Noýabrda seýrek duş gelýän astronomiki hadysany – “Samyr Aýyny” synlamak bolar

  • 30.10.2024 12:18
  • 6.9k+

15-inden 16-njy noýabra geçilýän gije asmanda “Samyr Aýyny”, ýagny Aýyň Ýere seýrek golaýlamasyny synlamak bolar, şonda Aý Ýere 357 428 km golaý geler. Astronomlar şol wagt Ýeriň tebigy hemrasynyň adatdakysyndan 14% uly we 30% ýagty bolýandygyny habar berdiler diýip, RBK habar berýär.

"Samyr Aýy" ýa-da "Samyr dolan Aýy" noýabryň dolan Aýynyň gadymy ady. Aýyň möwsümleýin aýratynlyklaryny atlarda şöhlelendiren Amerikanyň ýerli halklary ony şeýle atlandyrypdyr. Sebäbi bu döwürde samyrlar gyşa işjeň taýýarlyk görýärler, bentleri gurýarlar we ätiýaçlyk azygy toplaýarlar.
Bu adalgany ilkinji gezek 1979-njy ýylda astrolog Riçard Nolle ylmy dolanyşyga girizdi, bu Aýyň Ýere iň golaýlaýan döwrüni aňladýar. Bu Aý dolmasynyň dowamynda Ýeriň hemrasy planetamyza aňrybaş ýakynlaşyp, özboluşly wizual effekt döredýär.
2025-nji ýylyň noýabr aýynda Aýyň dolmasy “Hasylly Aýdan” soň bolýar we şonuň üçin “Awly aý’ diýlip atlandyrylar. Indiki “Samyr Aýynyň” 2026-njy ýylyň 24-nji noýabrynda bolmagyna garaşylýar. Asman dury bolanda ony adaty göz bilen hem görüp bolýar, ýöne dürbi ýa-da teleskop bolsa, Aýyň ýüzüni has jikme-jik synlabam bolar.


18.08.2025 15:56
2.7k+

Günde tegmilleriň sany ep-esli azaldy, ol alawlama işjeňligini gowşadyp biler

Günüň Ýere bakýan tarapynda Gün tegmilleri asla galmady diýen ýaly. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokary takyklykdaky suratlarda häzir dört sany tegmilli ýeri görmek bolýar...

16.08.2025 00:36
7.5k+

17-nji awgustda Ýeriň golaýyndan 15 gatly jaýyň ululygynda asteroid uçup geçer

17-nji awgustda Aşgabat wagty bilen 14:30-da diametri 50 metr töweregi bolan 2025 PM asteroidi Ýeriň golaýyndan uçup geçer. Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň maglumatlaryna görä, planeta çenli iň az aralyk, takmynan, bir Aý orbitasynyň diametrine barabar bolar – bu bir million kilometrden az...

15.08.2025 12:43
6.6k+

ABŞ-da öýüň üçegini deşen meteoritiň ýaşy Ýerden 20 million ýyl uly bolup çykdy

“Makdono meteoriti” adyny alan kosmos daşy iýun aýynda ABŞ-nyň Jorjiýa ştatynyň Makdono şäherindäki bir öýüň üçegini deşdi. Jorjiýa uniwersitetinden planetar geolog Skott Harris bu materialy öwrendi we meteoritiň takmynan 4,56 milliard ýyl ozal emele gelendigini kesgitledi...

08.08.2025 15:15
5k+

Aý 7-nji sentýabrdaky tutulma wagtynda gyzyl reňke eýe bolar

7-nji sentýabrda doly Aý tutulmasy bolup geçer we onuň dowamynda Aý bir ýarym sagat töweregi Ýeriň kölegesinde bolar. Bu döwürde tebigy hemra gyzylymtyl reňke eýe bolar diýip, Moskwa planetariýasynyň usuly goldaw bölüminiň başlygy, astronom Lýudmila Koşmana salgylanyp, TASS habar berýär...