Iňlis diliniň Oksford sözlügi “waksina” (vax) sözüni we ondan emele gelenleri 2021-nji ýylyň sözi hökmünde saýlady. Bu barada sözlügiň habarynda aýdylýar diýip, RIA Nowosti belleýär.
“Waksina” (vax) 2021-nji ýyldaky sözümiz boldy. Haçan-da biziň leksikograflarymyz iňlis diliniň ýygyndy maglumatlaryny öwrenip başlanlarynda, “vax” sözüniň aýratyn saýlanyp duran sözdügi derrew belli boldy” – diýlip, sözlügiň habarynda bellenilýär.
Alymlar bu sözüň şu ýyla çenli Oksford sözlüginiň ýygyndysynda örän seýrek bolandygyny belleýärler. Ol sentýabr aýyna çenli 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 72 esse köp duşdy.
Iňlis dilinde “waksina” düşünjesi 1790-njy ýyllaryň ahyrynda lukman Edward Jenneriň kömegi bilen peýda boldy. Ol adamyň mama keseline garşy maddanyň sygryň ýa-da atyň mama keselidigini anyklandan soň, sanjym döretdi. Şonda onuň derman serişdesi “Variola vaccinia” diýlip atlandyryldy.
2020-nji ýylda Oksford sözlügi ýylyň bir sözüni ýylyň sözi hökmünde saýlap bilmedi. Ulanylyş ýygylygy boýunça “koronawirus” sözi we COVID-19 pandemiýasy bilen baglanyşykly bolan lokdaun, sosial araçäk, furlough (koronawirus çökgünligi sebäpli işsiz galanlaryň aýlyk haklarynyň öwezini dolmak) ýaly düşünjeler we WFH abbrewiaturasy (work from home – öýden işlemek) öňdebaryjy boldy. Tutuş dünýäde adamlaryň söz baýlygyna täsir eden esasy wakalar ekologik betbagtçylyklar, sosial we syýasy prosesler, şeýle-de koronawirus pandemiýasy boldy.