Alymlar: ýangyn wagtynda agaçlar “demini saklap bilýärler”

  • 06.08.2024 15:01
  • 5.4k+

Alymlar tokaý ýangynlary wagtynda agaçlaryň wagtlaýyn “demini saklap” bilýändiklerini ýüze çykardylar. Kolorado şäheriniň gaýaly daglarynda geçirilen barlagda, alymlar agaçlaryň ýapraklaryndaky gözenekleriň (stomalaryň) ýapylýandygyna göz ýetirdiler.

Gaz çalşygy we transpirasiýa üçin hyzmat edýän stomalara daşarky şertler täsir edýär. Tüsse konsentrasiýasy ýokarlananda gorag öýjükleri gözeneklerini ýapýarlar we zyýanly bölejikleriň girmeginiň öňüni alýarlar. Bu mehanizm fotosinteziň wagtlaýyn togtadylmagyna we üýtgäp durýan organiki birleşmeleriň çykmagynyň azalmagyna sebäp bolýar.
Gözenekleriň uzak möhletleýin ýapylmagy, agaçlaryň saglygyna we olaryň ösmegine nähili täsir edýändigi belli däl. Tokaý ýangynlarynda ösümlikleriň uzak möhletli täsirlerine we uýgunlaşma mümkinçiliklerine düşünmek üçin has köp gözleg gerek.


şu gün 11:17
1.8k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

düýn 11:41
2.4k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.5k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...