Hytaý fizikleri “emeli Günüň” işlemegi boýunça dünýä rekordyny goýdular

  • 31.05.2021 20:02
  • 9.1k+

Hytaý fizikleri plazma akymyny tokamakda – käwagtlar “emeli Gün” diýlip atlandyrylýan termoýadro sintez gurluşynda saklamak boýunça rekord goýdular. Sinhua agentliginiň habar bermegine görä, alymlar plazmany 120 mln gradus temperaturada 101 sekunt sakladylar. Şondan soň temperatura 160 mln gradusa çenli ýokarlandy. Şeýle derejede ony 20 sekunt saklamak mümkin boldy. Bu barada TASS belleýär.

Şular ýaly öňki rekord 2018-nji ýylda Günorta Koreýada goýlupdy: şonda plazmany 100 mln gradus temperaturada 20 sekunt saklamak başartdy. Magnit meýdançasynda plazmanyň saklanyş wagty tokamakyň işiniň möhüm parametridir.

“Täze rekord ýadro sinteziniň energiýa çeşmesini almak boýunça taslamanyň durmuşa geçirilip bilinjekdiginiň ýene bir subutnamasy bolup hyzmat edýär. Ol fiziki we inženerçilik işleriniň täjirleşdirilmegi üçin hem esas döredýär” – diýip, Hefeýde Plazmanyň fizika institutynyň ýolbaşçysynyň orunbasary Ýuntao Sun belleýär.

Tokamak – bu geljekde tükeniksiz energiýa çeşmesi bolup biljek gözegçilik edilýän termoýadro sinteziniň reaksiýasy üçin gurluş. “Tokamak” sözi “magnit katuşkaly toroidal kamerany” aňladýar. Ilkinji tokamak 1954-nji ýylda SSSR-de guruldy. Hefeýdäki eksperimental tokamak EAST 2006-njy ýyldan bäri işleýär.

düýn 18:32
2.7k+

Uelsiň paýtagtynda şäher seýilgähiniň aşagyndan bürünç asyrynyň mazary tapyldy

Britaniýanyň Kardiff şäherindäki Trelaý seýilgähiniň aşagyndan meýletinçi  arheologlar bürünç eýýamynyň mazaryny tapdylar. Tapyndylar takmynan b.e. öňki 1500-nji ýylda gurlan tegelek jaýyň gapdalyndan tapyldy. Bu bina bu ýerden iki ýyl ozal gazylyp tapylypdy...

düýn 18:30
1.6k+

Şweýsariýada geljekdäki ýitgileriň öňüni almak üçin mikrob saklaýjy enjam döredilýär

Şweýsariýada Microbiota Vault Initiative - mikrob dürlüligini goramak üçin “mikrobiologik gämi” taslamasy durmuşa geçirilýär. Alymlary geljekde köp möhüm bakteriýalaryň adam bedeninden ýok bolup gitmeginiň mümkindigi alada goýýar...

düýn 18:28
1.8k+

Alymlar howadan agyz suwuny alýan “gabarçakly örtük” döretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary aşa gurak şertlerde-de, mysal üçin Sahara çölünde ýa-da Ölüm jülgesinde (ABŞ-da ýerleşýär)  howadan agyz suwuny alyp bilýän enjamy döretdiler diýip, Live Science ýazýar...

03.07.2025 22:41
1.3k+

SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasyny 500-nji gezek üstünlikli uçurdy

SpaceX kompaniýasy Falcon 9 raketasynyň 500-nji uçuşyny üstünlikli geçirdi. Ýubileý uçuşy Florida ştatynyň Kanaweral burnundaky kosmodromdan amala aşyryldy. Raketa göterijisi Starlink hemralarynyň täze tapgyryny orbita çykardy...