Noýabrda seýrek duş gelýän astronomiki hadysany – “Samyr Aýyny” synlamak bolar

  • 30.10.2024 12:18
  • 6.8k+

15-inden 16-njy noýabra geçilýän gije asmanda “Samyr Aýyny”, ýagny Aýyň Ýere seýrek golaýlamasyny synlamak bolar, şonda Aý Ýere 357 428 km golaý geler. Astronomlar şol wagt Ýeriň tebigy hemrasynyň adatdakysyndan 14% uly we 30% ýagty bolýandygyny habar berdiler diýip, RBK habar berýär.

"Samyr Aýy" ýa-da "Samyr dolan Aýy" noýabryň dolan Aýynyň gadymy ady. Aýyň möwsümleýin aýratynlyklaryny atlarda şöhlelendiren Amerikanyň ýerli halklary ony şeýle atlandyrypdyr. Sebäbi bu döwürde samyrlar gyşa işjeň taýýarlyk görýärler, bentleri gurýarlar we ätiýaçlyk azygy toplaýarlar.
Bu adalgany ilkinji gezek 1979-njy ýylda astrolog Riçard Nolle ylmy dolanyşyga girizdi, bu Aýyň Ýere iň golaýlaýan döwrüni aňladýar. Bu Aý dolmasynyň dowamynda Ýeriň hemrasy planetamyza aňrybaş ýakynlaşyp, özboluşly wizual effekt döredýär.
2025-nji ýylyň noýabr aýynda Aýyň dolmasy “Hasylly Aýdan” soň bolýar we şonuň üçin “Awly aý’ diýlip atlandyrylar. Indiki “Samyr Aýynyň” 2026-njy ýylyň 24-nji noýabrynda bolmagyna garaşylýar. Asman dury bolanda ony adaty göz bilen hem görüp bolýar, ýöne dürbi ýa-da teleskop bolsa, Aýyň ýüzüni has jikme-jik synlabam bolar.


20.02.2025 22:13
3.5k+

Astronomlar 2024 YR4 asteroidiniň Aý bilen çaknyşmak ähtimallygyna baha berdi

Astronomlar 2024 YR4 asteroidiniň Aý bilen çaknyşmak ähtimallygyny maslahatlaşýar. Bu hadysa Ýeriň hemrasynda asteroidi haýallatjak atmosferanyň ýoklugy sebäpli, 500 – 2000 metr diametrli krateriň döremegine getirip...

20.02.2025 13:15
6.2k+

Ýeriň aýlanyşynyň tizlenmegi sebäpli, dünýä wagtyndan bir sekunt aýrylar

Soňky ýyllarda Ýeriň aýlanyşynyň tizleşmegi sebäpli alymlar bütindünýä wagtyndan bir sekunt aýyrmaly bolarlar. Düzedişi öňümizdäki birnäçe ýylyň içinde girizilmeli bolar diýip, Bütinrussiýa Fiziko-tehniki we radiotehniki...

18.02.2025 17:09
2.2k+

Curiosity roweri Marsda adaty bolmadyk hadysany - köp reňkli mezosfera bulutlaryny surata aldy

Curiosity mars roweri Marsda seýrek atmosfera hadysasyny, ýagny doňan kömürturşy gazynyň kümüşsöw bulutlaryny surata aldy. 2025-nji ýylyň 17-nji ýanwarynda NASA-nyň Geýla kraterinde ýerleşýän apparaty Mastcam kamerasyny...

14.02.2025 17:30
6k+

Günüň üstünde 8 minutlap dowam eden güýçli alawlama boldy

Penşenbe güni Günüň üstünde iň soňky derejäniň öň ýanyndaky M klasly alawlama hasaba alyndy. Bu barada Amaly geofizika institutyna ("IPG" Federal döwlet býujet instituty) salgylaýan TASS habar berdi. Alawlama 3987...