Aý 18 ýyldan soň ilkinji gezek durar. Bu nähili bolup geçýär?

  • 16.06.2024 16:19
  • 30k+

Ýakynda seýrek astronomiki hadysa bolup geçer – Aý hereketini togtadar (ýa-da Aýyň uzak durmasy bolar). Bu hadysa 18,6 ýyldan bir gezek bolup geçýär diýip, Live Science neşiri habar berýär.

Bu hadysa soňky gezek 2006-njy ýylda bolupdy.
Aýyň uzak durmasy Ýeriň we Aýyň orbitalarynyň eňňit görnüşde gyşarmasy iň ýokary derejä ýetende ýüze çykýar. Bu döwürde Aý diapazonyň iň çetki nokatlarynda: demirgazykda we günortada dogup-batýar. Ol demirgazyk-gündogardan dogup, demirgazyk-günbatarda batýar, şeýle hem günorta-gündogardan dogup, günorta-günbatarda batýar.
Aýyň uzak durmasy wagtynda Stounhenj ýaly köp gadymy desgalar Aýyň dogýan we batýan nokatlaryna gabat gelýär, bu bolsa gadymy adamlaryň oňa aýratyn ähmiýet berendigini görkezýär.
Aýyň ýetip gelýän uzak durmasynyň iň ýokary derejesi 2024-nji ýylyň sentýabr aýynda we 2025-nji ýylyň martynda bolar. Onuň görünmegi, esasan, aýyň fazasyna, syn edýän adamyň ýerleşýän ýerine we howa şertlerine baglydyr. Syn etmek üçin iň amatly wagt - Aýyň dogup, Gün ýaşyp batýan wagty.
Aýyň indiki uzak durmasy 2042-nji ýylda bolar diýip garaşylýar.


25.09.2025 20:00
6.9k+

Günden soň iň ýagty ýyldyz ýakyn wagtda Ýerden hatda gündiz hem görner

Astronomlar uzak wagt bäri sorag döredýän adaty bolmadyk ýyldyz ulgamynyň syryny açdylar. Gürrüň Betelgeýze — Günüň yzysüre asmandaky iň ýagty ýyldyz — we onuň ýaş egindeş ýyldyzy barada barýar. Alymlaryň pikirine görä, birnäçe ýyldan Betelgeýze supernowa hökmünde partlap biler we onuň ýalynyny Ýerden hatda gündiz hem görmek mümkin bolar...

17.09.2025 23:21
8.8k+

Ýere şu ýylda iň uly asteroidleriň biri golaýlaşýar

2025-nji ýylyň 18-nji sentýabrynda Ýeriň golaýyndan 2025 FA22 asteroidi uçup geçer. Ol Aý orbitasynyň diametrinden biraz uly aralykdan geçer diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi...

13.09.2025 13:03
5.2k+

Alymlar 13-14-nji sentýabrda magnit hadysalarynyň bolmagyny çaklaýarlar

13-14-nji sentýabrda Ýer ýüzünde G2–G3 derejesindäki (bäş derejeli şkalada ikinji we üçünji dereje) magnit tupanlarynyň bolmagyna garaşylýar. Bu barada Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Kosmos barlaglary institutynyň Gün astronomiýasy laboratoriýasy hem-de Gün–Ýer fizikasynyň Sibir bölüminiň institutynda habar berildi...

11.09.2025 21:22
10k+

Ilkinji gezek Arktikanyň deňizlerinde awtoulag tekerleriniň bölejikleri tapyldy

Geçirilen barlaglar sandan galan teker önümleriniň, hatda şäherlerden uzakda ýerleşýän Arktika deňizlerine-de düşýändigini we deňiz durmuşyna täsir edip, mutasiýa sebäp bolup, şeýle hem adamlaryň we haýwanlaryň bedenine aralaşyp biljekdigini tassyklady...