Alymlar ilkinji gezek yssy howa akymyna at goýdular

  • 17.08.2022 22:46
  • 28k+

Ispan alymlary 24-27-nji iýul aralygynda Sewilýada temperaturanyň Selsiýa boýunça  44,4 derejä  göterilmegine sebäp bolan yssy howa akymyna at dakdylar. Ol «Zoi» diýlip atlandyryldy diýip, Science Alert habar berýär.

Sewilýa uniwersitetiniň dosenti Hose Mariýa Martin Olalla bu - adatdan daşary temperaturalar we olaryň getirýän howpy barada jemgyýetçiligi habarly etmäge täze synanyşyk diýip belledi.
Gaý-tupanlara öz atlarynyň dakylýandygy bireýýämden bäri mälimdir. Soňky ýyllarda gyşky gomlara hem at goýmak ýoň boldy (ilkinji gezek şeýle ýagdaý 2012-nji ýylda ABŞ-da boldy). Ýöne adatdan daşary yssa at goýluşy ilkinji gezekdir.
Yssy akymy – bu häki-bir ýöne jöwzaly howa däl diýip, alymlar belleýärler.  Bu adalga – üç günden az bolmadyk wagtyň dowamynda meteostansiýalaryň azyndan 10%-niň gije-gündiziň dowamyndaky kadanyň ep-esli ýokarlanandygyny bellige almagy diýip düşünilýär.
BSGG-niň hasaplamalaryna görä, 2000-2016-njy ýyllar aralygynda adatdan daşary yssynyň täsirine sezewar bolýanlaryň sany her ýyl 125 million adam köpelipdir. Ýokary temperatura adamy heläk edip bilýär, aýratynam ol ýitileşen keselleri bolan gartaşan adamlar üçin hasam howpludyr. 


22.06.2025 11:49
6.8k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.5k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.2k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...

16.06.2025 07:43
12k+

+44 gradusa çenli yssy bolar: Türkmenistanda hepdelik howa maglumaty

Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa gullugynyň ýurdumyzda şu hepdäniň dowamynda boljak howanyň ýagdaýy barada maglumat berdi. Aşgabatda az bulutly, hepdäniň ahyrynda üýtgäp durýan bulutly howa bolup, günorta-gündogardan demirgazyk-günbatara ugruny üýtgedýän, tizligi sekuntda 10 — 13 metrden 14 — 16 metre ýetýän şemal öwser...