Galaktikalaryň çaknyşygyndan dörän sarsgynyň ses tolkunlary Ýere gelip ýetdi

  • 27.11.2024 14:27
  • 7k+

Britaniýanyň alymlary taryhda owal-ahyr kosmosdan Ýere gelip ýeten iň güýçli ses tolkunlaryny hasaba aldylar. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society žurnalynyň habar bermegine görä, tolkunlar bir galaktikanyň dört sany goňşy galaktika bilen çaknyşmagy netijesinde ýüze çykypdyr.

Ýerden 290 million ýagtylyk ýyly uzaklykda ýerleşýän galaktikalar topary bolan Stefanyň Kwintetinde uly göwrümli kosmiki waka bolup geçdi. Astronomlaryň berýän maglumatlaryna görä, NGC 7318b galaktikasy sagatda 3,2 million kilometr tizlik bilen hereket edip, galaktikalaryň arasyndaky galyndyly meýdança bilen çaknyşdy.

"Aslynda bu galaktikalaryň  arasyndaky  galyndyly ägirt meýdandyr" – diýip, Hartfordşir uniwersitetiniň astrofizigi Marina Arnaudowa düşündirýär. Ol çaknyşygyň plazmany we gazy gysandygyny, netijede, radiodiapazonda ýagtylanyşy işjeňleşdirip, ýyldyzlaryň döremegine sebäp bolup biljekdigini aýtdy.

Alymlaryň sözlerine görä, bu waka galaktikalaryň özara täsirini öwrenmäge we häzirki zaman kosmiki gurluşlaryň emele geliş proseslerine has gowy düşünmäge mümkinçilik berýär.
Stefanyň Kwinteti 1877-nji ýylda açyldy we ýygy-ýygydan bolup geçýän galaktiki täsirleri bilen tanalýar we "galaktiki çatryk" diýlip atlandyrylýar.


14.07.2025 16:50
3.6k+

“Jeýms Uebb” “Kosmos baýguşynyň” şekilini surata aldy

“Jeýms Uebb” kosmos teleskopy haýran galdyryjy wakanyň - iki sany halka şekilli galaktikanyň çaknyşygynyň şekilini düşürdi. Bu takmynan 38 million ýyl ozal, Ýerden milliardlarça ýagtylyk ýyly uzaklykda bolup geçdi...

14.07.2025 10:59
2.6k+

“Çane-6” Aýyň asteroid bilen çaknyşmagynyň netijeleri barada täze maglumatlary aldy

Hytaýyň “Çane-6” missiýasy tarapyndan Aýyň arka tarapyndan getirilen toprak nusgalarynyň seljermesi alymlara, takmynan, 4 mlrd ýyl ozal uly asteroid bilen çaknyşmagyň Aý mantiýasynyň çuň gatlaklarynyň düzümini üýtgedip bilendigini anyklamaga mümkinçilik berdi...

11.07.2025 14:30
19k+

Tehasdaky suw joşmasynyň ýetiren zyýanlary kosmosdan görkezildi

Maxar Technologies kompaniýasy ABŞ-nyň Tehas ştatyndaky güýçli suw joşmasynyň netijelerine degişli düşüren hemra suratlaryny çap etdi. Suratlar uzak wagtlap ýagan ýagyş sebäpli suwuň derejesiniň birden ýokarlanmagy bilen bagly Gwadelupe derýasynyň uzaboýundaky ýerleriň üýtgändigini görkezýär...

10.07.2025 11:35
5.5k+

ESA kosmosdan Ortaýer deňziniň näderejede gyzýandygyny görkezdi

Ýewropadaky aşa yssy howa hatda kosmosdan hem aýdyň görünýär. Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Ortaýer deňzi sebitindäki gury ýerleriň we suwuň üstki temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýän emeli hemra suratyny çap etdi...