Seýrek hadysa: dünýäde iň gurak çöl gülledi

  • 15.07.2024 13:59
  • 18k+
Seýrek hadysa: dünýäde iň gurak çöl gülledi

Çilide üýtgeşik hadysa bolup geçdi: adatça, özüniň guraklygy bilen belli bolan Atakama çöli gülledi. Ozal jansyz çägeler bilen örtülen ýer indi ak we benewşe güllere büreldi.

Ýerli ýaşaýjylaryň arasynda “deserto florido” (ispan dilinden terjime edilende – “gülleýän çöl”) adyny alan bu hadysa 5-7 ýylda bir gezek we diňe haçan-da çöl ösümlikleriniň tohumlarynyň gögermegi üçin ýeterlik derejede ygal ýagan ýagdaýynda bolup geçýär. Alymlar soňky 40 ýylda 15 şeýle hadysanyň bolandygyny we diňe sentýabr – noýabr aýlarynda bolandygyny nygtaýarlar. Ýöne şu ýyl gülleme garaşylmadyk ýagdaýda ir başlady we bu howanyň üýtgemegi bilen baglanyşdyrylýar.
Atakamany bezeýän güller Nolana paradoxa görnüşine degişli bolsa gerek. Bu gysga birýyllyk ösümlikleriň ösen kök ulgamy ýok we bol çyglylygyň gysga döwürlerine çalt uýgunlaşýar.

2022-nji ýylda Atakama çöli milli seýilgäh diýlip ykrar edildi, şonuň üçin islendik ösümlikler we haýwanlar, şol sanda süýrenijiler, guşlar we hatda mör-möjekler gorag astyndadyr. Şeýle-de bolsa, bu özboluşly tebigy hadysanyň şaýady bolmak isleýän köp sanly syýahatçylar üçin böwet bolmaýar.
Geljekde Atakamada ygalyň mukdarynyň köp bolmagyna garaşylýar, bu has ýaýraň güllemä we ösümlikleriň tutuş çöle ýaýramagyna getirip biler.


düýn 12:18
4.6k+

Noýabrda seýrek duş gelýän astronomiki hadysany – “Samyr Aýyny” synlamak bolar

15-inden 16-njy noýabra geçilýän gije asmanda “Samyr Aýyny”, ýagny Aýyň Ýere seýrek golaýlamasyny synlamak bolar, şonda Aý Ýere 357 428 km golaý geler. Astronomlar şol wagt Ýeriň tebigy hemrasynyň adatdakysyndan 14%...

26.10.2024 16:49
7.1k+

Aý şuglasy bilen ýyldyzlary “örter”: Ýeriň tebigy hemrasy noýabrda asman jisimlerini 5 gezek gurşap alar

Noýabr aýynda Ýeriň ýaşaýjylary seýrek astronomiki hadysany synlap bilerler: Aý şuglasy bilen planetalary, ýyldyz toparlary ýaly dürli asman jisimlerini bäş gezek gurşap alar. TASS muny Moskwa Planetariýasynyň...

24.10.2024 11:50
10k+

Ýakyn 24 sagadyň içinde howply asteroidleriň dördüsi Ýeriň golaýyndan uçup geçer

Şu gün - 24-nji oktýabr, penşenbe güni 30-dan 177 metre çenli ululykdaky dört sany howply kosmos daş bölekleri Ýere ýakynlaşar. Bu barada NASA "Jet Propulsion Laboratory" web sahypasyndaky asteroidlere gözegçilik...

19.10.2024 22:11
20k+

80 müň ýyldan bir gezek uçup geçýän kometa Ýeriň golaýyndan geçdi (fotosuratlar)

2024-nji ýylyň oktýabr aýynyň ortalarynda Szyszinşan-ATLAS ady bilen tanalýan C/2023 A3 kometasy Ýere has golaý aralyga geldi. Ol 80 müň ýyl mundan ozal eýýäm planetamyzyň deňinden uçup geçipdi. TmCars ozal kometany...