Bill Geýts koronawirusy XX asyryň başyndaky “ispanka” pandemiýasy bilen deňeşdirdi

  • 02.03.2020 16:34
  • 8.9k+

Secretmag.ru saýtynyň habar bermegine görä, Microsoft kompaniýasyny esaslandyryjy Bill Geýts özüniň “New England Journal of Medicine” žurnaly üçin ýazan makalasynda COVID-19 koronawirus ýaýrawynyň häzirki wagtda tutuş dünýäniň ätiýaç edýän ölüm howply pandemiýa öwrülmeginiň mümkindigini belleýär. Milliarder täze infeksiýanyň tutuş dünýä boýunça ýaýraýyş tizligini XX asyrda 50 mln-dan gowrak adam ölümine getiren 1918-nji ýylyň ispan keseliniň epidemiýasy bilen deňeşdirdi.
“Geçen hepde COVID-19 biziň howatyr eden petogenimize meňzeş boldy. Men ähli zat o diýen erbet däldir diýip umyt edýärin, ýöne biz munuň diňe garşy tarapyny bilýänçämiz şeýle boljakdygyny göz öňünde tutmaly” – diýip, Geýts ýazýar.
Microsoft-y esaslandyryjy koronawirusyň howpy ýüze çykaryjy iki sebäbi bar diýip hasaplaýar. Birinji: infeksiýa saglyk ýagdaýy bilen meselesi bolan diňe bir garry adamlaryň däl-de, eýsem, sagdyn uly ýaşly adamlaryň hem aradan çykmagyna getirýär. Alnan maglumatlar koronawirusyň 1% töweregi ölüm bilen gutarmaklyk howpuna eýedigini görkezýär, bu görkeziji ony adaty möwsümleýin dümewden has hem howply edýär we COVID-19-y 1957-nji ýylyň dümew pandemiýasy (0,6%) bilen 1918-nji ýylyň “ispanka” pandemiýasynyň (2%) arasynda ýerleşdirýär.
Geýtsiň aýtmagyna görä, ikinji sebäp COVID-19-yň adamdan adama howa-damja ýoly ýa-da el gysma arkaly ýeterlik derejede çalt geçýändiginden ybaratdyr.
Onuň aýtmagy boýunça, koronawirus pandemiýasyny ýeňmek üçin ýurtlaryň hökümeti we biznes-bileleşikleri sanjym taýýarlar ýaly milliardlarça dollary sarp etmeli bolýar. “Eger-de bu sanjymlaryň bir ýa-da birnäçesi haýwanlardaky synaglarda howpsuz we netijeli bolsa, ony iýunda adamlary bejermek üçin ulanyp bolar” – diýip Geýts ýazýar. Ol pandemiýa wagtynda sanjymlaryň we wirusa garşy serişdeleriň ýokary bahadan satylmaly däldigini belleýär.
Mundan başga-da, ýaşaýyş derejesi pes we orta bolan ýurtlara olaryň başlangyç lukman-sanitar kömegi ulgamyny berkitmekde kömek etmeli.
Şu ýylyň fewral aýynyň başynda Geýtsiň we onuň aýaly Melinda Geýtsiň haýyr-sahawat fondy (Bill & Melinda Gates Foundation) koronawirus ýaýrawy bilen göreşe $100 mln sarp etjekdigini mälim etdi.

12.07.2025 08:34
13k+

Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň orunbasary bellenildi

Myratberdi Kuwatmyradowiç Gaýypow saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň bejeriş-öňüni alyş kömegini guramak boýunça orunbasary wezipesine bellenildi. Degişli Karara Prezident Serdar Berdimuhamedow 11-nji iýulda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde gol çekdi...

11.07.2025 19:08
9k+

Emeli aňly robot ilkinji gezek hirurg gatnaşmazdan öt haltany aýyrdy

Lukmançylygyň taryhynda ilkinji gezek emeli aň tarapyndan dolandyrylýan robot hirurgiki operasiýanyň çylşyrymly bölegini özbaşdak amala aşyrdy. Bu barada Jons Hopkins uniwersitetiniň synagy geçiren barlagçylaryna salgylanýan Reuters agentligi ýazýar...

10.07.2025 11:19
3.5k+

Keniýada kömürturşy gazyny karbonatlara öwürýän agaç tapyldy

Ýewropanyň we Keniýanyň alymlary Gündogar Afrikada ösýän injir agajynyň bir görnüşi bolan Ficus wakefieldii-niň kömürturşy gazyny özüne siňdirip, onuň toprakda karbonat ýataklary görnüşinde saklamaga ukyplydygyny anykladylar...

10.07.2025 11:09
7.8k+

Kesar kesimi arkaly doglan çagada akganlylygyň döremek töwekgelçiligi 20% ýokarlanýar

Şwesiýanyň Karolinska institutynyň (KI) alymlary garny kesip almak arkaly doglan çagalarda akganlylygyň döremek ähtimallygynyň tebigy ýol bilen dünýä inen çagalar bilen deňeşdirilende, takmynan, 20% ýokarydygyny anyklady...