Ýer nädip gar şaryna öwrüldi: alymlar gadymy buz eýýamynyň syryny açdylar

  • 11.02.2024 18:37
  • 20k+
Ýer nädip gar şaryna öwrüldi: alymlar gadymy buz eýýamynyň syryny açdylar

Awstraliýaly alymlar 700 million ýyl ozal planetanyň aşa sowamagyna nämäniň sebäp bolandygyny anykladylar. Bu barada Sidneý uniwersitetiniň web sahypasynda aýdylýar.

Doktor Adriana Dutkiewiçiň ýolbaşçylygyndaky gözlegçiler topary Ýeriň gar şaryna öwrülen döwründäki global Stýort buzlugynyň sebäplerini öwrendi. Geologlar tektonikanyň plita modelirlemesini ulandylar. Geologiýa žurnalynda çap edilen bu gözleg Ýeriň içindäki termostatyň planetanyň aşa gyzmagynyň öňüni almak üçin nähili işleýändigine düşünmäge kömek edýär.
Hünärmenler Buz eýýamynyň bolmagyna wulkanlaryndan kömürturşy gazynyň az mukdarda zyňylmagy, şeýle hem gadymy wulkan gaýalarynyň owranyp gitmegi  sebäp bolupdyr diýen netijä geldiler. Bu prosesler howanyň kömürturşy gazyny siňdirmek bilen temperaturany peseldýär.
Stýort doňaklygynyň, takmynan, 717-den başlap 660 million ýyl ozal (takmynan, 57 million ýyl dowam edipdir) gury ýerde dinozawrlaryň we çylşyrymly ösümlikleriň döremeginden has öň ýüze çykypdyr. Ol Ýer togalagynda ýaşaýşyň ösüşine uly täsir etdi.


şu gün 00:10
659

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

20.11.2024 12:17
3.1k+

NASA bilen Microsoft-yň Earth Copilot boty planetamyz baradaky ylmy maglumatlara düşünmegi aňsatlaşdyrar

NASA we Microsoft kompaniýasy NASA-nyň geografik giňişlikler baradaky maglumatlaryny seljermek we ýönekeýleşdirmek üçin niýetlenen Earth Copilot emeli aň botuny hödürlediler. Başlangyç ylmy maglumatlaryň giň köpçülige...

20.11.2024 11:46
1.8k+

Alymlar Plutony we Harony öwrenmeklige 50 ýyl sarp etmäge taýyn. “Persefona” missiýasy

Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...

19.11.2024 14:15
6.8k+

Stol çekmesinde ýatdan çykarylan meteorit alymlara Marsdaky buzlaryň eremeginiň syryny çözmäge kömek etdi

Perdýu uniwersitetiniň (PU) amerikan alymlary planetanyň sowamagyndan milliardlarça ýyl soň, Marsda köp ýyllyk buzlaryň eremeginiň sebäbini tapdylar. Gözlegçiler 700 million ýyldan gowrak köne mars meteoritinde...