D witamini bilen koronawirusyň arasyndaky baglanyşyk subut edildi

  • 12.05.2020 18:00
  • 9.5k+

Irki barlaglara esaslanmak bilen, alymlar D witaminiň pes derejesi bilen dem alyş ýollarynyň güýçli infeksiýalaryny tiz kabul edijiligiň arasynda baglanyşyk bar diýip belleýärler. Bu barada popmech.ru  habar berýär. Täze barlagyň esasynda olar D witaminiň ak gan ösüntgileriniň reaksiýasyny olara COVID-19-yň agyr görnüşi bolan syrkawlarda artykmaç bölünip çykýan sitokin diýlip atlandyrylýan molekulalary köp çykarmaga ýol bermän, sazlaýandygyny görkezdiler.

Italiýada we Ispaniýada koronawirus bilen ölmek howpunyň ýokary derejesi bellige alynýar, täze geçirilen barlaga laýyklykda, ýurtlaryň ikisinde-de Demirgazyk Ýewropanyň köp ýurduna garanda, D witaminiň ortaça derejesi pes.

Alymlar munuň bir tarapdan, Günorta Ýewropadaky adamlaryň, esasanam, gartaşan adamlaryň, güýçli Günden gaçýandyklary bilen düşündirilýändigini belleýärler. D witaminiň derejesiniň iň ýokary görkezijisi Demirgazyk Ýewropada bellige alynýar, bu balyk ýagynyň we D witaminiň goşmaça peýdalanylmagy bilen baglydyr, şeýle-de munuň bu ýurtdaky adamlaryň Günüň aşagynda gezmekden kän gaçmaýandyklary bilen bagly bolup biler.

Barlag geçirijiler D witaminiň ýiti respirator kesellerinden goraýandygyny, koronawirus bilen keselleýänleriň esasy topary hasaplanýan garry adamlaryň bolsa D witaminiň iň pes görkezijisine eýedigini belleýärler. Ozalky barlaglar keselhanalardaky we garrylar öýündäki adamlaryň 75%-inde D witaminiň ýetmezçilik edýändigini görkezdi.

Belläp geçsek, D witaminini alymlar ilkinji gezek 1922-nji ýylda rahit keselini öwrenenlerinde ýüze çykarýarlar. Soňrak hünärmenler D witaminiň Gün şöhlesiniň täsiri esasynda jemlenýändigini anykladylar.

12.09.2025 18:14
5.6k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...

08.09.2025 17:14
2.6k+

BSGG maýmyn mamasy boýunça adatdan daşary ýagdaý režimini ýatyrdy

Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy indi maýmyn mamasynyň ýaýrawyny halkara derejesindäki adatdan daşary ýagdaý hökmünde görmeýär. Bu barada BSGG-niň baş direktory Tedros Adhanom Gebreýesus aýtdy. Adatdan daşary ýagdaý režimi bir ýyldan gowrak ozal bu ýokanjyň Afrikada ýaýramagy sebäpli adatdan daşary komitetiň görkezmeleri boýunça girizilipdi...

08.09.2025 13:19
2.1k+

Kanada Neuralink beýni çiplerini oturtmak boýunça ABŞ-dan soň ilkinji ýurt boldy

Kanada ABŞ-yň çäginden daşarda Neuralink beýni implantlaryny oturtmak boýunça ilkinji ýurt boldy. Torontodaky uniwersitet hassahanasynda oňurgasy şikes alyp, ysmaz bolan iki näsag pikirleri bilen kompýuteri dolandyrmagy öwrenmäge mümkinçilik berýän implantlary aldy...