Интернет-энциклопедии «Википедия» исполнилось 20 лет

  • 19.01.2021 09:17
  • 4.8k+

2021-nji ýylyň 15-nji ýanwarynda Wikipediýa 20 ýyl boldy. Mugt internet ensiklopediýasy 2001-nji ýylda esaslandyryldy.

“Wikipediýa dünýädäki her bir adam üçin meýletinçiler tarapyndan ýazylan mugt ensiklopediýany döretmek baradaky pikir hökmünde ýüze çykdy. Bu başlangyç, göräýmäge, mümkin däl ýalydy. Emma 20 ýylyň içinde Wikipediýa taryhda iň uly açyk bilimleriň ýygyndysyna öwrüldi. Bu nähili bolup geçdi? Elbetde, Siz ýaly adamlaryň ýardam bermegi bilen” – diýlip, ensiklopediýanyň infrastrukturasyny goldaýan “Wikimedia Gaznasynyň” sahypasynda aýdylýar.

Jimmi Ueýls bilen Larri Senger tarapyndan 2001-nji ýylyň ýanwar aýynda işe girizilen Wikipediýa bu günki gün Internetde iň uly we iň meşhur salgylanma hasaplanylýar.
Taryhda açyk bilimleriň iň uly ýygyndysy tutuş dünýä boýunça 280 müňden gowrak hünärmen tarapyndan her aýda redaktirlenýär. Şu güne çenli ensiklopediýa üçin iňlis dilinde 6,2 milliondan gowrak, rus dilinde 1,6 milliondan gowrak makala ýazyldy.
Wikipediýada 316 dil wersiýasy we köp sanly ýöriteleşdirilen taslama bar. Hususan-da, ensiklopediýa türkmen dilinde elýeterli. Dogry, onuň üstündäki işler beýleki dillerdäki ýaly işjeň däl, jemi 5 874 makala ýazyldy, ýöne köp zat ulanyjylaryň işjeňligine bagly. Sebäbi Wikipediýanyň esasy aýratynlygy islendik Internet ulanyjysynyň makalalary döredip we redaktirläp bilýändigindedir.
Wikipediýa, köplenç, sahypalaryna ýalan ýa-da tassyklanmadyk maglumatlary we wandalizm goşup bilýändigi bilen tankyt edilýär. Ýöne ylmy barlaglar Wikipediýada wandalizmiň adatça derrew ýok edilýändigini görkezýär.
Belläp geçsek, Wikipediýany dörediji – telekeçi Jimmi Ueýls internet ensiklopediýasynda mahabat bermekden ýüz öwürdi, bu bolsa onlaýn ensiklopediýanyň ähmiýetliligini we meşhurlygyny üpjün etdi.

вчера 18:02
2.6k+

Астрономы нашли признаки существования «черных звезд»

Астрономы из Института общества Макса Планка (MPIA) сообщили о возможных признаках существования так называемых «черных звезд» в ранней Вселенной. Эти объекты могут объяснить аномально большую массу некоторых древних галактик и быстрый рост черных дыр...

вчера 17:55
2.3k+

Бактерии из пустынь Земли выжили в имитации лунного и марсианского грунта

Цианобактерии рода Chroococcidiopsis, найденные в земных пустынях, показали способность жить в имитации лунного и марсианского грунта. К такому выводу пришли исследователи Итальянского космического агентства (ASI) в рамках проекта ReBUS...

вчера 09:54
3.5k+

Китайские учёные впервые определили точный возраст яиц динозавров

Китайские учёные впервые смогли точно определить возраст кладки яиц динозавров, найденной в центральной части страны. По данным издания Science XXI, новый подход поможет глубже изучить климат мелового периода. Для исследования использовался метод уран-свинцового датирования, применённый непосредственно к карбонатной скорлупе...

вчера 09:50
1.8k+

В NASA назвали находку Perseverance самым надежным свидетельством жизни на Марсе

Собранный марсоходом NASA Perseverance образец может содержать следы древней микробной жизни. Об этом говорится в исследовании NASA, опубликованном 10 сентября 2025 года в журнале Nature. В агентстве отметили, что это открытие стало самым надёжным свидетельством возможного существования жизни на Марсе...