Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň (ANU) alymlaryndan biynjalyk edýän habarlar gelip gowuşdy. Olaryň maglumatlaryna görä, dünýä dilleriniň 40%-den gowragy ýitmek howpunyň astynda ýerleşýär. Bu bolsa ýakyn onýyllyklarda medeni mirasymyzyň uly bölegini ýitirip biljekdigimizi aňladýar.
Ylmy gözlegler dünýäde her iki hepdede bir diliň ýitýändigini görkezdi. Soňky 60 ýylda dilleriň 30%-den gowragy ýitdi. Eger bu ýagdaý dowam etdirse, onda asyryň ahyryna çenli dünýäde dilleriň sany bäş esse azalyp biler.
Bu näme üçin beýle bolýar? Birnäçe sebäp bar. Käwagt diller tebigy betbagtçylyklar sebäpli ýitýär, ýöne bu hadysa, köplenç, jemgyýetde bolup geçýän üýtgeşmeler täsir edýär. Käbir diller has möhüm bolýar, şonuň üçin adamlar öz ene dillerinde gürlemegini bes edýär. Bu hem özboluşly däpleriň we bilimleriň ýitmegine getirýär.
Aýratynam, Demirgazyk we Merkezi Amerikada, Günbatar Afrikada we demirgazyk Awstraliýada dillere güýçli zyýan ýetýär. Alymlar hatda häzir köp adamlaryň gürleýän dilleriniň hem ýakyn wagtda ýitip biljekdigini aýdýar.
Dil ýitgisi diňe bir lingwistik mesele bolman, eýsem medeni köpdürlüligiň ýitmegidir diýip, ylmy gözlegçiler belleýär.
