Aý 18 ýyldan soň ilkinji gezek durar. Bu nähili bolup geçýär?

  • 16.06.2024 16:19
  • 30k+

Ýakynda seýrek astronomiki hadysa bolup geçer – Aý hereketini togtadar (ýa-da Aýyň uzak durmasy bolar). Bu hadysa 18,6 ýyldan bir gezek bolup geçýär diýip, Live Science neşiri habar berýär.

Bu hadysa soňky gezek 2006-njy ýylda bolupdy.
Aýyň uzak durmasy Ýeriň we Aýyň orbitalarynyň eňňit görnüşde gyşarmasy iň ýokary derejä ýetende ýüze çykýar. Bu döwürde Aý diapazonyň iň çetki nokatlarynda: demirgazykda we günortada dogup-batýar. Ol demirgazyk-gündogardan dogup, demirgazyk-günbatarda batýar, şeýle hem günorta-gündogardan dogup, günorta-günbatarda batýar.
Aýyň uzak durmasy wagtynda Stounhenj ýaly köp gadymy desgalar Aýyň dogýan we batýan nokatlaryna gabat gelýär, bu bolsa gadymy adamlaryň oňa aýratyn ähmiýet berendigini görkezýär.
Aýyň ýetip gelýän uzak durmasynyň iň ýokary derejesi 2024-nji ýylyň sentýabr aýynda we 2025-nji ýylyň martynda bolar. Onuň görünmegi, esasan, aýyň fazasyna, syn edýän adamyň ýerleşýän ýerine we howa şertlerine baglydyr. Syn etmek üçin iň amatly wagt - Aýyň dogup, Gün ýaşyp batýan wagty.
Aýyň indiki uzak durmasy 2042-nji ýylda bolar diýip garaşylýar.


25.12.2025 12:25
3.5k+

Kosmosda ozal görünmedik täze partlama görnüşi hasaba alyndy

LIGO we Virgo kosmos detektorlary taryhda ilkinji gezek AT2025ulz diýlip atlandyrylýan astronomik hadysany hasaba aldylar. Bu hadysa "supernowa" (sper-täze ýyldyz) we "kilonowa" partlamalarynyň aýratynlyklaryny özünde jemleýän düýpgöter täze partlama görnüşiniň — "superkilonowanyň" ilkinji nusgasy bolup biler...

16.12.2025 09:48
8.4k+

Aýa bir sagatda üç meteorit baryp urdy

15-nji dekabra geçilen gije Aýyň üstüne üç meteoritiň gaçyşy hasaba alyndy. Hadysa bir sagatdan az wagtyň içinde bolup geçdi. Seýrek çaknyşma seriýasy iň kuwwatly meteor akymlarynyň biri bolan Geminidiň iň ýokary işjeňligi bilen baglanyşyklydyr diýip, ýaponiýaly astronom-höwesjeň Daiçi Fuji habar berdi...

10.12.2025 09:53
5.4k+

7-nji ýanwarda planetalaryň ýörişi bolar we ol indiki gezek 2267-nji ýylda gaýtalanar

2026-njy ýylyň 7-nji ýanwarynda planetalaryň ýörişi bolar: Gün, Wenera we Mars bir hatara diýen ýaly düzüler, olaryň arasyndaky burç aralygy bolsa bir gradusa çenli azalar. Bu astronomik hadysanyň indiki gezek diňe XXIII asyrda gaýtalanmagyna garaşylýar diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizikasy institutynyň metbugat gullugy habar berdi...

03.12.2025 09:20
10k+

Dekabrda Ýeriň ýaşaýjylary Superaýy, Ýupiteriň hemralaryny we sagatda 150-ä golaý meteory görüp biler

Ýeriň ýaşaýjylary dekabryň başynda birnäçe täsin astronomik hadysalara: Superaýa, Geminid meteor akymyna we Ýupiteriň iň uly hemralaryna syn edip biler. Bu barada UrFU okuw astronomiýa obserwatoriýasynyň inženeri Wladilen Sanakoýewe salgylanyp, TASS habar berýär...