Galaktikalaryň çaknyşygyndan dörän sarsgynyň ses tolkunlary Ýere gelip ýetdi

  • 27.11.2024 14:27
  • 7k+

Britaniýanyň alymlary taryhda owal-ahyr kosmosdan Ýere gelip ýeten iň güýçli ses tolkunlaryny hasaba aldylar. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society žurnalynyň habar bermegine görä, tolkunlar bir galaktikanyň dört sany goňşy galaktika bilen çaknyşmagy netijesinde ýüze çykypdyr.

Ýerden 290 million ýagtylyk ýyly uzaklykda ýerleşýän galaktikalar topary bolan Stefanyň Kwintetinde uly göwrümli kosmiki waka bolup geçdi. Astronomlaryň berýän maglumatlaryna görä, NGC 7318b galaktikasy sagatda 3,2 million kilometr tizlik bilen hereket edip, galaktikalaryň arasyndaky galyndyly meýdança bilen çaknyşdy.

"Aslynda bu galaktikalaryň  arasyndaky  galyndyly ägirt meýdandyr" – diýip, Hartfordşir uniwersitetiniň astrofizigi Marina Arnaudowa düşündirýär. Ol çaknyşygyň plazmany we gazy gysandygyny, netijede, radiodiapazonda ýagtylanyşy işjeňleşdirip, ýyldyzlaryň döremegine sebäp bolup biljekdigini aýtdy.

Alymlaryň sözlerine görä, bu waka galaktikalaryň özara täsirini öwrenmäge we häzirki zaman kosmiki gurluşlaryň emele geliş proseslerine has gowy düşünmäge mümkinçilik berýär.
Stefanyň Kwinteti 1877-nji ýylda açyldy we ýygy-ýygydan bolup geçýän galaktiki täsirleri bilen tanalýar we "galaktiki çatryk" diýlip atlandyrylýar.


25.08.2025 13:42
9.2k+

Aý Günüň golaýyndan geçdi: teleskoplar Gün tutulmasyna taýýarlygy düşürip ýetişdiler

23-nji awgustda Aý Günüň ýanyndan geçdi. Bu hadysany GOES-19 kosmos apparatyna ornaşdyrylan SUVI Gün teleskoplary ýazga aldy. Suratlar we wideo ýazgylar Aşgabat wagty bilen irden sagat 10 töwereginde, astronomik täze Aý döwründen takmynan bir sagat öň düşürildi...

21.08.2025 19:48
13k+

Gün özünden uly plazma zyňdy

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr...

18.08.2025 15:56
3.6k+

Günde tegmilleriň sany ep-esli azaldy, ol alawlama işjeňligini gowşadyp biler

Günüň Ýere bakýan tarapynda Gün tegmilleri asla galmady diýen ýaly. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokary takyklykdaky suratlarda häzir dört sany tegmilli ýeri görmek bolýar...

16.08.2025 00:36
8k+

17-nji awgustda Ýeriň golaýyndan 15 gatly jaýyň ululygynda asteroid uçup geçer

17-nji awgustda Aşgabat wagty bilen 14:30-da diametri 50 metr töweregi bolan 2025 PM asteroidi Ýeriň golaýyndan uçup geçer. Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň maglumatlaryna görä, planeta çenli iň az aralyk, takmynan, bir Aý orbitasynyň diametrine barabar bolar – bu bir million kilometrden az...