Alymlar: ýangyn wagtynda agaçlar “demini saklap bilýärler”

  • 06.08.2024 15:01
  • 5.4k+

Alymlar tokaý ýangynlary wagtynda agaçlaryň wagtlaýyn “demini saklap” bilýändiklerini ýüze çykardylar. Kolorado şäheriniň gaýaly daglarynda geçirilen barlagda, alymlar agaçlaryň ýapraklaryndaky gözenekleriň (stomalaryň) ýapylýandygyna göz ýetirdiler.

Gaz çalşygy we transpirasiýa üçin hyzmat edýän stomalara daşarky şertler täsir edýär. Tüsse konsentrasiýasy ýokarlananda gorag öýjükleri gözeneklerini ýapýarlar we zyýanly bölejikleriň girmeginiň öňüni alýarlar. Bu mehanizm fotosinteziň wagtlaýyn togtadylmagyna we üýtgäp durýan organiki birleşmeleriň çykmagynyň azalmagyna sebäp bolýar.
Gözenekleriň uzak möhletleýin ýapylmagy, agaçlaryň saglygyna we olaryň ösmegine nähili täsir edýändigi belli däl. Tokaý ýangynlarynda ösümlikleriň uzak möhletli täsirlerine we uýgunlaşma mümkinçiliklerine düşünmek üçin has köp gözleg gerek.


düýn 15:41
2.6k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
4.5k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
5k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.7k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...