Amerikan alymlary beýniniň işini analizlemek üçin ýokary tizlikli mikroskop döretdiler

  • 26.03.2020 19:07
  • 3.8k+

Adamzat beýnisiniň öýjükleri hemişe biri-birine elektrik we himiki signallary iberip durýarlar. Ýöne olar şeýle bir çalt hereket edýärler welin, henize çenli ýekeje kamera-da olary tutup bilmedi. Ýaňy-ýakynda bolsa amerikan alymlary kelle beýnisiniň işini ýokary tizlik bilen barlap bilýän we seljerip bilýän apparaty döretdiler.
Berklide Kaliforniýa uniwersitetiniň derňewçileri syçanyň beýnisini sekuntda müň gezek şöhlelendirip bilýän we şonuň bilen birlikde alyp baryjy hünärmeniň aýtmagy boýunça, elektrik impulslarynyň neýronlardan millisekundlaryň içinde nädip geçip bilýändigini bellige alýan mikroskopy döretdiler. Bu tehnologiýa syçanyň beýni öýjükleriniň sekuntda 3000 gezege çenli gaýtalanýan elektrik signallaryny bellige alyp bilýär.
“Bu hakykatdan hem gyzykly, sebäbi biz indi adamlaryň öň edip bilmedik zatlaryny edip bilýäris” – diýip, Nature Methods ylmy žurnaly hünärmeniň sözlerini getirýär.
Bu gurluş kameraly mikroskopy özünde jemleýär. Alymlaryň bellemegine görä, wizualizasiýa tehnologiýasynda ilkinji gezek iki fotonly flouressent mikroskopiýa we optiki lazer skanerlemesi birikdirildi.
Bellenilip geçilişi ýaly, beýni kesellerinde, şol sanda neýrodegeneratiwde diňe bir ýa-da birnäçe neýron zyýan çekmeýär. Şol zyýan ýeten ýerleri görmek we olaryň işini testden geçirmek üçin hem mikroskop döredildi, alymlar ony sekuntda üç müň derejeli işe çenli güýçlendirmek isleýärler.
News.ru saýtynyň habar bermegi boýunça, bu usulyň kömegi bilen, professoryň düşündirmegine görä, neýronyň has köp bölegini görmek hem-de öň kynlyk bilen anyklanylýan meseleleri ýüze çykarmak bolýar. Döredilen mikroskop neýrobiologlara beýniniň öýjükleri tarapyndan kabul edilýän ýüzden onlarça müňe çenli signallary yzarlamaga mümkinçilik berer.

21.11.2025 23:19
5.7k+

Awstraliýada 55 mln ýyl ozal ýaşan krokodilleriň ýumurtgalarynyň bölekleri tapyldy

Awstraliýanyň gündogaryndaky Murgon şäherinde krokodilleriň ýitip giden toparynyň ýumurtgalarynyň ýurtda iň gadymy bölekleri tapyldy. Tapyndy alymlara bu haýwanlara we olaryň ýaşaýyş gurşawyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berer diýip, Täze Günorta Uels uniwersiteti habar berýär...

21.11.2025 11:53
6.1k+

Iň uzyn suwasty internet kabeli 2Africa dünýä ilatynyň üçden birini gurşap aldy

Meta dünýäde açyk elýeterlilikdäki iň uzyn suwasty kabel ulgamy bolan 2Africa-nyň esasy infrastrukturasynyň gurluşygynyň tamamlanandygyny habar berdi. Taslama Gündogar we Günbatar Afrikany birleşdirip, yklymyň Ýakyn Gündogar, Günorta Aziýa we Ýewropa bilen arabaglanyşygyny üpjün edýär...

20.11.2025 11:50
3.7k+

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

19.11.2025 13:32
3.5k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...