Dünýäde iň uly Starship raketasynyň partlamagy ilkinji gezek atmosferada deşik döretdi

  • 05.09.2024 11:25
  • 15k+

Alymlar ionosferada raketanyň ýarylmagy netijesinde dörän taryhda ilkinji deşigi ýüze çykardylar. 2023-nji ýylyň noýabr aýynda dünýäde iň uly raketa bolan SpaceX kompaniýasyndan Starship-iň ýarylmagy atmosferanyň ýokarky gatlaklarynda wagtlaýyn deşigiň döremegine getirdi diýip, Live Science ýazýar.

Görkezilen güni Starship raketasy ikinji synag uçuşyna ugrady, ýöne uçuşdan 8 minut soň raketanyň iki basgançagy-da, takmynan, 150 km belentlikde ýaryldy. Bu hem, adatça, gazlaryň ionlaşyp, plazma öwrülýän ýeri bolan ionosferada deşigiň döremegine sebäp boldy. Alymlaryň pikiriçe, ýarylmadan gelen zarba tolkuny ionosferadaky erkin elektronlary wagtlaýyn dargadyp, plazmanyň adaty häsiýetlerini ýitiren bolmaly.
Geophysical Research Letters žurnalynda çap edilen ylmy gözlege görä, deşik 40 minut töweregi dowam edip, soňra ýitdi.
Öň, ionosferada deşikler diňe raketa ýangyjynyň täsiri bilen döreýärdi, ýöne bu gezekki deşik ýarylma netijesinde ýüze çykan ilkinji ýagdaý boldy. Hünärmenler hadysanyň Ýeriň atmosferasyndaky proseslere has gowy düşünmek üçin mundan beýläk hem öwrenmegi talap edýändigini belleýärler. 


14.07.2025 16:50
3.6k+

“Jeýms Uebb” “Kosmos baýguşynyň” şekilini surata aldy

“Jeýms Uebb” kosmos teleskopy haýran galdyryjy wakanyň - iki sany halka şekilli galaktikanyň çaknyşygynyň şekilini düşürdi. Bu takmynan 38 million ýyl ozal, Ýerden milliardlarça ýagtylyk ýyly uzaklykda bolup geçdi...

14.07.2025 10:59
2.6k+

“Çane-6” Aýyň asteroid bilen çaknyşmagynyň netijeleri barada täze maglumatlary aldy

Hytaýyň “Çane-6” missiýasy tarapyndan Aýyň arka tarapyndan getirilen toprak nusgalarynyň seljermesi alymlara, takmynan, 4 mlrd ýyl ozal uly asteroid bilen çaknyşmagyň Aý mantiýasynyň çuň gatlaklarynyň düzümini üýtgedip bilendigini anyklamaga mümkinçilik berdi...

11.07.2025 14:30
19k+

Tehasdaky suw joşmasynyň ýetiren zyýanlary kosmosdan görkezildi

Maxar Technologies kompaniýasy ABŞ-nyň Tehas ştatyndaky güýçli suw joşmasynyň netijelerine degişli düşüren hemra suratlaryny çap etdi. Suratlar uzak wagtlap ýagan ýagyş sebäpli suwuň derejesiniň birden ýokarlanmagy bilen bagly Gwadelupe derýasynyň uzaboýundaky ýerleriň üýtgändigini görkezýär...

10.07.2025 11:35
5.5k+

ESA kosmosdan Ortaýer deňziniň näderejede gyzýandygyny görkezdi

Ýewropadaky aşa yssy howa hatda kosmosdan hem aýdyň görünýär. Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Ortaýer deňzi sebitindäki gury ýerleriň we suwuň üstki temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýän emeli hemra suratyny çap etdi...