D witamini bilen koronawirusyň arasyndaky baglanyşyk subut edildi

  • 12.05.2020 18:00
  • 9.5k+

Irki barlaglara esaslanmak bilen, alymlar D witaminiň pes derejesi bilen dem alyş ýollarynyň güýçli infeksiýalaryny tiz kabul edijiligiň arasynda baglanyşyk bar diýip belleýärler. Bu barada popmech.ru  habar berýär. Täze barlagyň esasynda olar D witaminiň ak gan ösüntgileriniň reaksiýasyny olara COVID-19-yň agyr görnüşi bolan syrkawlarda artykmaç bölünip çykýan sitokin diýlip atlandyrylýan molekulalary köp çykarmaga ýol bermän, sazlaýandygyny görkezdiler.

Italiýada we Ispaniýada koronawirus bilen ölmek howpunyň ýokary derejesi bellige alynýar, täze geçirilen barlaga laýyklykda, ýurtlaryň ikisinde-de Demirgazyk Ýewropanyň köp ýurduna garanda, D witaminiň ortaça derejesi pes.

Alymlar munuň bir tarapdan, Günorta Ýewropadaky adamlaryň, esasanam, gartaşan adamlaryň, güýçli Günden gaçýandyklary bilen düşündirilýändigini belleýärler. D witaminiň derejesiniň iň ýokary görkezijisi Demirgazyk Ýewropada bellige alynýar, bu balyk ýagynyň we D witaminiň goşmaça peýdalanylmagy bilen baglydyr, şeýle-de munuň bu ýurtdaky adamlaryň Günüň aşagynda gezmekden kän gaçmaýandyklary bilen bagly bolup biler.

Barlag geçirijiler D witaminiň ýiti respirator kesellerinden goraýandygyny, koronawirus bilen keselleýänleriň esasy topary hasaplanýan garry adamlaryň bolsa D witaminiň iň pes görkezijisine eýedigini belleýärler. Ozalky barlaglar keselhanalardaky we garrylar öýündäki adamlaryň 75%-inde D witaminiň ýetmezçilik edýändigini görkezdi.

Belläp geçsek, D witaminini alymlar ilkinji gezek 1922-nji ýylda rahit keselini öwrenenlerinde ýüze çykarýarlar. Soňrak hünärmenler D witaminiň Gün şöhlesiniň täsiri esasynda jemlenýändigini anykladylar.

01.11.2025 12:15
2k+

Türkmenistan «Bitewi saglyk» taslamasynyň çäklerinde sebitleýin hyzmatdaşlygy güýçlendirýär

29–31-nji oktýabr aralygynda Täjigistanyň paýtagty Duşenbede «Pandemiýalaryň öňüni almak, azyk howpsuzlygyny hem-de ekoulgamlaryň sagdynlygyny üpjün etmek üçin Merkezi Aziýada “Bitewi saglyk”» atly taslamanyň ilkinji sebitleýin maslahaty we Sebitleýin utgaşdyryş geňeşiniň mejlisi geçirildi...

29.10.2025 10:48
1.8k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
7k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.5k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...