Alymlar adamlarda gözüň reňkine jogapkär 50 sany täze gen tapdylar

  • 16.03.2021 12:14
  • 11k+

Adamlarda gözüň reňkiniň genetiki esaslary öň pikir edilişinden has çylşyrymly bolup çykdy. Erazm Rotterdam adyndaky lukmançylyk merkeziniň alymlary Londonyň Şa kollejinden kärdeşleri bilen bilelikde şeýle netijä geldiler. Bu barada 21mm.ru habar berýär.

Alymlar taryhda adamlarda göz reňkiniň genetikasynyň iň uly barlagyny geçirdiler. Oňa Ýewropadan we Aziýadan 195 müňden gowrak meýletinçi gatnaşdy. Meýletinçileriň genlerini seljermegiň esasynda alymlar gözüň reňkine jogap berýän 50 sany täze gen tapdylar. Öň alymlar gözüň reňkine diňe iki gen jogap berýär diýip hasaplaýardylar. Jeýms Uotson bilen Frensis Krik 1962-nji ýylda bu açyş üçin Nobel baýragyny aldylar. 
Şeýlelikde, alymlar adamlarda gözüň reňkiniň syryny açmakda uly öňegidişlik etmegi başardylar. Olaryň aýtmagyna görä, adam ýüzleriniň iň täsirli aýratynlygy üçin jogapkär genler, aslynda, belli bolşundan has köp. Bu açyş lukmançylykda örän peýdaly bolar, sebäbi ol gözüň pigmentiniň dispersiýa sindromy ýa-da göz albinizmi ýaly göz pigmentasiýasy bilen baglanyşykly dürli kesellere has gowy düşünmäge kömek eder. 

düýn 10:38
3.2k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

düýn 10:34
4.1k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
5.9k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...