Lukmançylyk boýunça Nobel baýragy täze reseptorlaryň açylyşy üçin berildi

  • 05.10.2021 01:54
  • 3k+

2021-nji ýylda fiziologiýa we lukmançylyk pudagynda Nobel baýragynyň eýeleri Dewid Julius we Ardem Pataputýan boldy. Baýrak temperatura we ýanaşma täsirlenýän reseptorlaryň açylyşy üçin berildi. Bu barada Nobel komiteti öz saýtynda habar berýär diýip, TASS belleýär.

Metbugat relizinde bellenilişi ýaly, laureatlar organizmiň ýylylygy, sowugy we ýanaşmany duýmagyna kömek edýän nerw impulslarynyň nähili işjeňleşýändigini anykladylar. Bu prosesler adamyň daşky dünýä bilen özara gatnaşygynyň esasyny düzýär we onuň ýaşamagy üçin möhümdir.

Julius – San-Fransiskodaky Kaliforniýa uniwersitetiniň fiziology. Ol mentola, gorçisa ýagyna we ajy burçuň düzüm bölegi bolan kapsaisine täsirlenýän reseptorlaryň gözlegleri bilen meşhurdyr. Pataputýan – Skrippsiň Ylmy-barlag institutynyň biology, ol derä we içki organlara ýetýän mehaniki täsire täsirlenýän reseptorlaryň täze toparyny ýüze çykardy.

2020-nji ýylda Julius bilen Pataputýan bilelikde şular ýaly kesgitlenen pikir bilen neýro ylymlary pudagynda Kawli baýragyny aldylar. Geçen ýyl gepatit C wirusynyň açylyşy üçin bu nominasiýada baýragyň eýeleri Harwi Olter, Çarlz Raýs we Maýkl Houton boldy. 


01.11.2025 12:15
2k+

Türkmenistan «Bitewi saglyk» taslamasynyň çäklerinde sebitleýin hyzmatdaşlygy güýçlendirýär

29–31-nji oktýabr aralygynda Täjigistanyň paýtagty Duşenbede «Pandemiýalaryň öňüni almak, azyk howpsuzlygyny hem-de ekoulgamlaryň sagdynlygyny üpjün etmek üçin Merkezi Aziýada “Bitewi saglyk”» atly taslamanyň ilkinji sebitleýin maslahaty we Sebitleýin utgaşdyryş geňeşiniň mejlisi geçirildi...

29.10.2025 10:48
1.8k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
7k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.5k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...