Adam eli bilen döredilip, kosmosda iň uzaga giden apparatlara ýene bir ýyl ömür berildi: «Woýajerlerden» bir enjam öçürildi

  • 09.03.2025 22:28
  • 3.6k+

«Woýajer-1» we «Woýajer-2» kosmos zondlarynyň işi apparatlaryň hersinden bir ylmy enjamy öçürmek arkaly ýene, takmynan, bir ýyl uzaldyldy diýip, NASA-nyň resmi web sahypasynda habar berilýär.

Bu çäre energiýany tygşytlamaga we ýyldyzlaryň arasyndaky giňişlikler hakynda gymmatly maglumatlary ýygnamaga dowam etmäge mümkinçilik berer. Häzirki wagtda «Woýajer-1» Ýerden 25 milliard km uzaklykda, «Woýajer-2» bolsa 21 milliard km uzaklykda ýerleşýär. «Woýajer-1» 2012-nji ýylda, «Woýajer-2» bolsa 2018-nji ýylda geliosferany terk etdi. Bu zondlar adam eli bilen ýasalan we Ýerden iň uzaga giden enjamlardyr. Radiotolkunlaryň zondlara baryp yzyna gaýdyp gelmegi, degişlilikde 23 we 19 sagada çekýär.
Ýupiteriň, Saturnyň, Neptunyň we Plutonyň ýanlaryndan geçensoň, «Woýajerleriň» bortundaky enjamlaryň köpüsi öz ähmiýetini ýitirdi. Şonuň üçin inženerler apparatlaryň işini dowam etdirmek üçin, o diýen möhüm bolmadyk ýa-da könelen ylmy enjamlary öçürip başladylar.
2024-nji ýylyň oktýabr aýynda «Woýajer-2-de» plazma akymynyň konsentrasiýasyny we ugruny ölçemek üçin ulanylýan enjam öçürildi. Geçen hepde «Woýajer-1-de» kosmiki şöhleler barada maglumat ýygnamak üçin ulanylýan ulgam öçürildi. Şu aýyň ahyrynda bolsa «Woýajer-2-däki» pes energiýaly zarýadly bölejikleri ölçemek üçin niýetlenen enjam hem öçüriler.
Bu ulgamlaryň ikisi-de, her 192 sekuntda 15,7 Wt impuls güýji bilen işleýän ädimli hereketlendirijili aýlanýan platformanyň esasynda gurlan. Aslynda, bu hereketlendirijiler 500 müň ädim geçmek üçin niýetlenipdi – bu 1980-nji ýylda Saturnyň ýanyndan geçmek üçin ýeterlikdi. Emma «Woýajer-2-niň» öçürilen wagty, ol eýýäm 8,5 milliondan gowrak ädimi geçipdi.
Şol bir wagtda «Woýajer-1» magnitometri we plazma tolkunlaryny hasaba alýan ulgamy ulanmaga dowam eder. Pes energiýaly zarýadly bölejikleri kesgitleýji detektor 2025-nji ýylyň ahyryna çenli işlemegini dowam etdirer, şondan soň ol hem öçüriler. «Woýajer-2» magnit meýdanyny we plazma tolkunlaryny öwrenmäge dowam eder, emma onuň kosmiki şöhleleri kesgitleýän ulgamy hem 2026-njy ýylda öçüriler.
Inženerleriň hasaplamalaryna görä, energiýa tygşytlaýyş çäreleri zondlaryň azyndan 2030-njy ýyllaryň başlaryna çenli – hiç bolmanda bir enjam bilen işlemegini dowam etdirmäge mümkinçilik berer. Ýöne bu apparatlar eýýäm 48 ýyl bäri açyk kosmosda hereket edip gelýärler, şonuň üçin garaşylmadyk näsazlyklar bu möhleti has-da gysgaldyp biler.


24.06.2025 12:13
4.2k+

Ýewropa kosmos agentligi Aýy we Marsy ilatlaşdyrmagyň meýilnamasyny hödürleýär

2040-njy ýyla çenli adamlar Marsda ýaşap başlap bilerler. Bu meýilnama Ýewropa kosmos agentligi (ESA) tarapyndan hödürlenen Strategy 2040-yň we Technology 2040 Vision-niň resminamalarynda yglan edildi. Maksatlaryň arasynda - orbital we planetar bazalary döretmek, özbaşdak ýaşaýşy goldamak ulgamyny we balyk ýaly iýmitleri ösdürip ýetişdirmek görnüşindäki  işleri  öz içine alýar...

24.06.2025 11:54
5.6k+

Çilide dünýäniň iň uly teleskopyndan alnan ilkinji suratlar görkezildi

Çiliniň Wera Rubin adyndaky obserwatoriýasyndaky dünýäniň iň uly teleskopy gijeki asmanyň ilkinji suratlaryny ýaýratdy. Serro-Paçon dagynyň El-Penýon gerşinden alnan suratlar görlüp-eşidilmedik gerimdäki millionlarça ýyldyzlaryň we galaktikalaryň ýagtylygyny görkezýär...

22.06.2025 18:13
3.3k+

Barlag: Aý tozanyndan dem almak ozal pikir edilişi ýaly howply däl

Kosmiki lukmançylyk merkezi bilen beýleki institutlaryň alymlary regolitiň, ýagny Aý tozanynyň potensial zäherliligini barlamak üçin laboratoriýa barlaglaryny geçirdiler. Ýerdäki tozandan tapawutlylykda, Aýdaky tozan bölejikleri has ýiti we eroziýa sezewar bolmansoň, olardan dem almak ozal has howply hasap edilýärdi...

22.06.2025 18:05
3.1k+

NASA «Resilience» enjamynyň Aýa baryp urulmagynyň netijelerini görkezdi

11-nji iýunda NASA-nyň Aýyň orbitasyndaky Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) atly enjamy Sowuk deňiz (Mare Frigoris) sebitini surata düşürdi. Bu ýere 5-nji iýunda ispace Mission 2 SMBC x HAKUTO-R Venture Moon atly («Resilience») Aý moduly baryp urlupdy...