Çingiz hanyň ýogalmagyna gadymy gyrgyn keseliniň sebäp bolan bolmagy mümkin

  • 01.03.2021 22:19
  • 24k+
Çingiz hanyň ýogalmagyna gadymy gyrgyn keseliniň sebäp bolan bolmagy mümkin

Mongol imperiýasynyň ilkinji beýik hany Çingiz hanyň gadymy keselden aradan çykan bolmagy mümkin. Bu nazaryýeti awstraliýaly we italiýaly alymlaryň bilelikdäki topary öňe sürdi. Barlagyň teksti ýaňy-ýakynda "International Journal of Infectious Diseases" žurnalynda çap edildi diýip, sm.news habar berdi.

Barlagçylar maglumat almak üçin Hytaýyň Ming neberesiniň döwründe döredilen "Ýuanyň taryhy" atly taryhy tekste ýüz tutdular. Tekstde Çingiz hanyň 1227-nji ýylyň 18-25-nji awgustynda özüni gaty erbet duýandygy aýdylýar. Onuň temperaturasy ep-esli ýokarlanypdyr we bir hepde bäri peselmeýän gyzzyrma döräpdir. Şondan sekiz gün soň beýik han aradan çykypdyr.
Alymlar ozal Çingiz hanyň aradan çykmagynyň sebäbiniň garyn garahassalygynyň bolup biljekdigi baradaky dürli teoriýalary öňe sürýärdiler. Şeýle-de bolsa, awstraliýaly we italiýaly barlagçylaryň anyklaýşy ýaly, Mongol imperiýasynyň beýik esaslandyryjysynyň ölüminiň hakyky sebäbi taryhy üýtgeden kesel - gyrgyn bolup biler.
Çingiz han şol döwür üçin gaty uzak ýaşap, 65 ýaşynda aradan çykypdyr. Onuň jaýlanan ýerini arheologlar şu wagta çenli tapyp bilmediler.

düýn 15:04
9.9k+

Adatdan daşary howa hadysalary sebäpli dünýä ykdysadyýetine 2 trln dollar möçberde zyýan ýetdi

Ýerde howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly adatdan daşary howa hadysalary soňky 10 ýylda dünýä ykdysadyýetine 2 trln dollardan gowrak möçberde zyýan ýetirdi. Bu barada Parižde Halkara söwda palatasynyň saýtynda...

10.11.2024 11:50
31k+

Serdar Berdimuhamedow Pakistanyň ýolbaşçylaryna gynanç bildirdi

Prezident Serdar Berdimuhamedow Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Asif Ali Zardarä hem-de Premýer-ministri Mian Muhammad Şahbaz Şarife ýurduň Belujistan welaýatynyň Kwetta şäherindäki demir ýol menzilinde...

09.11.2024 11:52
9.2k+

Gün bäş sany güýçli alawlama barabar bolan energiýany çykardy: munuň Ýere nähili täsiri bar?

6-njy we 7-nji noýabrda Gün iň ýokary hasaplanýan "X" klasynyň dört-bäş alawynyň energiýasyna deň bolan ýigrimi töweregi M derejeli alaw zyňdy. Bu barada Kosmos gözleg institutynyň Gün astronomiýasynyň barlaghanasyna...

06.11.2024 16:56
7.3k+

7-nji noýabrda Ýerde G1 topara degişli magnit hadysasy bolar

Penşenbe güni Ýeri G1 klasly gowşak magnit tupany gurşap alar. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-ýer fizikasy institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasyna salgylanyp, RBK habar berýär. Barlaghananyň...