Alymlar eti nädip bişirmeli däldigini duýdurýarlar

  • 07.09.2020 13:10
  • 21k+

Awstraliýaly we koreýaly alymlar gyzyl et gowrulanda, onuň gaty bişen ýerlerinde zyýanly birleşmäniň emele gelýändigini we onuň ýürek keselleriniň, insultyň we süýji keseliniň döremek howpuny ýokarlandyrýandygyny anykladylar. Şeýle birleşmeler et ýokary temperaturada karamelizasiýa edilende emele gelýär. Barlagyň netijeleri "Nutrients" žurnalynda çap edildi diýip, RIA Nowosti habar berýär.

Dünýädäki iň öňdebaryjy aşpezler eti grilde bişirmegi ýa-da kibirdewük bolýança gowurmagy maslahat berýärler. Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we Kýonsan milli uniwersitetiniň hünärmenleri muny lezzetli görünse-de, adam saglygyna uly howp salýar diýip hasap edýärler.
Ýokary temperaturada - grilde, peçde ýa-da saçda gowrulanda, etde başgaça AGE diýlip atlandyrylýan glikasiýa ahyrky önümleri emele gelýär. Ol gowrulan et yzygiderli iýlende, bilen bedende toplanýar-da, öýjükleriň kadaly işlemegine päsgel berýär.
Bir aýdan köp dowam etmedik gözlege 2-nji görnüşli süýji keseli bolmadyk we bedeniniň agramy kadaly bolan 15 erkek hem-de 36 aýal gatnaşdy.
Alymlar iki berhiziň bedene täsirini deňeşdirip gördüler: birinji berhiz - gowrulan gyzyl et we gaýtadan işlenen däneler (HMD berhizi), ikinji berhiz - däne we süýt önümleri, hozlar we kösükliler, gaýnadylan, buga bişirilen ýa-da buga ýatyrylan ak etler (HWD diýetasy).
Netije ilkinji ýagdaýda ganda AGE önümleriniň ýygnanmagynyň derejesiniň ikinjiden ep-esli ýokarydygyny görkezdi.
Alymlaryň pikiriçe, ýürek-damar keselleriniň döremek howpuny azaltmak üçin sarp edilýän gyzyl etiň mukdaryny azaltmak ýa-da iň bolmanda onuň taýýarlanyş usulyny üýtgetmek zerur. Ýogsa-da, haýal ýanýan otda bişirilen etli tagamlar bilen çalşylyp bilner.
Gowrulan gyzyl eti gaýtadan işlenmedik ösümlik iýmitleriniň - hurşuň, otlaryň, miweleriň we gök önümleriniň köp mukdary bilen bilelikde iýmek arkaly AGE önümleriniň mukdaryny belli bir derejede azaldyp bolýar.

şu gün 08:34
8.5k+

Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň orunbasary bellenildi

Myratberdi Kuwatmyradowiç Gaýypow saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň bejeriş-öňüni alyş kömegini guramak boýunça orunbasary wezipesine bellenildi. Degişli Karara Prezident Serdar Berdimuhamedow 11-nji iýulda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde gol çekdi...

düýn 19:08
6.7k+

Emeli aňly robot ilkinji gezek hirurg gatnaşmazdan öt haltany aýyrdy

Lukmançylygyň taryhynda ilkinji gezek emeli aň tarapyndan dolandyrylýan robot hirurgiki operasiýanyň çylşyrymly bölegini özbaşdak amala aşyrdy. Bu barada Jons Hopkins uniwersitetiniň synagy geçiren barlagçylaryna salgylanýan Reuters agentligi ýazýar...

10.07.2025 11:19
3.1k+

Keniýada kömürturşy gazyny karbonatlara öwürýän agaç tapyldy

Ýewropanyň we Keniýanyň alymlary Gündogar Afrikada ösýän injir agajynyň bir görnüşi bolan Ficus wakefieldii-niň kömürturşy gazyny özüne siňdirip, onuň toprakda karbonat ýataklary görnüşinde saklamaga ukyplydygyny anykladylar...

10.07.2025 11:09
6.9k+

Kesar kesimi arkaly doglan çagada akganlylygyň döremek töwekgelçiligi 20% ýokarlanýar

Şwesiýanyň Karolinska institutynyň (KI) alymlary garny kesip almak arkaly doglan çagalarda akganlylygyň döremek ähtimallygynyň tebigy ýol bilen dünýä inen çagalar bilen deňeşdirilende, takmynan, 20% ýokarydygyny anyklady...