit bolçulygyny tapýan deňiz jandarlarynyň iýmitlenmeginde hem wajyp orun tutýar. Şunluk bilen, Panama deňiz goralaryny saklamak we olary durnukly peýdalanmak boýunça 196 döwlet tarapyndan tassyklanan Biologik köpdürlülik hakynda Konwensiýada berkidilen maksatlara doly laýyk gelýän işi amal etdi.
Kolumbiýadaky goňşy zapowednikler bilen birlikde, goralýan çägiň meýdany 121 müň 341 inedördül kilometre deň bolup, ol Ýuwaş ummanynyň tropik bölegindäki çäkli deňiz goraghanalarynyň arasynda ululygy boýunça üçünji orunda durýar.
Täze zapowednigi goramak hem gaýragoýulmasyz meseleleriň biri, çünki Smitson tropik barlaglar institutynyň maglumatlaryna görä, diňe 2019-njy ýylda gämileriň 4 müň 899-sy ummanara geçelgäni kesip geçdiler. Olaryň arasynda nebit tankerleri we balyk tutmak boýunça halkara gämiler hem bar. Zapowednigi döretmek bilen maksat bu sebitde aw edilmeginiň möçberini azaldyp, balyklara kenara has golaý ýerlere gelmäge mümkinçilik bermekden ybaratdyr. Ekologlaryň pikiriçe, şeýle edilende, deňziň resurslary täzeden dikeldiler. Sebäbi weýrançylykly ýagdaýda balyk tutmagyň möçberi azalar we ol ýerli ykdysadyýet üçin bähbitli bolar.
Bu çäkleriň goralmagy deňiz resurslarynyň hasabyna ýaşaýan ilatyň geljegi üçin maýa goýumydyr.


08.06.2025 11:13
9k+

Plastik topraga, howa we jandarlaryň bedenine aralaşdy – ol eýýäm iýmit zynjyryny üýtgedýär

Täze ylmy gözleg plastik hapalanmasynyň diňe bir ummanlaryň ekoulgamyna däl, eýsem planetanyň materik bölegine-de zyýan ýetirýändigini görkezdi. London uniwersitetiniň alymlarynyň maglumatlaryna görä, plastik eýýäm ýerüsti ekoulgamlara aralaşyp, ownuk süýdemdirijiler, mör-möjekler we oňurgasyzlar üçin howp döredýär diýip, Phys...

06.06.2025 08:43
2.1k+

Kosta-Rikanyň we Panamanyň daglarynda orhideýanyň seýrek usul bilen köpelýän üç sany täze görnüşi tapyldy

Kosta-Rikanyň we günbatar Panamanyň daglarynda orhideýanyň üç sany täze görnüşi tapyldy. Olar Talamanka gerşiniň sowuk we çygly ýerlerinde deňiz derejesinden 1400-2550 metre çenli beýiklikde ösýär diýip, Phys.org ýazýar...

27.05.2025 13:34
13k+

Gorkunç rekord: deňiz guşunyň jüýjesiniň da:şlygyndan 778 bölek plastik tapyldy

Awstraliýaly barlagçylar ölen inçeçüňk deňiz guşunyň (Ardenna tenuirostris) jüýjesiniň daşlygyndan rekord mukdarda - 778 bölek plastik galyndylaryny tapdylar. Howsala döredýän açyş barada Awstraliýanyň gündogar kenaryndaky Lord-Hau adasynda deňiz guşlaryna gözegçilik edýän alymlar habar berdi...

13.05.2025 14:23
15k+

Saud Arabystanynyň The Line «ýatan gökdiräni» sebitiň howasyny üýtgedip biler

Saud Arabystanynda alnyp barylýan birnäçe megataslama sebitiň howa şertlerine oňaýsyz täsir edip biler. Şol taslamalaryň biri hem geljekde Neom tehnologik toplumynyň paýtagty boljak «The Line» şäher-binasydyr diýip, klimat meseleleri boýunça bilermen Donald Wublza salgylanyp, «Financial Times» habar berýär...