BMG-niň Baş Assambleýasy Aral deňziniň sebitini ekologik innowasiýalaryň we tehnologiýalaryň zolagy diýip yglan edýän Kararnamany biragyzdan tassyklady. BMG-niň habarlar gullugynyň habar bermegine görä bu başlangyç Özbegistana degişli bolup, Türkmenistan, Azerbaýjan, Belarus, Gazagystan, Russiýa we Täjigistan ýaly 50-den gowrak döwlet onuň awtordaşlary bolup çykyş etdiler.
Özbegistanyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew geçen ýylyň sentýabr aýynda BMG-de eden çykyşynda Aral deňziniň guramagynyň netijesinde Aral deňziniň zolagynyň «ekologik betbagtçylygyň merkezine» öwrülendigini ýatlatdy. Ol bu meseläni çözmek üçin «2 million gektar meýdanda täze landşaft, tokaý we toprak örtüginiň emele getirilmegi» arkaly tagallalary birleşdirmegi teklip etdi.
Ýalpaklaşyp başlamazdan ozal, Aral deňzi dördünji ýerdedi. 2015-nji ýylyň güýzünde suwuň derejesi 8303 inedördül kilometre çenli azaldy. Promysel balyklarynyň gymmatly tohumlary, şeýle hem sebitde ýaşaýan ýabany haýwanlar - turan gaplaňy, alajagaplaň, guwlar, flamingolar we ak leglekler ýok boldy.
Aral deňziniň açyk böleginde 5,5 million gektardan gowrak duz çöli peýda boldy, bu ýerde tozan tupanlary möwç urýar, müňlerçe kilometr atmosfera birnäçe tonna tozan we zäherli duz alyp, ösümlikleri ýok edýär.
Ekologik betbagtçylygy töwereklerde ýaşaýan millionlarça adamyň ömrüne we saglygyna täsir etdi.
Baş Assambleýa Aral deňzi hakyndaky Kararnamany tassyklap, sebitiň ekologik, durmuş, ykdysady we demografik ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilen başlangyçlary goldaýandygyny mälim etdi.
Şeýle hem, BMG daşky gurşawy mundan beýläk-de dikeltmek we gowulaşdyrmak, tebigy baýlyklary aýawly saklamak we Aral deňziniň sebitiniň ilatynyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak maksady bilen gözleg we maslahat beriş işlerini höweslendirýär.
