“Wikipediýa” internet-ensiklopediýasyna 20 ýyl doldy

  • 19.01.2021 09:17
  • 4.9k+

2021-nji ýylyň 15-nji ýanwarynda Wikipediýa 20 ýyl boldy. Mugt internet ensiklopediýasy 2001-nji ýylda esaslandyryldy.

“Wikipediýa dünýädäki her bir adam üçin meýletinçiler tarapyndan ýazylan mugt ensiklopediýany döretmek baradaky pikir hökmünde ýüze çykdy. Bu başlangyç, göräýmäge, mümkin däl ýalydy. Emma 20 ýylyň içinde Wikipediýa taryhda iň uly açyk bilimleriň ýygyndysyna öwrüldi. Bu nähili bolup geçdi? Elbetde, Siz ýaly adamlaryň ýardam bermegi bilen” – diýlip, ensiklopediýanyň infrastrukturasyny goldaýan “Wikimedia Gaznasynyň” sahypasynda aýdylýar.

Jimmi Ueýls bilen Larri Senger tarapyndan 2001-nji ýylyň ýanwar aýynda işe girizilen Wikipediýa bu günki gün Internetde iň uly we iň meşhur salgylanma hasaplanylýar.
Taryhda açyk bilimleriň iň uly ýygyndysy tutuş dünýä boýunça 280 müňden gowrak hünärmen tarapyndan her aýda redaktirlenýär. Şu güne çenli ensiklopediýa üçin iňlis dilinde 6,2 milliondan gowrak, rus dilinde 1,6 milliondan gowrak makala ýazyldy.
Wikipediýada 316 dil wersiýasy we köp sanly ýöriteleşdirilen taslama bar. Hususan-da, ensiklopediýa türkmen dilinde elýeterli. Dogry, onuň üstündäki işler beýleki dillerdäki ýaly işjeň däl, jemi 5 874 makala ýazyldy, ýöne köp zat ulanyjylaryň işjeňligine bagly. Sebäbi Wikipediýanyň esasy aýratynlygy islendik Internet ulanyjysynyň makalalary döredip we redaktirläp bilýändigindedir.
Wikipediýa, köplenç, sahypalaryna ýalan ýa-da tassyklanmadyk maglumatlary we wandalizm goşup bilýändigi bilen tankyt edilýär. Ýöne ylmy barlaglar Wikipediýada wandalizmiň adatça derrew ýok edilýändigini görkezýär.
Belläp geçsek, Wikipediýany dörediji – telekeçi Jimmi Ueýls internet ensiklopediýasynda mahabat bermekden ýüz öwürdi, bu bolsa onlaýn ensiklopediýanyň ähmiýetliligini we meşhurlygyny üpjün etdi.

düýn 17:03
6.3k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

düýn 15:06
3.5k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

düýn 08:34
1.3k+

ABŞ-da gatanda CO₂-ni siňdirýän beton işlenip düzüldi

Massaçusetsdäki Wuster Politehniki Institutynyň (WPI) alymlary Fermentatiw Gurluşlyk Materialy (ESM) diýlip atlandyrylýan innowasion gurluşyk materialyny işläp düzdüler. Onuň esasy aýratynlygy uglerod-negatiw bolmagydyr: gatama prosesinde ol kömürturşy gazyny çykarman, tersine, atmosferadan kömürturşy gazyny işjeň özüne siňdirýär...

14.12.2025 23:36
5k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...