200 ýylyň içinde adamyň kadaly temperaturasy pese düşdi

  • 14.01.2020 23:26
  • 3.8k+

Adamyň bedeniniň kadaly temperaturasy soňky 200 ýylyň içinde pese düşdi. Şeýle netijä Stenford uniwersitetiniň alymlary geldiler, «Газета.ру» neşiri habar berýär.
Habar berlişine görä, XIX asyryň ortalarynda 37 gradus kadaly hasaplanylýardy. Mysal hökmünde getirsek, alnan maglumatlar boýunça, 1851-nji ýylda nemes lukmany Karl Wunderlih 25 müň müşderini barlagdan geçirdi we sagdyn adamlaryň temperaturasynyň 37-ä deňdigini anyklady.
Alymlar bu temperatura ölçegini beýlekiler bilen deňeşdirip gördüler: 1862-nji ýyldan 1930-njy ýyla çenli, 1970-nji ýyllarda we 2007-nji ýyldan 2017-nji ýyla çenli geçirilen lukmançylyk barlaglarynyň maglumatlaryny bir ýere jemlediler. Şonuň esasynda syrkawlaryň bedeniniň başky ýagdaýdaky ortaça temperaturasynyň ikinjä garanda ýokarydygy anyklanyldy. Şoňa görä, ikinji nusga hem üçünjä garanda has ýokary temperaturany görkezdi. Şundan ugur alyp alymlar, takmynan, 150 ýylyň içinde sagdyn adamyň her ýylda üç ýa-da dört müň gradus «sowaşandygyny» hasapladylar. Ekspertler şeýle tendensiýanyň diňe bir nusganyň çäklerinde hem öwrenilendigini bellediler, ýagny 1860-njy ýyllarda adamlar 1930-njy ýyllara garanda «gyzgyn» bolupdyrlar.
Ylmy işiň awtorlary munuň sebäbi barada birnäçe wersiýalary öňe sürýärler. Birinjiden, olaryň pikiriçe, lukmançylygyň ösüşi täsir etdi: ol ýokanç keselleriniň derejesiniň peselmegine getirdi, has täsirli dermanlar ýüze çykdy, diýmek, organizme kesel bilen göreşmek üçin az güýç gerek. Mundan başga-da, alymlar howany sowadyjy tehnologiýalaryň-da ornunyň bolan bolmagy baradaky pikiri hem öňe sürýärler: adamlar kondisionirleme sistemasyny ýygy-ýygydan ulanyp başladylar, munuň bolsa madda çalşygyna täsir eden bolmagy ahmal.

16.12.2025 19:27
5.1k+

Russiýanyň Gamaleýa merkezi rak keseline garşy mRNK-sanjymynyň ilkinji synag tapgyryny çykardy

Gamaleýa adyndaky Epidemiologiýa we Mikrobiologiýa ylmy-derňew merkezine degişli bolan mRNK-preparatlary öndürýän fabrika onkologiýa kesellerine garşy göreşmek üçin niýetlenen sanjymyň ilkinji üç synag tapgyryny üstünlikli çykardy...

15.12.2025 14:50
5.8k+

Johnson & Johnson saglyk üçin howply çaga prisypkasy sebäpli $40 mln tölemäge borçlandy

Los-Anjelesiň Ýokary kazyýeti Johnson & Johnson kompaniýasyny köp ýyllaryň dowamynda talk saklaýan çaga prisypkasyny ulanmagyň netijesinde ýumurtgalygyň rak keseline sezewar bolandygyny aýdan iki aýala 40 mln dollar tölemäge borçlandyrýan karary çykardy...

12.12.2025 15:36
5.4k+

Robot-hirurg ilkinji gezek kataraktany aýyrmak boýunça operasiýa geçirdi

Lukmançylyk bilen inženerçiligiň çatrygynda göz hirurgiýasynda uly öwrülişikleri wada berýän düýpli öňe gidişlik boldy: Kaliforniýanyň Los-Anjeles uniwersitetinde (UCLA) işlenip düzülen robot ulgamy dünýäde ilkinji gezek adamda kataraktany aýyrmak boýunça operasiýany üstünlikli geçirdi...

10.12.2025 11:51
7.7k+

Gögerçiniň dersinde adamlar üçin howply, BSGG-niň sanawyna girýän patogenler tapyldy

M.W.Lomonosow adyndaky Moskwa döwlet uniwersitetiniň (MDU) Topragy öwreniş bölüminiň hünärmenleri gögerçinleriň dersinde adam saglygy üçin howply bolan askomiset görnüşli gabartmalary tapdylar. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habar bermegine görä, bu mikroorganizmler esasan hem çagalarda we immun ulgamy gowşak adamlarda bu görnüşli ýokançlyklaryň döremegine sebäp bolup biler...