Alymlar: ýangyn wagtynda agaçlar “demini saklap bilýärler”

  • 06.08.2024 15:01
  • 5.4k+

Alymlar tokaý ýangynlary wagtynda agaçlaryň wagtlaýyn “demini saklap” bilýändiklerini ýüze çykardylar. Kolorado şäheriniň gaýaly daglarynda geçirilen barlagda, alymlar agaçlaryň ýapraklaryndaky gözenekleriň (stomalaryň) ýapylýandygyna göz ýetirdiler.

Gaz çalşygy we transpirasiýa üçin hyzmat edýän stomalara daşarky şertler täsir edýär. Tüsse konsentrasiýasy ýokarlananda gorag öýjükleri gözeneklerini ýapýarlar we zyýanly bölejikleriň girmeginiň öňüni alýarlar. Bu mehanizm fotosinteziň wagtlaýyn togtadylmagyna we üýtgäp durýan organiki birleşmeleriň çykmagynyň azalmagyna sebäp bolýar.
Gözenekleriň uzak möhletleýin ýapylmagy, agaçlaryň saglygyna we olaryň ösmegine nähili täsir edýändigi belli däl. Tokaý ýangynlarynda ösümlikleriň uzak möhletli täsirlerine we uýgunlaşma mümkinçiliklerine düşünmek üçin has köp gözleg gerek.


düýn 17:25
1.8k+

Nanotehnologiýa pudagyndaky patentleriniň sany boýunça Hytaý dünýäde birinji ýerde durýar

2000-nji ýyldan 2025-nji ýyla çenli dünýäde nanotehnologiýa pudagynda 1,07 milliondan gowrak patent hasaba alyndy. Şolaryň 464 müň sanysy Hytaýda hasaba alyndy. Şeýle maglumatlar Pekindäki Nanotehnologiýa forumynda neşir edilen “Hytaýyň nanotehnologiýa senagaty 2025” atly Ak kitapda getirilýär...

04.09.2025 13:09
2k+

Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi...

03.09.2025 11:53
4.7k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
9.1k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...