Kembrij alymlary SARS-CoV-2 koronawirusynyň gelip çykyşyny anykladylar

  • 12.01.2021 23:31
  • 28k+

Kembrij uniwersitetiniň (Angliýa) gözlegçileri SARS-CoV-2 koronawirusynyň döremegine sebäp bolan esasy genetiki üýtgeşmeleri kesgitlediler. Alymlaryň pikiriçe, ýüze çykarylan uýgunlaşmalar 2003-nji ýylda pnewmoniýanyň ýaýramagyna sebäp bolan SARS-CoV wirusy tarapyndan öndürilene meňzeýär. Bu barada profile.ru habar berýär.

Hünärmenleriň düşündirişi ýaly, hut şu uýgunlaşmalar wirusyň ýarganatlardan adamlara geçmegine mümkinçilik berdi. Wiruslaryň bu toparyny mutasiýa meýilli edýän we täze eýä geçmäge mümkinçilik berýän ýörite mehanizm bar diýlip çaklanylýar.
Gözlegçiler gözlegiň dowamynda geni COVID-19-y döredijiniň genine 96% meňzeş bolan RaTG13 koronawirusyny seljerdiler. Esasy tapawutlar wirusyň adam öýjüklerine ýokaşmagynda esasy rol oýnaýan S-belok ("tiken") bilen baglanyşyklydyr.
RaTG13-de bu belogyň adamyň öýjük reseptorlary bilen netijeli baglanyşyp bilmejekdigi ýüze çykdy, ýöne oňa SARS-CoV-2 belogynyň käbir fermentleri girizilse, baglanyşyk gowulaşýar. Şol bir wagtyň özünde, SARS-CoV-2 ýarganatlaryň öýjük reseptorlary bilen baglanyşmaýar. Gözlegleriň netijeleri PLOS Biology žurnalynda çap edildi.

 

düýn 17:03
6k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

düýn 15:06
3.4k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

düýn 08:34
1.2k+

ABŞ-da gatanda CO₂-ni siňdirýän beton işlenip düzüldi

Massaçusetsdäki Wuster Politehniki Institutynyň (WPI) alymlary Fermentatiw Gurluşlyk Materialy (ESM) diýlip atlandyrylýan innowasion gurluşyk materialyny işläp düzdüler. Onuň esasy aýratynlygy uglerod-negatiw bolmagydyr: gatama prosesinde ol kömürturşy gazyny çykarman, tersine, atmosferadan kömürturşy gazyny işjeň özüne siňdirýär...

14.12.2025 23:36
4.9k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...