Essendäki (Germaniýa) uniwersitet hassahanasynyň alymlary koronawirusy ýok edýän derman serişdesini taýýarlanyldy. Barlaghana derňewleri üçin ylmy topar 8 ml süýji buýan köküniň ekstraktyny taýýarlady. Soňra dürli dozalarda taýýarlanylan şire koronawirusyň ýüz we 50 göterim ýokanç dozalaryna goşuldy hem-de 37°C temperaturada bir sagatlap inkubasiýa edildi. Muny ýörite goşulan Vero E6 öýjüklerinde gaýtaladylar.
Buýan köküniň suwly ekstrakty 0,5-1 mg/ml konsentrasiýasynda bitaraplaşdyryjy täsirini görkezdi. Derňewiň awtorlary garyndynyň täze görnüşli koronawirusy bejermekde täsirli bolup biljekdigini çaklaýarlar. Işiň netijeleri bioRxiv kitaphanasynda neşir edildi, diýip Ria Nowosti habar berýär.
Ozal antioksidant we çişmä garşy häsiýetlere eýe bolan glikirriz kislotasynyň wirusa garşy häsiýetleri ýönekeý gerpesiň we käbir beýleki wiruslaryň mysalynda subut edildi.
Alymlaryň belleýşi ýaly, buýan köküniň we glikirriziň koronawirusa täsirini olaryň bejeriş netijeliligini tassyklamak üçin jikme-jik öwrenmek gerek. Ýöne bu maddanyň howpsuzdygy we ýeňil geçirilýändigi eýýäm bellidir.
Gippokrat we Galen ýaly gadymyýetiň abraýly lukmanlary bejergi işlerinde buýan köküni giňden ulanypdyrlar. Meşhur Awisenna bolsa böwrek kesellerinde, gyzzyrmada we öýken kesellerinde buýan köküni maslahat beripdir.
Türkmenistanda buýan köki gadymy döwürlerden bäri dermanlyk maksady bilen peýdalanylýar. Hünärmenleriň baha bermegine görä, türkmen buýany hili we sarp ediji häsiýetleri boýunça dünýäde iň gowularynyň biri hasaplanylýar.
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly köp jiltli kitabynda süýji buýan köküniň peýdasy barada gymmatly maglumatlar saklanýar. Häzirki wagtda Türkmenistanda innowasion tehnologiýalaryň esasynda buýan önümleriniň hilini ýokarlandyrmagyň üstünde işleýän “Buýan” agrosenagat toplumy bar. Köküň özi, onuň goýy we gury ekstrakty ýurtda hem-de daşary ýurtlarda uly islege eýedir.